- ΣΜΑΡΑΓΔΑ ΜΙΧΑΛΙΤΣΙΑΝΟΥ
Με τη στόφα του πρωταγωνιστή, αλλά απίστευτα απλός, μετριόφρων, γενναιόδωρος, απλόχερος και δοτικός ο Δημήτρης Παπαγιάννης διευθυντής του Εκπαιδευτικού – Καλλιτεχνικού Οργανισμού Ιάκωβος Καμπανέλλης και δημιουργός μαζί με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη της πρώτης Δημοτικής Δραματικής Σχολής στο Δήμο Αγίας Βαρβάρας, συνεργάστηκε από τα νιάτα του με όλους τους σπουδαίους θεατρανθρώπους, τους κορυφαίους συγγραφείς και μουσικοσυνθέτες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης από τις σημαντικότερες και πιο πολυσυζητημένες διεθνώς προσωπικότητες της νεότερης Ελλάδας.
Κι ενώ η Ελλάδα πενθεί ακόμα τον θάνατό του Μίκη, ο Δημήτρης Παπαγιάννης ξετυλίγει τις μνήμες του και φθάνει στο μυθικό συρτάκι, που παραμένει αναλλοίωτο στον χρόνο…
Από την άλλη, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Πατριάρχης του σύγχρονου Ελληνικού Θεάτρου, στήνει το σκηνικό της λαϊκής όπερας «Η Γειτονιά των αγγέλων» με φόντο τις αυλές της Δραπετσώνας και ζωντανεύει, με την βοήθεια της ανεπανάληπτης μουσικής και των τραγουδιών του Θεοδωράκη, τη νεοελληνική κοινωνία της δεκαετίας του 1960. Προηγουμένως και συγκεκριμένα το 1957 ο Ιάκωβος Καμπανέλλης σε μια αυλή του Βύρωνα έγραψε το αριστούργημα – ορόσημο του Ελληνικού Θεάτρου την «Αυλή των θαυμάτων».
Η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Πατριάρχης του Ελληνικού Θεάτρου παίχτηκε στη σκηνή «Κοτοπούλη-Ρεξ» τον Οκτώβριο του 1963 από τον θίασο Τζένης Καρέζη και Νίκου Κούρκουλου με σκηνικά – κοστούμια Βασίλη Φωτόπουλου και χορογραφίες Βαγγέλη Σειληνού και ένωσε την τέχνη του θεάτρου και της μουσικής .
Η αφηγηματική παραστατικότητα του Δημήτρη Παπαγιάννη προβάλει όλη την εσωτερική ένταση και φορτίζει συγκινησιακά την ατμόσφαιρα… Το θρυλικό συρτάκι που μας χάρισε ο Μίκης θυμίζει Ελλάδα και παραμένει σταθερή αξία στο πέρασμα του χρόνου χωρίς να είναι παραδοσιακός χορός.
Το μουσικό θέμα της παράστασης παραχώρησε τη θέση του στο συρτάκι, χορό τόσο φημισμένο στα πέρατα της γης.
«Σε αυτή την παράσταση όπου προέκυψε το συρτάκι», θυμάται ο Δημήτρης Παπαγιάννης, «ξεκίνησε τη μεγάλη καριέρα της η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιάννης Πουλόπουλος. Ήταν σε μια χρονιά που σηματοδοτεί τρία σημαντικά γεγονότα: Τη γέννηση της κόρης του Καμπανέλλη, της άξιας Κατερίνας, τον μύθο που δημιούργησε το συρτάκι. Ακόμη έγινε αφορμή για την είσοδο στο θέατρο του μέχρι τότε γελοιογράφου – δημοσιογράφου» Μέντη Μποσταντζόγλου.»
Και συνεχίζουμε τις θεατρικές διαδρομές στον χρόνο με την αφήγηση του Δημήτρη Παπαγιάννη:
«Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Μίνως Αργυράκης, ο Μέντης Μποσταντζόγλου, ο Σταύρος Ξαρχάκος, με τη συμπαράσταση του Μάνου Χατζιδάκι δημιούργησαν το Πειραματικό Λαϊκό Θέατρο Ποντιακής Στέγης Νίκαιας. Το θέατρο θα εγκαινίαζε τις παραστάσεις του με το έργο «Ο Δον Κιχώτης» του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα Μέντη Μποσταντζόγλου, παράσταση που έντυσε μουσικά ο Σταύρος Ξαρχάκος, που αποτελεί και το προανάκρουσμα της μετέπειτα μεγάλης δραματουργικής προσφοράς του Μποστ που δικαίως χαρακτηρίστηκε σύγχρονος Αριστοφάνης…»
«Ο Μίκης και ο Ιάκωβος», συνεχίζει ο Δημήτρης Παπαγιάννης, «μου πρότειναν να αναλάβω τον επώνυμο ρόλο του Δον Κιχώτη. Η παράσταση είχε τεράστια επιτυχία. Τη Δουλτσινέα ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο μια μεγάλη προσωπικότητα η ρηξικέλευθη διανοούμενη –συγγραφέας και ηθοποιός Μαριέττα Ριάλδη, που τόσα προσέφερε στο Ελληνικό θέατρο και τόσο αδικήθηκε. Οφείλω στη μνήμη της αναφορά και τιμή. Τον ρόλο του Θερβάντες απέδωσε και τραγούδησε ο μεγάλος τραγουδιστής και ηθοποιός Γιώργος Ζωγράφος, ο σπουδαίος εισηγητής του Νέου Κύματος και άλλοι σημαντικοί ηθοποιοί όπως η Ντίνα Κώνστα.»
- Τότε είσαστε δεν είσαστε 26 χρόνων κ. Παπαγιάννη. Πώς διαχειριστήκατε όλα αυτά τα μεγάλα συμβάντα που συνέβαιναν στο επαγγελματικό σας ξεκίνημα;
«Το ξεκίνημά μου ήταν το 1956 πάλι στο θέατρο «Κοτοπούλη Ρεξ» με τον θίασο Κατράκη- Μυράτ και Σαίξπηρ στο έργο ‘Οθέλλος’. Σε σχέση με το ερώτημά σου αγαπητή Σμαράγδα ένιωθα δέος, χαρά και όλα αυτά τα αντιμετώπιζα με θρησκευτική ευλάβεια. Η συμπυκνωμένη αυτή τύχη και τιμή να συνεργαστώ την ίδια περίοδο με τον μεγάλο ποιητή των καιρών Ιάκωβο Καμπανέλλη από την ποίηση του οποίου προέκυψαν τα τεράστια μουσικά γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας, όπως το Συρτάκι και το Μαουτχάουζεν. Ο Μίκης Θεοδωράκης μεταστοιχείωσε την μεγάλη ποίηση του Καμπανέλλη σε ακόμα μεγαλύτερη επαναστατική πανδαισία. Και ο Μποστ μαζί, ο οποίος με μεγάλη σεμνότητα επηρέασε καθοριστικά την δημιουργία του σύγχρονου Ελληνικού Θεάτρου».
Στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Ιάκωβου Καμπανέλλη ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς και θεμελιωτή της νεοελληνικής δραματογραφίας, ο Δήμος Βύρωνα, που στις αυλές του ο Καμπανέλλης οραματίστηκε τη δική του «Αυλή των θαυμάτων», μια και έζησε εδώ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50 και ο Καλλιτεχνικός – Εκπαιδευτικός Οργανισμός «Ιάκωβος Καμπανέλλης», που σκοπό του έχει τη μελέτη και διάδοση του έργου του συγγραφέα, συμπράττουν προκειμένου να τιμήσουν όχι μόνο τον δημιουργό που τίμησε την Ελλάδα παγκοσμίως αλλά και τον άνθρωπο Ιάκωβο Καμπανέλλη που τίμησε με τη στάση ζωής του τον άνθρωπο.
Οι εκδηλώσεις θα κορυφωθούν με την παρουσίαση της παράστασης «Μαουτχάουζεν» σε δραματουργική επεξεργασία του ίδιου του συγγραφέα και του Δημήτρη Παπαγιάννη με την ανυπέρβλητη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και σε σκηνοθεσία του Γιάννη Παπαγιάννη. Τη συνολική φροντίδα θα έχει η Κατερίνα Καμπανέλλη.
Αλλά αυτό είναι θέμα άλλου ρεπορτάζ.
