Μιλώντας στην αίθουσα της Γερουσίας της Βουλής ο κ. Μηταράκης σημείωσε πως η Βορειοατλαντική Συμμαχία μετρά 73 χρόνια ζωής και σε αυτά μπορεί κανείς να εντοπίσει τις επιτυχίες στη διατήρηση της ασφάλειας των κρατών μελών αλλά και του ίδιου του κόσμου. Όπως είπε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, οι βασικές προτεραιότητες όσον αφορά στην διαχείριση του ζητήματος της μετανάστευσης ήταν η μείωση των αφίξεων στην Ελλάδα αλλά και η μείωση των επιπτώσεων του μεταναστευτικού στις τοπικές κοινωνίες.
Ο κ. Μηταράκης έκανε στην συνέχεια αναφορά στις προσπάθειες εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού ενώ σημείωσε πως θα πρέπει να καταπολεμηθούν τα δίκτυα λαθροδιακίνησης τα οποία επιχειρούν να περάσουν ανθρώπους από την Τουρκία ή τη Λιβύη προς την Ευρώπη. «Η διευκόλυνση μετάβασης ανθρώπων σε μία χώρα με στόχο την αποσταθεροποίησή της είναι κάτι που προφανώς δεν είναι αποδεκτό», είπε ενώ συμπλήρωσε πως η παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επιδείνωσε την κατάσταση στο μεταναστευτικό. «Παρέχουμε άμεση πρόσβαση και προσωρινή προστασία σε όλους τους εκτοπισμένους Ουκρανούς. Άνθρωποι που έρχονται απευθείας στις χώρες μας, από εμπόλεμη ζώνη», είπε.
«Εκεί όπου η μετανάστευση μετατρέπεται σε γεωπολιτικό εργαλείο, τότε η παράνομη μετανάστευση γίνεται ζήτημα ασφάλειας, μια μορφή υβριδικής απειλής. Η Σύμβαση της Γενεύης, το βασικό μέσο του διεθνούς δικαίου για το άσυλο, είναι θεμελιώδης στα νομικά μας συστήματα», ξεκαθάρισε ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.
Αναλυτικά η τοποθέτηση του κ. Νότη Μηταράκη:
«Πρόεδρε, Αξιότιμοι συνάδελφοι, Αγαπητοί σύμμαχοι,
Είναι χαρά μας να σας καλωσορίσουμε στην Αθήνα, στη Βουλή των Ελλήνων, για να συζητήσουμε τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει το ΝΑΤΟ.
Καθώς η Συνθήκη του Βορείου Ατλαντικού συμπληρώνει φέτος 73 χρόνια, μπορούμε να ανατρέξουμε στην επιτυχία αυτού του οργανισμού για τη διατήρηση της ασφάλειας για τα Μέλη του και τον Κόσμο.
Για την αντιμετώπιση των απειλών. Και την περαιτέρω επέκταση της συμμαχίας με τη Σουηδία και τη Φινλανδία, μια επέκταση που προφανώς υποστηρίζουμε ολόψυχα, και η οποία θα ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε το συνεχώς μεταβαλλόμενο εξωτερικό περιβάλλον ασφαλείας.
Η παρέμβασή μου θα επικεντρωθεί στις προκλήσεις ασφαλείας που θέτει η μετανάστευση.
Οι προτεραιότητες του εγχώριου ρόλου μου είναι: να μειωθεί το επίπεδο των παράνομων αφίξεων στην Ελλάδα και για να μετριαστούν οι επιπτώσεις της μεταναστευτικής κρίσης στις τοπικές κοινωνίες. Επιπλέον, ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συνεργάζομαι με τους συναδέλφους μου στην ΕΕ για να ενισχύσουμε την κοινή μας στρατηγική, καθώς διαμορφώνουμε ένα νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο.
Προφανώς, η παράνομη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, κυριαρχεί στην ατζέντα. Αν και δεν είναι η μόνη σημαντική απειλή που αντιμετωπίσαμε στην ευρύτερη περιοχή μας.
Πριν από τη ρωσική εισβολή, η Ευρώπη, και ειδικότερα, η Πολωνία, η Λιθουανία και η Λετονία, αντιμετώπισαν μια κραυγαλέα προσπάθεια εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από τη Λευκορωσία. Μια προσπάθεια που απέτυχε, μία προσπάθεια που οδήγησε στην πλήρη υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τα επηρεαζόμενα Κράτη-Μέλη. Εκεί όπου η μετανάστευση μετατρέπεται σε γεωπολιτικό εργαλείο, τότε η παράνομη μετανάστευση γίνεται ζήτημα ασφάλειας, μια μορφή υβριδικής απειλής.
Η Σύμβαση της Γενεύης, το βασικό μέσο του διεθνούς δικαίου για το άσυλο, είναι θεμελιώδης στα νομικά μας συστήματα. Στόχος του είναι να παρέχει καταφύγιο σε άτομα που ορίζονται στη σύμβαση, και προέρχονται απευθείας από επικίνδυνες περιοχές. Διευκολύνοντας τους ανθρώπους να έρθουν σε μια χώρα διέλευσης, όπου απολαμβάνουν ασφάλεια, με στόχο την προώθηση τέτοιων ανθρώπων σε γειτονικές χώρες, προκειμένου να τις αποσταθεροποιήσουν, προφανώς δεν είναι αποδεκτό.
Και αυτό προσπάθησε να κάνει η Λευκορωσία, και έχουμε αντιμετωπίσει και εμείς παρόμοιες προσπάθειες. Προφανώς, όταν έγινε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, παρείχαμε άμεση πρόσβαση και προσωρινή προστασία σε όλους τους εκτοπισμένους Ουκρανούς. Άνθρωποι που έρχονται απευθείας στις χώρες μας, από εμπόλεμη ζώνη. Η εισβολή της Ρωσίας προκάλεσε τον ταχύτερο και μεγαλύτερο εκτοπισμό αμάχων παγκοσμίως εδώ και δεκαετίες, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR). «Περίπου 14 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους», τόνισε ο Filippo Grandi.
Η απάντηση του ΝΑΤΟ ήταν άμεση στην άνευ προηγουμένου κίνηση της Ρωσίας, να επιτεθεί σε ευρωπαϊκή χώρα αυτή τη στιγμή.
Υποστηρίξαμε την Ουκρανία με όλους τους δυνατούς τρόπους. Η κρίση σταθεροποίησε τη συμμαχία μας.
Αγαπητοί συνάδελφοι, Η μετανάστευση αυξάνεται στην περιοχή του διαλογισμού ως αποδεικτικό των στοιχείων που παρέχονται από την FRONTEX. Οι χώρες αναζητούν τρόπους για να προστατεύσουν καλύτερα τα σύνορά τους, να συνεργαστούν στενότερα με τις χώρες πρώτης υποδοχής και τις χώρες διέλευσης, να συνεργαστούν καλύτερα για την αξιοπρεπή επιστροφή όσων δεν δικαιούνται προστασία.
Το 2021 επισκέφτηκα την Άγκυρα, όπου ο αξιότιμος συνάδελφός μου, κ. Süleyman Soylu, παρουσίασε τις προσπάθειες της Τουρκίας για την καλύτερη διασφάλιση των ανατολικών της συνόρων.
Έμποροι ανθρώπων, για τεράστια οικονομικά οφέλη, μετακινούν ανθρώπους από χώρα σε χώρα, που έχουν ως στόχο να φτάσουν στην κεντρική Ευρώπη. Πρέπει όλοι να προστατεύσουμε τα σύνορά μας και στις δύο πλευρές, και να ενισχύσουμε τη διμερή και πολυμερή μας συνεργασία για την αντιμετώπιση των δικτύων λαθρεμπορίας.
Απαιτείται καλύτερη συνεργασία στο πλαίσιο της Συμμαχίας, αλλά και με τις γειτονικές χώρες, για την καλύτερη αντιμετώπιση αυτής της κοινής πρόκλησης.
Μετριάζοντας τα βαθύτερα αίτια της μετανάστευσης. Αντιμετωπίζοντας την περιφερειακή αστάθεια.
Η Ευρώπη μπορεί επίσης να κάνει περισσότερα για τη μετεγκατάσταση ανθρώπων που έχουν ανάγκη, με συντονισμένο τρόπο. Καθώς και για την παροχή νόμιμων οδών για την οικονομική μετανάστευση.
Η Ελλάδα θα συμμετάσχει σε τέτοιες προσπάθειες.
Η Ελλάδα έχει δείξει την ενεργό υποστήριξή μας στην περίπτωση του Αφγανιστάν, αμέσως μετά την αλλαγή του καθεστώτος, προσφέροντας ανθρωπιστικές βίζες σε γυναίκες αξιωματούχους και τις οικογένειές τους. Συνάπτουμε επίσης διμερείς συμφωνίες νόμιμης μετανάστευσης, ξεκινώντας από το Μπαγκλαντές.
Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα προστατεύει καθημερινά τα σύνορά της. Μειώνοντας τις ροές πάνω από ένα εκατομμύριο το 2015, από 72 χιλιάδες το 2019 σε 8500 το 2021 και περίπου 15 χιλιάδες το 2022.
Έχουμε επενδύσει σημαντικά στη βελτίωση των παροχών μας για το άσυλο. Σήμερα λειτουργούν 34 Κέντρα Υποδοχής. Κατασκευάζουμε νεότερες δομές, που πληρούν τα αυστηρά πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας μειώσει τις εκκρεμότητες ασύλου από 200.000 αιτήσεις σε 25.000 σήμερα.
Έχουμε δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων. Αυτή είναι μια στρατηγική προτεραιότητα για εμάς, και έχουμε εργαστεί με επιτυχία, με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ζήτημα των μετεγκαταστάσεων. Επενδύουμε ενεργά στα προγράμματα ένταξης, προσφέροντας πλήρη πρόσβαση στην υγεία, την εκπαίδευση και την απασχόληση σε όλους τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες. Εμείς κάνουμε το καθήκον μας.
Το πιο σημαντικό είναι ότι προστατεύουμε ανθρώπινες ζωές στα σύνορά μας.
Η πολιτική της φύλαξης των συνόρων είναι αυτή που σώζει ζωές, ειδικά στις θάλασσες.
Ενώ η πολιτική το 2015-2016 είχε ως αποτέλεσμα 1.500 άτομα να χάσουν τη ζωή τους. Με αποτέλεσμα να χαθούν ζωές στη θάλασσα για όσους επιχειρούν, είτε από τη Λιβύη είτε από την Τουρκία να φτάσουν στην Ιταλία. Ή να φτάσουν στην Κύπρο, που σήμερα φιλοξενεί το μεγαλύτερο ποσοστό αιτούντων άσυλο, σε σύγκριση με τον πληθυσμό της.
Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω ότι η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, η Μάλτα και η Κύπρος έχουν σχηματίσει την ομάδα των MED5, ώστε να συντονίσουν τις δράσεις τους στον τομέα της μετανάστευσης.
Η επιτυχής αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης από την Ελλάδα προσελκύει την κριτική από όσους για ιδεολογικούς ή οικονομικούς λόγους, υποστηρίζουν μια πολιτική ανοιχτών συνόρων.
Πρέπει να βάλουμε ένα τέλος σε αυτή την κατάσταση. Ειδικά εντός της Συμμαχίας. Πρέπει όλοι να παίξουμε εποικοδομητικό ρόλο και να προσαρμόσουμε τη ρητορική μας ανάλογα.
Έχουμε κάνει δημόσια έκκληση στις τουρκικές αρχές για την αποτροπή περαιτέρω παράνομων αναχωρήσεων από τις ακτές της.
Θα περίμενε κανείς από δύο χώρες του ΝΑΤΟ, όποιες και αν είναι οι διαφορές τους, να μπορούν να συμφωνήσουν για να αποτρέψουν αυτά τα επικίνδυνα ταξίδια.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να προστατεύει τα σύνορά της, με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Και θα εργαστεί εποικοδομητικά για την βελτίωση της συνεργασίας, ενισχύοντας την συμμαχίας μας. Σε αυτό το πνεύμα πρέπει να εμπλέξουμε/συμπεριλάβουμε όλες τις χώρες της περιοχής, και να παρέχουμε υποστήριξη στις χώρες που πλήττονται περισσότερο.
Ευχαριστώ.»
