Ένα έργο του Τενεσί Ουίλιαμς, που επικεντρώνεται στην οικογένεια και κυρίως στην ψυχοπαθολογία που μπορεί να υπάρχει και να διατηρείται μέσα στην οικογένεια, οδηγώντας όλα τα μέλη σε ακραίες καταστάσεις, ενώ δεν μπορούν να ξεφύγουν και να λυτρωθούν από τα πρέπει των άλλων γύρω τους.
«Η μητέρ Αμάντα, με τη δήθεν τελειομανία και τη φλυαρία της, ταιριάζει αρκετά με τη μητέρα του συγγραφέα, Εντουίνα. Η κόρη Λώρα, εκ γενετής χωλή, ενδοστρεφής και μόνιμα θλιμμένη, είναι αντίγραφο της αδελφής του Ουίλιαμς, Ρόουζ, η οποία παρουσίασε από νωρίς σχιζοφρένεια και αργότερα υπεβλήθη σε μετωπιαία λοβοτομή. Ο γιος Τομ, υπάλληλος σε αποθήκη υποδημάτων, με κρυφή νυχτερινή ζωή και αδιαφορία για την οικογένειά του, είναι αναμφισβήτητα ο ίδιος ο συγγραφέας την εποχή που η οικογένεια έζησε στο Σαιντ Λούις και ο νεαρός Ουίλιαμς εργάστηκε ως υπάλληλος σε αποθήκη υποδημάτων, παράλληλα ανακαλύπτοντας τις ομοφυλοφιλικές προτιμήσεις του. Τέλος, ο επισκέπτης Τζιμ Ο’ Κόννορ είναι πρόσωπο υπαρκτό και υπήρξε φίλος του νεαρού Τενεσί» (από το οπισθόφυλλο).
Ο Ουίλιαμς περιγράφει μέσα από αυτό το έργο την προβληματική του οικογένεια, ο πατέρας του ήταν απών, η μητέρα του νευρική, πιεστική και αποκομμένη από την πραγματικότητα και η αδερφή του με πολλά ψυχολογικά προβλήματα, που την οδήγησαν στη λοβοτομή, με αποτέλεσμα να είναι ένας άβουλος ενήλικας με παιδικό μυαλό σε όλη της τη ζωή.
«Το έργο είναι αναπόληση. Και αφού είναι αναπόληση, φωτίζεται θαμπά, εμπεριέχει συναισθηματισμούς, και δεν είναι ρεαλιστικό. Στην αναπόληση κάθε τι ανάγεται σε μουσική» (σελ. 13).
Ο επισκέπτης είναι το πιο ρεαλιστικό πρόσωπο του έργου, καθώς προέρχεται από τον κόσμο της πραγματικότητας, από το οποίο έχουν απομακρυνθεί όλοι οι υπόλοιποι, που ζουν μέσα στην «πραγματικότητα» αυτού του σπιτιού, μέσα στον γυάλινο κόσμο.
«Είναι αυτό το κάτι που αργεί να έρθει και πάντα το περιμένουμε γιατί για αυτό ζούμε».
Ένα έργο στο οποίο ο ένας καταπιέζει τον άλλο, ο καθένας ζει με όνειρα για το μέλλον ή με τα περασμένα μεγαλεία που είχε. Μια μητέρα η οποία προσπαθεί να ζήσουν τα παιδιά της όσα η ίδια δεν κατάφερε αλλά και να ζήσει μέσα από τα παιδιά της. Μια μητέρα με έντονα ναρκισσιστικά στοιχεία, που αναπολεί την επιτυχία που είχε στους υποψήφιους γαμπρούς. Μια μητέρα που για να μην δει τα προβλήματα της κόρης της προσπαθεί να την παντρέψει.
Ο επισκέπτης έρχεται στο σπίτι φέρνοντας την ελπίδα… Η μητέρα χαίρεται και ξαναζεί τη δική της νιότη, η κόρη αγχώνεται και προσπαθεί να κρυφτεί… Όταν έρχεται σε επαφή με τον επισκέπτη καταλαβαίνει ότι ήταν ο κρυφός έρωτάς της από το σχολείο… διστακτικά αρχίζει να συναναστρέφεται μαζί του και αυτός προσπαθεί να της δώσει αυτοπεποίθηση για να ξεπεράσει την ντροπή που ένιωθε και την κατωτερότητα που βίωνε λόγω της αναπηρίας της. Η Λώρα αρχίζει να νιώθει χαρούμενη και να πιστεύει πως τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν στη ζωή της… όμως, αυτό διαρκεί πολύ λίγο, καθώς όλα χάνονται όταν ο επισκέπτης φεύγει γρήγορα για να προλάβει να πάει στην αρραβωνιαστικιά του.
Πρόσωπα παγιδευμένα μέσα σε ανεκπλήρωτα όνειρα και σε προσωπικούς εφιάλτες. Πρόσωπα που εξαρτώνται το ένα από το άλλο και δεν μπορούν να ζήσουν τα δικά τους όνειρα ο καθένας και να βάλει τους δικούς του στόχους. Ο αδερφός δέχεται πιέσεις από τη μητέρα να αφήσει τα όνειρά του και να μείνει εκεί να τις φροντίσει, ενώ ο ίδιος επιθυμεί να μιμηθεί τον πατέρα που της παράτησε και έφυγε. Προς το παρόν, ο Τομ ξεφεύγει μόνο κάθε βράδυ στα ξενύχτια και στο αλκοόλ για να μπορέσει να αντέξει την κυριαρχική και καταπιεστική μητέρα του. Η Λώρα λέει ψέματα για να αποφύγει τις φωνές και τους καβγάδες με τη μητέρα της, καθώς δεν παρακολουθούσε τα μαθήματα στενογραφίας. Η Λώρα δεν μπορεί να συνυπάρξει με τους άλλους ανθρώπους γύρω της, παρά μόνο με τα μικρά γυάλινα ζωάκια…
Στο έργο κυριαρχούν τα έντονα συναισθήματα των τριών πρωταγωνιστών και κυρίως η ματαίωση και η απελπισία… που συνδέεται άμεσα με τις κατεστραμμένες και ανούσιες ζωές τους. Ένα έργο που αναδεικνύει έναν προβληματισμό σχετικά με την αλληλεπίδραση των μελών μιας οικογένειας με ένα μέλος με αναπηρία. Πώς συμπεριφέρονται τα υπόλοιπα μέλη; Πόσο έχουν αποδεχτεί την αναπηρία; Πόσο ελεύθερος είναι ο καθένας να ακολουθήσει τις δικές του επιλογές;
Τεννεσσή Ουίλλαιμς. Ο γυάλινος κόσμος. Μτφρ. Ε. Μπελιές. Εκδόσεις Ηριδανός, 2014.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
