Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι (Marcello Vincenzo Domenico Mastroianni, 28 Σεπτεμβρίου 1924 – 19 Δεκεμβρίου 1996) ήταν Ιταλός ηθοποιός. Γεννήθηκε στο χωριό Φοντάνα Λίρι, νότια της Ρώμης, και μεγάλωσε στο Τορίνο και τη Ρώμη. Ήταν ανιψιός του διάσημου Ιταλού γλύπτη Ουμπέρτο Μαστρογιάννι (Umberto Mastroianni, 1910 – 1998).
Τα πρώτα χρόνια κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εργάστηκε ως βιομηχανικός σχεδιαστής. Συνελήφθη από τους Ναζί, που τον έστειλαν σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας στη Βόρεια Ιταλία, από όπου κατάφερε να δραπετεύσει. Πήγε στη Βενετία όπου έζησε κρυμμένος μέχρι το τέλος του πολέμου. Μεταγενέστερα, άρχισε να εργάζεται ως λογιστής για την Eagle-Lion, μια μικρή αγγλική εταιρεία παραγωγής και διανομής.
Το 1950 παντρεύτηκε την ηθοποιό Φλόρα Καραμπέλλα και απέκτησαν μια κόρη, την Μπάρμπαρα. Η πρώτη του σοβαρή σχέση που ακολούθησε ήταν με τη Φέι Ντάναγουει. Ύστερα από τρία χρόνια τον εγκατέλειψε, καθώς τον περίμενε να πάρει διαζύγιο από την πρώην σύζυγό του – κάτι που ως καθολικός αρνιόταν. Με την συμπρωταγωνίστριά του επί μια τετραετία Κατρίν Ντενέβ απέκτησαν μια κόρη, την Κιάρα. Από το 1976 συνδέθηκε με την σκηνοθέτιδα Άννα Μαρία Τατό, με την οποία έζησε μέχρι το θάνατό του. Αν και άρρωστος, από καρκίνο στο πάγκρεας, εργαζόταν μέχρι τους τελευταίους μήνες της ζωής του και στο θέατρο και στον κινηματογράφο.
Σταδιοδρομία
Στην οθόνη είχε το ντεμπούτο του, ως κομπάρσος, στην ταινία Μαριονέτες (1939). Στη σκηνή πρωτοεμφανίστηκε με το έργο Angelica (1948) όπου συμπρωταγωνίστησε με την Τζουλιέτα Μαζίνα, σύζυγο του Φεντερίκο Φελίνι. Τότε τον ανακάλυψε ένας από τους βοηθούς του Λουκίνο Βισκόντι και ξεκίνησε μια δεκαετή συνεργασία. Ορισμένα από τα έργα που εμφανίσθηκε ήταν: Λεωφορείο ο πόθος, Ο θάνατος του εμποράκου, Θείος Βάνιας. Το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο, ως ηθοποιός, ήταν στο έργο του Ρικάρντο Φρέντα Οι άθλιοι (1948). Από το 1949-1956 έπαιζε μικρούς ρόλους σε έργα των Ντίνο Ρίζι, Μάριο Μονιτσέλι κ.α. Έφτασε στην κορύφωση της καριέρας του με τις ταινίες Λευκές Νύχτες (1957) του Λουκίνο Βισκόντι, Ο Κλέψας του Κλέψαντος (1958) του Μάριο Μονιτσέλι και Διαζύγιο αλά Ιταλικά (1961) του Πιέτρο Τζέρμι που τον καθιστούν ως έναν από τους πρώτους κωμικούς της Ιταλίας. Η ταινία La Dolce Vita (1960) του Φεντερίκο Φελίνι του χάρισε παγκόσμια φήμη. Συνολικά, εμφανίσθηκε σε περισσότερα από 150 έργα.
Βραβεία & υποψηφιότητες
- 1954- Nastro d’ Argento for Best Actor, Giorni d’ amore
- 1954- Grolla d’ Oro for Best Actor, Peccato che sia una canaglia
- 1956- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, La fortuna di essere donna
- 1957- Nastro d’ Argento for Best Actor, Le notti bianche
- 1958- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, Racconti d’ estate
- 1960- Nastro d’ Argento for Best Actor, La dolce vita
- 1960- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, Il bell’ Antonio
- 1962- Golden Globe Award for Best Actor, Divorzio all’ italiana
- 1962- BAFTA [Σημ 3] Award for Best Actor, Divorzio all’ italiana
- 1962- Nastro d’ Argento for Best Actor, Divorzio all’ italiana
- 1962- υποψηφιότητα, Academy Award for Best Actor, Divorzio all’ italiana
- 1962- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, Cronaca familiare
- 1963- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, 8 1,2
- 1963- BAFTA Award for Best Actor, Ieri, oggi, domani
- 1963- David di Donatello for Best Actor, Ieri, oggi, domani
- 1964- David di Donatello for Best Actor, Matrimonio all’ italiana
- 1964- Golden Globe Henrietta Award-World Film Favorite Actor, Matrimonio all’ italiana
- 1964- υποψηφιότητα, Golden Globe Award for Best Actor, Matrimonio all’ italiana
- 1964- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, Matrimonio all’ italiana
- 1965- San Sebastian International Film Festival Best Actor, Casanova 70
- 1965- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, La decima vittima
- 1966- υποψηφιότητα, Golden Globe Henrietta Award-World Film Favorite Actor, Io, io, io… e gli altri
- 1970- Cannes Film Festival Award for Best Actor, The Pizza Triangle
- 1970- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, The Pizza Triangle
- 1975- Globo d’ Oro Award for Best Actor, La Donna della domenica
- 1977- Globo d’ Oro Award for Best Actor, Una giornata particolare
- 1977- Grolla d’ Oro for Best Actor, Una giornata particolare
- 1977- υποψηφιότητα, Academy Award for Best Actor, Una giornata particolare
- 1977- Golden Globe Award for Best Actor, Una giornata particolare
- 1982- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, La nuit de Varennes
- 1983- Sant Jordi Awards Best Performance in a Foreign Film, Storia di Piera
- 1984- Globo d’ Oro Award for Best Actor, Enrico IV
- 1985- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, Maccheroni
- 1986- Nastro d’ Argento for Best Actor, Ginger e Fred
- 1986- David di Donatello for Best Actor, Ginger e Fred
- 1986- Globo d’ Oro Award for Best Actor, Ginger e Fred
- 1986- Sant Jordi Awards Best Performance in a Foreign Film, Ginger e Fred
- 1987- Nastro d’ Argento for Best Actor, Occhi neri
- 1987- David di Donatello for Best Actor, Occhi neri
- 1987- Cannes Film Festival Award for Best Actor, Occhi neri
- 1987- υποψηφιότητα, Academy Award for Best Actor, Occhi neri
- 1989- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, Che ora è?
- 1989- Venice Film Festival- Volpi Cup, Che ora è?
- 1990- Globo d’ Oro Award for Best Actor, Verso sera
- 1990- Nastro d’ Argento for Best Actor, Verso sera
- 1990- Honorary Golden Lion, Verso sera
- 1992- υποψηφιότητα, Golden Globe Award for Best Actor, Used people
- 1993- Venice Film Festival- Volpi Cup, Un, deux, trois, soleil
- 1994- National Board of Review Award for Best Acting by an Ensemble, Prêt-à-Porter
- 1995- David di Donatello for Best Actor, Sostiene Pereira
- 1995- υποψηφιότητα, Nastro d’ Argento for Best Actor, Sostiene Pereira
- 1996- Silver Wave, Trois vies et une seule mort
Φιλμογραφία
Έτος | Πρωτότυπος τίτλος | Ελληνικός τίτλος | Σκηνοθέτης |
---|---|---|---|
1939 | Marionette | Μαριονέτες | Κάρμινε Γκαλόνε |
1941 | ·La corona di ferro | Το σιδηρούν στέμμα | Αλεσάντρο Μπλαζέττι |
1942 | Una storia d’amore | Μάριο Καμερίνι | |
1943 | I bambini ci guardano | Κατηγορώ τους γονείς μου | Βιττόριο ντε Σίκα |
1948 | I Miserabili | Οι άθλιοι | Ρικάρντο Φρέντα |
1948 | ·Vertigine d’amore | Λουίτζι Καπουάνο | |
1950 | ·Contro la legge | Φλάβιο Καλτσαβάρα | |
1950 | ·Domenica d’agosto | Λουτσιάνο Έμμερ | |
1950 | Vent’anni | Τζιόρτζιο Μπιάνκι | |
1950 | Cuori sul mare | Τζιόρτζιο Μπιάνκι | |
1950 | Vita da cani | Στένο & Μονιτσέλλι | |
1950 | ·Atto di accusa | Το τρίτο μου έγκλημα | Τζιάκομο Τζεντιλόμο |
1951 | Parigi è sempre Parigi | Παρίσι και πάλι Παρίσι | Λουτσιάνο Έμμερ |
1951 | ·Passaporto per l’oriente | Ρόμολο Μαρτσελλίνι | |
1952 | Le ragazze di Piazza di Spagna | Λουτσιάνο Έμμερ | |
1952 | Sensualità | Σκλάβοι του πόθου | Κλεμέντε Φρακάσσι |
1952 | L’ eterna catena | Επρόδωσα τον αδελφό μου | Αντόν Τζούλιο Μαϊάνο |
1952 | Tragico ritorno | Πιερ Λουίτζι Φαράλντο | |
1952 | La muta di Portici | Τζόρτζιο Ανσόλντι | |
1952 | Penne nere | Ορέστε Μπριανκόλι | |
1952 | Gli eroi della domenica | Μάριο Καμερίνι | |
1953 | Il viale della speranza | Ντίνο Ρίζι | |
1953 | Lulù | Φερνάντο Τσέρκιο | |
1953 | Febbre di vivere | Κλαούντιο Γκόρα | |
1953 | Non è mai troppo tardi | Φιλίππο Βάλτερ Ράττι | |
1953 | La valigia dei sogni | Λουίτζι Κομεντσίνι | |
1954 | Cronache di poveri amanti | Η ιστορία των φτωχών εραστών | Κάρλο Λιτσάνι |
1954 | Tempi nostri | Αλεσσάντρο Μπλαζέττι | |
1954 | Schiava del peccato | Σκλάβα της αμαρτίας | Ραφαέλλο Ματαράτσο |
1954 | Giorni d’ amore | Ημέρες έρωτος | Τζιουζέππε Ντε Σάντις |
1954 | Casa Ricordi | Το σπίτι των αναμνήσεων | Κάρμινε Γκαλλόνε |
1954 | Peccato che sia una canaglia | Η εκρηκτική λωποδύτρια | Αλεσσάντρο Μπλαζέττι |
1954 | La principessa delle Canarie | Η πριγκίπισσα των Καναρίων | Πάολο Μόφφα |
1955 | Tam tam mayumbe | Ταμ ταμ | Τζιάν Γκάσπαρε Ναπολιτάνο |
1955 | La bella mugnaia | Η ωραία μυλωνού | Μάριο Καμερίνι |
1955 | Il fiume dei faraoni | Ουμπάλντο Ραγκόνα | |
1955 | La fortuna di essere donna | Ευτυχώς που είμαι γυναίκα | Αλεσσάντρο Μπλαζέττι |
1955 | Il bigamo | Ο δίγαμος | Λουτσιάνο Έμμερ |
1957 | Padri e figli | Πίσω από τα κλειστά παράθυρα | Μάριο Μονιτσέλλι |
1957 | Il momento più bello | Η πιο όμορφη στιγμή | Λουτσιάνο Έμμερ |
1957 | Le notti bianche | Λευκές νύχτες | Λουκίνο Βισκόντι |
1957 | Il medico e lo stregone | Ο τυχοδιώκτης της πεντάρας | Μάριο Μονιτσέλλι |
1958 | Un ettaro di cielo | Γκλάουκο Καζαντίο | |
1958 | La ragazza della salina | Το νησί των αμαρτωλών | Φράντισεκ Τσαπ |
1958 | I soliti ignoti | Ο Κλέψας του Κλέψαντος | Μάριο Μονιτσέλλι |
1958 | Amore e guai | Άντζελο Ντόριγκο | |
1958 | Racconti d’ estate | Διακοπές στο Πορτοφίνο | Τζιάννι Φραντσιολίνι |
1959 | La Loi | Θηλυκός δαίμων | Ζυλ Ντασσέν |
1959 | Il nemico di mia moglie | Η γυναίκα μου, αυτό το τέρας | Τζιάννι Πουτσίνι |
1959 | Tutti innamorati | Τζιουζέππε Ορλαντίνι | |
1959 | Ferdinando I° re di Napoli | Ένας τρελός τρελός βασιλιάς | Τζιάννι Φραντσιολίνι |
1960 | La Dolce Vita | Γλυκιά ζωή | Φεντερίκο Φελίνι |
1960 | Il bell’ Antonio | Μπελ Αντόνιο | Μάουρο Μπολονίνι |
1960 | Adua e le compagne | Κοκκέτες πολυτελείας | Αντόνιο Πιετράντζελι |
1961 | La notte | Η νύχτα | Μικελάντζελο Αντονιόνι |
1961 | L’ assassino | Ο δολοφόνος της Ρώμης | Έλιο Πέτρι |
1961 | Fantasmi a Roma | Φαντάσματα στη Ρώμη | Αντόνιο Πιετράντζελι |
1961 | Divorzio all’italiana | Διαζύγιο αλά Ιταλικά | Πιέτρο Τζέρμι |
1962 | Vita privata | Η ιδιωτική μου ζωή | Λουί Μαλ |
1962 | Cronaca familiare | Το ημερολόγιο ενός αμαρτωλού | Βαλέριο Τζουρλίνι |
1963 | 8½ | 8½ | Φεντερίκο Φελίνι |
1963 | I compagni | Οι σύντροφοι | Μάριο Μονιτσέλλι |
1963 | Ieri, oggi, domani | Χθες, σήμερα, αύριο | Βιττόριο ντε Σίκα |
1964 | L’uomo dei cinque palloni | Ο άνθρωπος με τα μπαλόνια | Μάρκο Φερέρι |
1964 | Matrimonio all’italiana | Φιλουμένα Μαρτουράνο – Γάμος Αλά Ιταλικά | Βιττόριο ντε Σίκα |
1965 | Casanova 70 | Καζανόβας ‘70 | Μάριο Μονιτσέλλι |
1965 | La decima vittima | Το δέκατο θύμα | Έλιο Πέτρι |
1965 | Oggi, domain e dopodomani | Ο άνδρας, η γυναίκα και τα λεφτά | Εντουάρντο Ντε Φιλίππο, Μάρκο Φερρέρι & Λουτσιάνο Σάλτσε |
1966 | Io, io, io… e gli altri | Οι εγωισταί | Αλεσσάντρο Μπλαζέττι |
1966 | Poppies Are Also Flowers | Απόρρητος φάκελος «κόκκινη παπαρούνα» | Τέρενς Γιάνγκ |
1966 | Spara forte, più forte… non capisco | Μια γυναίκα δυναμίτης | Εντουάρντο Ντε Φιλίππο |
1967 | Lo straniero | Ο ξένος | Λουκίνο Βισκόντι |
1967 | Questi fantasmi | Η ωραία και ο ναπολιτάνος | Ρενάτο Καστελλάνι |
1968 | Amanti | Οι ερασταί | Βιττόριο ντε Σίκα |
1968 | Diamonds for Breakfast | Διαμάντια για κολατσιό | Κρίστοφερ Μοράχαν |
1970 | I girasoli | Το ηλιοτρόπιον | Βιττόριο ντε Σίκα |
1970 | Dramma della gelosia (tutti i particolari in cronaca) | Δράμα ζηλοτυπίας | Έττορε Σκόλα |
1970 | Giochi particolari | Γεύση από ηδονή | Φράνκο Ιντοβίνα |
1970 | Leo the Last | Λέων ο έσχατος | Τζον Μπούρμαν |
1970 | La moglie del prete | Η γυναίκα του παπά | Ντίνο Ρίζι |
1971 | Scipione detto anche l’Africano | Λουίτζι Μάνι | |
1971 | ·Permette? Rocco Papaleo | Έττορε Σκόλα | |
1971 | Correva l’ anno di grazia 1870 | Αλφρέντο Τζιαννέττι | |
1971 | Ça n’ arrive qu’aux autres | Στη σκιά μιας μεγάλης αγάπης | Ναντίν Τρεντινιάν |
1972 | Roma | Ρώμη | Φεντερίκο Φελίνι |
1972 | La cagna | Μάρκο Φερέρι | |
1972 | What? | Τι; | Ρομάν Πολάνσκι |
1973 | Mordi e fuggi | Το αξέχαστο Σαββατοκύριακο | Ντίνο Ρίζι |
1973 | Rappresaglia | Αντίποινα | Γιώργος Κοσμάτος |
1973 | ·La grande abbuffata | Το μεγάλο φαγοπότι | Μάρκο Φερέρι |
1973 | L’événement le plus important depuis que l’homme a marché sur la lune | Το πιο σημαντικό γεγονός μετά την κατάκτηση της σελήνης | Ζακ Ντεμί |
1973 | Salut l’artiste | Δυο αγάπες, δυο γυναίκες κι ένα αίνιγμα | Υβ Ρομπέρ |
1974 | Allonsanfàn | Αλοζανφάν | Πάολο και Βιττόριο Ταβιάνι |
1974 | Non toccare la donna bianca | Κάτω τα χέρια απ’ τη λευκή γυναίκα | Μάρκο Φερέρι |
1974 | ·C’eravamo tanto amati | Έττορε Σκόλα | |
1975 | La pupa del gangster | Το κορίτσι του γκάνγκστερ | Τζιόρτζιο Καπιτάνι |
1975 | Per le antiche scale | Κατρακυλώντας στα παλιά σκαλοπάτια | Μάουρο Μπολονίνι |
1975 | Divina creatura | Ερωτικός κύκλος | Τζιουζέππε Πατρόνι Γκρίφφι |
1975 | La Donna della domenica | Η γυναίκα της Κυριακής | Λουίτζι Κομεντσίνι |
1976 | Culastrisce nobile veneziano | Φλάβιο Μογκερίνι | |
1976 | ·Todo modo | Μια σειρά δολοφονίες | Έλιο Πέτρι |
1976 | ·Signore e signori, buonanotte | Κυρίες και κύριοι, καληνύχτα σας | Λουίτζι Κομεντσίνι, Μάριο Μονιτσέλλι, Νάννι Λόυ, Έττορε Σκόλα, Λουίτζι Μάνι |
1977 | Una giornata particolare | Μια ξεχωριστή μέρα | Έττορε Σκόλα |
1977 | Mogliamante | Ελάτε… να σας γδύσουμε | Μάρκο Βικάριο |
1977 | Doppio delitto | Διπλή δολοφονία | Στένο |
1978 | Ciao maschio | Γεια σου πίθηκε | Μάρκο Φερέρι |
1978 | Così come sei | Μείνε όπως είσαι | Αλμπέρτο Λαττουάντα |
1978 | Fatto di sangue fra due uomini per causa di una vedova. Si sospettano moventi politici | Εκδίκηση | Λίνα Βερτμύλλερ |
1979 | L’ ingorgo | Το μεγάλο μποτιλιάρισμα | Λουίτζι Κομεντσίνι |
1979 | Giallo napoletano | Παροξυσμός | Σέρτζιο Κορμπούτσι |
1980 | La terrazza | Η ταράτσα | Έττορε Σκόλα |
1980 | La città delle donne | Η πόλη των γυναικών | Φεντερίκο Φελίνι |
1981 | Fantasma d’ amore | Ερωτική οπτασία | Ντίνο Ρίζι |
1981 | La pelle | Το δέρμα | Λιλιάνα Καβάνι |
1982 | La nuit de Varennes | Η νύχτα της Βαρέν | Έττορε Σκόλα |
1982 | Oltre la porta | Πίσω από την πόρτα | Λιλιάνα Καβάνι |
1983 | Storia di Piera | Η ιστορία της Πιέρα | Μάρκο Φερέρι |
1983 | Gabriela, Cravo e Canela | Γκαμπριέλα | Μπρούνο Μπαρρέτο |
1983 | Il generale dell’ armata morta | Λουτσιάνο Τόβολι | |
1984 | Enrico IV | Ερρίκος Δ΄ | Μάρκο Μπελόκκιο |
1985 | Le due vite di Mattia Pascal | Μια δεύτερη ευκαιρία | Μάριο Μονιτσέλλι |
1985 | Maccheroni | Μακαρόνι | Έττορε Σκόλα |
1985 | ·I soliti ignoti vent’anni dopo | Ο κλέψας του κλέψαντος No 2: Το μεγάλο κόλπο | Αμάντσιο Τοντίνι |
1986 | Ginger e Fred | Τζίντζερ και Φρεντ | Φεντερίκο Φελίνι |
1986 | Ο μελισσοκόμος | Θόδωρος Αγγελόπουλος | |
1987 | Oci ciornie | Τα μαύρα μάτια | Νικήτα Μιχαλκόφ |
1987 | Intervista | Η συνέντευξη | Φεντερίκο Φελίνι |
1987 | Miss Arizona | Παλ Σάντορ | |
1989 | Splendor | Έττορε Σκόλα | |
1989 | Chè ora è? | Έττορε Σκόλα | |
1990 | Stanno tutti bene | Είναι όλοι τους καλά | Τζιουζέππε Τορνατόρε |
1990 | Verso sera | Φραντσέσκα Αρκιμπούτζι | |
1991 | Cin cin | Ώριμες φράουλες | Τζιν Σακς |
1991 | Le voleur d’enfants | Κριστιάν ντε Σαλόνζ | |
1991 | Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού | Θόδωρος Αγγελόπουλος | |
1992 | Used People | Ξεχωριστοί άνθρωποι | Μπιμπάν Κίντρον |
1993 | Un, deux, trois, soleil | Μπερτράν Μπλιέ | |
1993 | De eso no se habla | Μαρία Λουίζα Μπέμπεργκ | |
1994 | Prêt-à-porter | Πρετ-α-Πορτέ | Ρόμπερτ Άλτμαν |
1994 | La vera vita di Antonio H. | Έντσο Μοντελεόνε | |
1995 | Les cent et une nuits de Simon Cinéma | Ανιές Βαρντά | |
1995 | Sostiene Pereira | Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα | Ρομπέρτο Φαέντσα |
1995 | Al di là delle nuvole | Πέρα από τα σύννεφα | Μικελάντζελο Αντονιόνι, Βιμ Βέντερς |
1996 | Trois vies et une seule mort | Τρεις ζωές και ένας μόνο θάνατος | Ραούλ Ρουίζ |
1997 | Viagem ao Princípio do Mundo [Σημ 4] | Ταξίδι στην αρχή του κόσμου | Μανουέλ ντε Ολιβέιρα |
1997 | Mi ricordo sì io mi ricordo[Σημ 5] | Άννα Μαρία Τατό |