Οι υψηλές τιμές του φυσικού αερίου και η επιθετική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής έχουν ωθήσει την παγκόσμια οικονομία στα πρόθυρα μιας ύφεσης στα τέλη του 2022 στις αρχές του 2023, η οποία ορίζεται ως δύο συνεχόμενα τρίμηνα συρρίκνωσης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Αυτό αναφέρει σε τελευταία της ανάλυση η Oxford Economics, εκτιμώντας παράλληλα ότι η παγκόσμια ύφεση μπορεί να αποφευχθεί, «αλλά μια διαρκής και ουσιαστική βελτίωση της ανάπτυξης φαίνεται επίσης απίθανη».
Συγκρατημένη αισιοδοξία
Υπάρχουν κάποιοι λόγοι για συγκρατημένη αισιοδοξία ότι η ανάπτυξη μπορεί να επιταχυνθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2023. Ορισμένες από τις σημαντικότερες καθυστερήσεις της ανάπτυξης στη δραστηριότητα από το 2022, όπως τα σημεία συμφόρησης στην εφοδιαστική αλυσίδα, αναμένεται να εξασθενίσουν. Γενικότερα, οι οικονομικοί αντίθετοι άνεμοι, όπως η λιτότητα, η απομόχλευση στον τομέα των νοικοκυριών και οι αδύναμες τράπεζες που υπονόμευσαν την ανάπτυξη τη δεκαετία του 2010 αποτελούν λιγότερο πιεστικές ανησυχίες σήμερα, αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Σε αναζήτηση καταλύτη
Παρόλα αυτά, η Oxford Economics εκτιμά ότι είναι δύσκολο να δούμε ποιος θα είναι ο καταλύτης για μια ισχυρή οικονομική ανάκαμψη. Στην Κίνα, οι παραδοσιακοί μοχλοί τόνωσης της πολιτικής έχουν γίνει λιγότερο αποτελεσματικοί και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής είναι λιγότερο διατεθειμένοι να τους τραβήξουν.
Η παγκόσμια οικονομία έχει αναμφισβήτητα εισέλθει εκ νέου σε ύφεση
Τα πρόσφατα στοιχεία παρέχουν αντικρουόμενα μηνύματα σχετικά με την υποκείμενη υγεία της παγκόσμιας οικονομίας.
«Από τη μία πλευρά, είναι δυνατόν να καταλήξουμε σε αρκετά αρνητικά συμπεράσματα σχετικά με την τρέχουσα οικονομική κατάσταση. Η στασιμότητα της παγκόσμιας δραστηριότητας στο δεύτερο τρίμηνο μοιάζει με σημαντική εξέλιξη» αναφέρεται στην έκθεση και προστίθεται: «Με τις έρευνες να υποδηλώνουν ότι οι προοπτικές συνέχισαν να αμβλύνονται, οι τιμές της ενέργειας στην Ευρώπη εκτινάσσονται και ο αντίκτυπος της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής μόλις τώρα αρχίζει να τροφοδοτεί την πραγματική δραστηριότητα»
Ενώ η οικονομική δυναμική έχει σαφώς χαθεί, η συνολική οικονομική εικόνα μπορεί να μην είναι τόσο ζοφερή όσο υποδηλώνουν τα παραπάνω στοιχεία.
Τεχνική ύφεση
Ενώ ο αριθμός των οικονομιών που συρρικνώθηκαν το δεύτερο τρίμηνο αυξήθηκε, παρέμεινε σε ασυνήθιστο επίπεδο. Λίγες μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες δεν έχουν ακόμη καταγράψει τεχνική ύφεση, η οποία ορίζεται ως δύο συνεχόμενα τρίμηνα πτώσης του ΑΕΠ, το 2022. Στην περίπτωση της πιο αξιοσημείωτης εξαίρεσης –των ΗΠΑ– υπάρχει ισχυρό επιχείρημα ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ το 1ο και το δεύτερο τρίμηνο δίνουν μια υπερβολικά απαισιόδοξη εικόνα των υποκείμενων τάσεων δραστηριότητας.
Η Κίνα
Μια προφανής κριτική είναι ότι η αστάθεια στην Κίνα επισκιάζει δεδομένα από τον υπόλοιπο κόσμο. Φυσικά, ο αποκλεισμός της Κίνας από τις στατιστικές του παγκόσμιου ΑΕΠ κινδυνεύει να δημιουργήσει μια εξίσου παραπλανητική εικόνα, δεδομένου του μεγέθους της οικονομίας και του ρόλου της ως έσχατης ανάγκης σε παγκόσμιο επίπεδο κατά την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, η πιθανή αστάθεια των αριθμών του κινεζικού ΑΕΠ το 2022 και η αβεβαιότητα σχετικά με την έκταση της ανάκαμψης μετά το lockdown στη δραστηριότητα σημαίνει ότι η απομάκρυνση των κινεζικών δεδομένων μπορεί να δώσει μια χρήσιμη εντύπωση για τις υποκείμενες παγκόσμιες οικονομικές τάσεις.
Εστιάζοντας σε ΗΠΑ και Ευρώπη
Εάν επικεντρωθούμε αποκλειστικά στις προηγμένες οικονομίες, αναφέρει η έκθεση, τότε η ανάπτυξη στο 2ο εξάμηνο θα είναι ανεπαρκής. Αν και οι ΗΠΑ θα πρέπει να δουν επιστροφή στην οικονομική ανάπτυξη, η ώθηση θα αντισταθμιστεί σε μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις στην Ευρώπη. «Αναμένουμε ότι η τεράστια αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου θα διασφαλίσει ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές οικονομίες θα πέσουν σε ύφεση το δεύτερο εξάμηνο, καθώς οι λογαριασμοί των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων ανεβαίνουν. Αναμένουμε σχετικά ήπιες υφέσεις, αλλά οι προοπτικές είναι εξαιρετικά αβέβαιες».
Ενώ οι προηγμένες οικονομίες συνολικά δεν αναμένεται να συρρικνωθούν για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, το 2022 μπορεί να χαρακτηριστεί ως έτος ασθενούς και ανώμαλου ανάπτυξης. Αυτό αντιπροσωπεύει μια εξαιρετικά απογοητευτική απόδοση σε σχέση με τις προσδοκίες για ανάκαμψη μετά το lockdown πριν από ένα χρόνο περίπου.
Τι επιφυλάσσει το 2023;
Η παγκόσμια οικονομική κατάσταση είναι πιθανό να επιδεινωθεί στα πρώτα στάδια του 2023. Η ΟΕ αναμένει ότι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης θα βρεθούν σε ύφεση καθώς οι συνδυασμένες επιπτώσεις της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, του υψηλού πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης κορυφώνονται γύρω από την αλλαγή του έτους. Εν τω μεταξύ, η ανάπτυξη του κινεζικού ΑΕΠ αναμένεται να επιβραδυνθεί στις αρχές του 2023 καθώς η ανάπτυξη μετά το lockdown έχει εξαντληθεί.
Βελτίωση
Χωρίς περαιτέρω δυσάρεστους κραδασμούς, η κατάσταση στις προηγμένες οικονομίες μπορεί να αρχίσει να βελτιώνεται προς τα μέσα του επόμενου έτους και αναμένουμε ότι οι περισσότερες υφέσεις (με μία ή δύο εξαιρέσεις) θα είναι σχετικά σύντομες και ήπιες.
Ένας λόγος για αυτό είναι ότι σε αντίθεση με τη δεκαετία του 2010, οι προηγμένες οικονομίες έχουν λιγότερες σημαντικές ευπάθειες να αντιμετωπίσουν. Οι δείκτες του χρέους των νοικοκυριών προς το εισόδημα είναι συνήθως χαμηλότεροι τώρα από ό,τι πριν από μια δεκαετία, οι τράπεζες είναι σε καλύτερη κατάσταση και οι κυβερνήσεις είναι λιγότερο δεσμευμένες στη λιτότητα.
Λόγοι απαισιοδοξίας
Αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι λόγος αισιοδοξίας. Ενώ η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ αναμένεται να επιταχυνθεί το δεύτερο εξάμηνο του 2023, η βελτίωση δεν αναμένεται να είναι θεαματική για διάφορους λόγους.
- Η Κίνα δεν μπορεί πλέον να σώσει την παρτίδα : Η αποτελεσματικότητα των συμβατικών μοχλών πολιτικής που χρησιμοποιούσαν οι κινέζοι φορείς χάραξης πολιτικής στο παρελθόν μειώνεται σταθερά με την πάροδο του χρόνου και, παράλληλα με αυτό, η επιθυμία των αρχών να τους χρησιμοποιήσουν έχει μειωθεί.
- Η νομισματική πολιτική θα συνεχίσει να μειώνει τη ζήτηση: Η βασική πρόβλεψη είναι ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει πιο γρήγορα από ό,τι αναμενόταν ευρέως, κάτι που θα επιτρέψει στις κεντρικές τράπεζες να σταματήσουν τελικά ή, στην περίπτωση της Fed, να αντιστρέψουν εν μέρει την πορεία τους. Ωστόσο, δεδομένου ότι οι αλλαγές στα επιτόκια επηρεάζουν τη δραστηριότητα με καθυστέρηση, οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή στη στάση της πολιτικής είναι απίθανο να έχει πολύ θετικό αντίκτυπο στις προοπτικές παγκόσμιας ανάπτυξης πριν από το 2024.
- Η δημοσιονομική πολιτική θα είναι λιγότερο περιοριστική, αλλά τα περιθώρια για υποστηρικτική πολιτική είναι περιορισμένα: Η πρόβλεψη μας για τις παγκόσμιες δημοσιονομικές παρορμήσεις υποδηλώνει ότι το 2023 οι κυβερνήσεις θα λάβουν πιο περιορισμένα μέτρα για να περιορίσουν τα διαρθρωτικά δημοσιονομικά τους ελλείμματα. Αυτό είναι θετικό για την οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, η απουσία περαιτέρω σύσφιξης δεν αποτελεί από μόνη της λόγο για να περιμένουμε την επιστροφή σε σταθερά επίπεδα ανάπτυξης.
Το ενεργειακό κόστος
Σύμφωνα με την ΟΕ, υπάρχει επιπλέον, ο κίνδυνος το υψηλό ενεργειακό κόστος, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, να ωθήσει τις επιχειρήσεις να αναζητήσουν άλλους τρόπους μείωσης του κόστους, με δυσμενείς επιπτώσεις στην απασχόληση.
Πηγή: www.ot.gr
