Κλεονίκη Δρούγκα, ξεκάθαρο κρύο, έργο εξωφύλλου: Σωτήρης Σόρογκας, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, 16Χ24, Ιανουάριος 2023, σελ. 64, αριθμ. έκδοσης: 376, ISBN: 978-960-592-158-3, τιμή 10,60 ευρώ.
Κάτω από τον χαμηλοτάβανο ουρανό
καμιά κοπάνα δεν μας σώζει
[ ] Τινάζει ο Αύγουστος την άμμο
καθώς ρίχνει εσάρπα στους ώμους
έναν Σεπτέμβρη γεννά
στην πόλη
χωρίς φεγγάρι.
Μια χάρη θα ’θελα να του ζητήσω
μία παράταση.
Δεύτερη ποιητική συλλογή της Κλεονίκης Δρούγκα, το ξεκάθαρο κρύο, που έρχεται να συμπληρώσει τις άριστες εντυπώσεις της περσινής της δημιουργίας με τίτλο οκλαδόν με τον χρόνο. Το βιβλίο χωρίζεται σε επτά ενότητες (ο ιερός αριθμός του Απόλλωνα κι ο τέλειος αριθμός των Πυθαγορείων): Σπανίως ζητώ χάρες, Ο περί-ποίηση(ς) λόγος, Μικρές ήττες, Μικρές νίκες, Έρωτας οριοβάτης (σ.σ. ο βαδίζων μεταξύ ορίων), Μα φάσεις όλοι περνάμε και Όλα είναι δρόμος (παραπέμπει και στην ομότιτλη ταινία του Παντελή Βούλγαρη).
Πολλά από τα ποιήματα της συλλογής είναι διαρθρωμένα ως μικρά καρέ –εμπεριέχουν εικόνες που έρχονται να συμπληρώσουν τη σκέψη λειτουργώντας ενίοτε και αυτοτελώς μέσα στο ποίημα: έπλυνα στίχους/ στάζανε απόνερα/ τους κρέμασα/ μπουζάτους καθαρούς/ σε μια ταράτσα/ μύρισε περι-ποίηση ο αέρας/ μαλακτικό ιδεών όταν/ το μάτι μου πήγε σ’ έναν λεκέ/ κατέβασα τον στίχο/ τον έτριψα στο χέρι/ να τον πετάξω σκέφτηκα.// Στην ταράτσα θ’ ανέβει ο γείτονας του τρίτου/ ο ηλεκτρολόγος για την κεραία/ ο έφηβος κρυφά που καπνίζει / η γυναίκα του δεύτερου με βλέμμα στο κενό/ οι ερωτευμένοι του ισογείου να δουν τ’ αστέρια.// Κράτησα τον στίχο. Κρατήθηκα και. Τρίβω ακόμα.
Η ποίηση ως πράξη δράσης περνά μέσα από τα περί ποιήσεως ποιήματα και προστίθεται στα ενδεχόμενα στιγμών όπου οι λέξεις και τα νοήματα πιάνουν την άκρη του νήματος. μέχρι που η αυγή βρίσκει τις απαντήσεις ακόμη να αιωρούνται. Κάθε λέξη και φράση αποκωδικοποιείται στο ξεκάθαρο κρύο. Σημαίνει επακριβώς όσα πασχίζουμε να καταλάβουμε, σε αυτόν τον αμφίρροπο αγώνα. Και βέβαια πάντα σε συνεννόηση με τον άλλον που σημαίνει ότι ο άνθρωπος και οι καταστάσεις/γεγονότα ζωής περνούν μέσα από την ποίηση της Κλεονίκης Δρούγκα. Μέσα από την οξύνοια λόγου και την εύστοχη αναδιάταξη των απλών λέξεων προκύπτει η συγκίνηση, η έκπληξη, αυτό το ευχάριστο ξάφνιασμα. Γραφή ώριμη, καθαρή με ζωντάνια διαρθρωμένη αλλά ταυτοχρόνως λεπταίσθητη ακόμη κι όταν μοιάζει δυνατά να αναρωτιέται:
[ ] Αιφνίδια γρατζουνάς στο μάγουλο
τα λέπια εικόνων νεκρών
στο μυαλό σου σπαρταρά το γατάκι.
Δύο οι λύπες
σε ακουμπάν με το χνούδι τους.
Η Κλεονίκη Δρούγκα είναι πτυχιούχος Φιλοσοφικής ΑΠΘ, κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού διπλώματος. Οι ιδεολογικοί προσανατολισμοί της στρέφονται σε σενάριο – κινηματογράφο, ποίηση, πεζογραφία και εκπαίδευση. Έχει εκδώσει ένα βιβλίο, επιστημονικά άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, εισηγήσεις της σε πρακτικά ελληνικών και διεθνών συνεδρίων και ποιήματα-διηγήματα σε ποικίλα λογοτεχνικά περιοδικά. Συνέγραψε σενάρια μικρού μήκους ταινιών μυθοπλασίας και συνεργάστηκε σε ταινίες τεκμηρίωσης, με βραβεύσεις σε ελληνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς. Εργάζεται στο Τμήμα Κινηματογράφου, Σχολής Καλών Τεχνών ΑΠΘ ως μέλος Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ), με διδακτικό αντικείμενο «Σενάριο».
***
Κωστής Παπακόγκος, “Το Διασίδι”, Φιλολογική επιμέλεια: Φωτεινή Παπακόγκου-Πελεκάνη, έργο εξωφύλλου: Παναγιώτης Γ. Σωτηριάδης (1934-2017), Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα Ιανουάριος 2023, σελ. 96, τιμή: 12,72
ΤΟ ΔΙΑΣΙΔΙ
Ρέει κρεμασμένος
απ᾽ τ᾽ αργαλειού το χτένι
ο καταρράχτης.
Το διασίδι, (ιστός), από την αρχαία ελληνική διάζομαι και σημαίνει το νήμα του αργαλειού που θα χρησιμεύσει ως στημόνι για την ύφανση // το πανί που υφαίνεται. Πρόκειται για τον δεύτερο λυρικό κύκλο μικρών ποιημάτων του Κωστή Παπακόγκου – μετά τους ῎Λάκωνες῎ (2022) – που κυκλοφορεί απευθείας στα ελληνικά χωρίς να έχει προηγηθεί έκδοση στο Εξωτερικό, όπως συνήθως γίνεται με άλλα του βιβλία. Αποτελείται από 156 χάικου και χωρίζεται σε εφτά ενότητες:
Άδειος ο ουρανός, Αυγή• στα ουράνια, Μια χούφτα χώμα, Λεπτή βροχούλα, Ανέγνοιο θέρος, Αντάρα, πάνω, και Μες στη χαράδρα. Είναι ταξινομημένα εν μέρει κατά θέμα, κι ως πρόλογο κι επίλογο φέρουν επίσης δυο χάικου με τίτλο το καθένα.
Συμβολικός ο τίτλος της συλλογής, επιτρέπει στον ποιητή να στοχάζεται πάνω στα απλά καθημερινά και γι’ αυτό σπουδαία πράγματα της ζωής: τη φύση και τον άνθρωπο: Ήλιος μεσόγειος / μ’ ένα χρυσό καλάθι / κι εμείς τα ψάρια. Και σε άλλο ποίημα: Το καλοκαίρι / τραγανό κουδουνίζει / μες στο κεράσι. Ή: Αχ! τρυποφράχτη, / πόσο έρωτα σηκώνεις / στα δυο φτεράκια! Με τον άνθρωπο να ερωτεύεται, να νοσταλγεί και πάνω από όλα να σκέφτεται (Άσκαστη λέξη – / το καψούλι μιας έννοιας / και το μπαρούτι) και να δημιουργεί: Ιδού κι ο ποιητής – / πρώτος κάλφας του θεού / στ’ άταχτο χάος.
Άκρως αισθαντική η γραφή του Κωστή Παπακόγκου, περνά από μνήμες μπολιασμένες βαθιά στην ύπαρξή του, μα καταλήγει να σκιαγραφεί το αναπότρεπτο του ήλιου, των πουλιών, της ελπίδας μέσα σε μια μακρόχρονη κι επίμοχθη πορεία ζωής:
Εγώ ᾽μαι μόνο
του ίσκιου μου η κρεμάστρα
κάτω απ’ τ’ άστρα.
Μια χούφτα χώμα
κορυδαλλός στα ουράνια
όσο κελαηδάει.
Όσο θ᾽ ακούεται
ο ψίθυρος μιας βρύσης
υπάρχει ελπίδα.
Οι λέξεις και η σπίθα της ποίησης μέσα απ᾽ ῞ Το Διασίδι” του Κωστή Παπακόγκου, πορεύονται με την ανθρώπινη ύπαρξη (Κάθε όνειρό σου / μια μισοτελειωμένη / ιχνογραφία) συνταιριάζοντας τη ζωή με φλόγα και πάθος: Το μοβ σαν ίο / και μες στον κάλυκά του / λάμπει ο Καρούζος.
Μια ακμαία γραφή που αναζωογονεί με την καθαρότητα των εικόνων και των συναισθημάτων, που κεντρίζει το νου κι εμπνέει με το στοχαστικό της βάθος.
Ό,τι έχεις δώσει
είναι που σου απομένει –
καπνός είν᾽ τ᾽ άλλα.
Με πάνω από 32 βιβλία στο ενεργητικό του ο Κωστής Παπακόγκος (γεν. 1936 στο χωριό Παχτούρι της κεντρικής Πίνδου) που από το πραξικόπημα του 1967 και μετά ζει στην Στοκχόλμη, έχει δημοσιεύσει όλα του τα βιβλία στο εξωτερικό. Στην πατρίδα του από το 2008, από τις εκδόσεις Μανδραγόρας, ξεκίνησε η ελληνική έκδοση απάντων των λυρικών του.
***
Τόλης Νικηφόρου, η καταγωγή των ηφαιστείων, Ποίηση, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα, Ιανουάριος 2023, σελ. 48, αριθμ. έκδοσης: 377, ISBN 978-960-592-159-0, τιμή 8,48 ευρώ.
Μια ασυγκράτητη λάβα που πυρπολεί τα πάντα στο διάβα της είναι η ποίηση, όπως και η ζωή άλλωστε
η καταγωγή των ηφαιστείων
η λάβα που αναζητά διέξοδο
από τα έγκατα της γης
και κάποτε αιφνιδίως προκαλεί
την έκρηξη των ηφαιστείων
δεν είναι ένα απλό φυσικό φαινόμενο
το ανέκφραστο υπόγειο πάθος
αιώνες συσσωρεύεται και κοχλάζει
αιώνες ο ανεκπλήρωτος έρωτας
κατακαίει και ρευστοποιεί το χώμα
και κάθε χαμένο όνειρο
αναζητά απελπισμένα τη δικαίωση
να από τι αποτελείται η λάβα
που πρώτα εκτοξεύεται στον ουρανό
και ύστερα ως επίγειο ποτάμι
ασυγκράτητη πυρπολεί τα πάντα
Ίσως αυτός να είναι ο αντιπροσωπευτικότερος τίτλος των 47 βιβλίων του Τόλη Νικηφόρου που υποδηλώνει και την ουσία της 70χρονης πορείας του στα γράμματα. Κι εύστοχη η προσομοίωση της ποίησής του με τη λάβα. Άλλωστε πάντα αποζητούσε διέξοδο από τα έγκατα της γης όπου συχνά βρισκόταν ή τουλάχιστο ένιωθε προς βρισκόταν. Αλλά και συμβολικός ο συσχετισμός με τη ζωή: ένα υπόγειο πάθος που κοχλάζει κι αποζητά τη δικαίωση κινούμενη μεταξύ ουρανού (εκεί όπου εκτινάσσεται αρχικά το πάθος/λάβα) και γης –όπου πυρπολείται και πυρπολεί ο ποιητής τα πάντα στο διάβα του ως ένα επίγειο ασυγκράτητο ποτάμι. Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές στα έργα του Τόλη Νικηφόρου (ποιητικά στην πλειοψηφία τους) και μπορούμε να διαβεβαιώσουμε ότι αυτό το πάθος που εκπορεύεται από τη ζωή και τα συνακόλουθά της (όχι κατ’ ανάγκη ευοίωνα) βρίσκουν την αντιστοίχηση/ μετουσίωσή τους σε τέχνη. Εξ ου και ο λυρικός ποιητικός τόνος/πόνος που περιγράφει και ερμηνεύει την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης. Ποιήματα-μηνύματα από τον κόσμο των ψυχών/ αιώνια μυστηριώδη και ανεξιχνίαστο. Κι έρχεται αναστοχαζόμενος τον Πλάτωνα στα περί ειδώλων και πραγμάτων καθεαυτώ να αναρωτηθεί μεταφυσικά «ποιος άραγε να έγραψε αυτά που ανίδεος τώρα αντιγράφει».
Στην καταγωγή των ηφαιστείων έχουμε παράλληλα μια σκιαγράφηση της ποιητικής του διαδρομής: θέλησα να γράψω ποιήματα/ κι έγραψα τη λαχτάρα του έρωτα/ όνειρα και ταξίδια σε ξένους τόπους/ έγραψα νιότη/ εκείνους που πολύ αγάπησα/ κι έχουν χαθεί μέσα στη νύχτα// θέλησα να γράψω ποιήματα/ κι έγραψα μνήμες και δάκρυα («παράξενο ένα φως»).
Πέρα από τον έντονα υπαρξιακό χαρακτήρα των ποιημάτων του μπορούμε να διακρίνουμε τρία ακόμη στοιχεία:
τον έρωτα (ένα αχ από τον πόνο/ το άγγιγμα του έρωτα/ και της αιωνιότητας) που συνομιλεί περιεκτικά/προσεκτικά με τον θάνατο.
τις πυκνές αναφορές στους οικείους με τους οποίους δια βίου αποτελεί αδιαίρετο σώμα (είναι μηνύματα από τον κόσμο των ψυχών/ αιώνια μυστηριώδη και ανεξιχνίαστο)
και τέλος τα ποιήματα ποιητικής που έρχονται να εμπλουτισθούν και να εμπλουτίσουν τα ερωτηματικά της ύπαρξης, διασκεδάζοντας ταυτοχρόνως και την καρτεσιανή αμφιβολία της πορείας μας κατά το Cogito ergo sum.
Έχοντας βαθειά γνώση της διεργασίας που συντελείται στην τέχνη (η ποίηση αρνείται κάθε μεταμφίεση/ κάθε έντεχνη πλαστοπροσωπία) «επιχειρεί το ακατόρθωτο: έστω κι όλα έχουν ειπωθεί ο Νικηφόρου εν πλήρει συνειδήσει επιχειρεί να αποτυπώσει το ανείπωτο: κι αν επανέρχομαι/ στα ίδια πάντα θέματα/ κι αν αναδύονται από μέσα μου/ οι ίδιες περίπου λέξεις/ κι αν όλα έχουν γραφτεί/ σ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου/ και αν ο χρόνος σβήσει/ και το ελάχιστο αποτύπωμα μου/ και τα ποιήματά μου εξατμιστούν/ μέσα στη ματαιότητα των πάντων/ η ίδια η ύπαρξή μας αν είναι ψέμα/ αν είναι όνειρο και αυταπάτη// ως την τελευταία μου πνοή/ εγώ θα γράφω ποιήματα/ πάντα θ’ αναζητώ το φως («ως το τέλος»).
Ένας αποκαλυπτικός ορισμός της ποίησης που σημαίνει «φως». Η ζωή είναι συνώνυμη του φωτός που με τη σειρά του είναι η βάση και της πρόσφατης συλλογής με το φως να συναντάται σε τρεις τίτλους ποιημάτων και σε δέκα συνολικά ποιήματα: «παράξενο ένα φως», «θαύμα», «σχεδόν ένα τίποτα», «Λίνα Τόνια», «όνειρο μέσα στο φως», «το καταφύγιο», «αναγέννηση», «με δάκρυ και με φως», «το μεγάλο ταξίδι» και «ως το τέλος».
Ποίηση μουσική και όνειρο στον κόσμο των θαυμάτων όπως τον τραγουδά και τον συστήνει με επιμονή σε κάθε βήμα του ο ποιητής:
στον κόσμο των θαυμάτων και της τίγρης
η ζωή με δίδαξε να μην παραπονιέμαι
να ξέρω το τίμημα της όποιας δωρεάς
και με τη μνήμη τα βιβλία και την αγάπη
να αγωνίζομαι και να γράφω ως το τέλος («ο πιο μεγάλος δάσκαλος»).
Γιος προσφύγων από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωμυλία, ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αποφοίτησε από το Κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων. Εργάστηκε κυρίως ως σύμβουλος οργάνωσης επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και το Λονδίνο και ταξίδεψε σε πολλές χώρες.
Ως τώρα έχουν εκδοθεί 46 βιβλία του, 30 ποιητικά βιβλία (μαζί με τη συγκεντρωτική έκδοση, Ο πλοηγός του απείρου, 2004 και τα επιλεγμένα ποιήματα, Ίχνη του δέους, 2018) και 16 πεζογραφίας (4 μυθιστορήματα, 9 συλλογές διηγημάτων και 3 παραμύθια για μεγάλους).
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε 10 ευρωπαϊκές γλώσσες (στα ισπανικά και στα γερμανικά σε αυτοτελείς εκδόσεις) και έχουν περιληφθεί σε πολλές ελληνικές και ξένες ανθολογίες, καθώς και στα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας της μέσης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αφιερώματα για το έργο του έχουν γίνει στα περιοδικά Πάροδος (2009), Το Κοράλλι (2014), Ο Σίσυφος (2017), Καρυοθραύστις (2019), Μανδραγόρας (2021), στα οποία έχουν γράψει περί τους 80 ποιητές, πεζογράφοι, κριτικοί, κ.α.
Για το παραμύθι του, Σοτοσαπόλ ο χρυσοθήρας του απονεμήθηκε το βραβείο μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς το 1989 και για τη συλλογή διηγημάτων του, Ο δρόμος για την Ουρανούπολη, το κρατικό βραβείο διηγήματος το 2009.
Ο φιλόλογος και σκηνοθέτης Φώτης Συμεωνίδης γύρισε ένα ντοκιμαντέρ 58΄ λεπτών με τίτλο «Σ’ αγαπώ-Ελογοκρίθη, Η αλήθεια του ποιητή Τόλη Νικηφόρου» που προβλήθηκε με επιτυχία στο 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2015, σε διάφορα άλλα φεστιβάλ, σε αίθουσες βιβλιοθηκών και από την ΕΡΤ3.
Ο Τόλης Νικηφόρου συνέλαβε την ιδέα της Λέσχης Ανάγνωσης της Ποίησης και υπήρξε ο συντονιστής της, αρχικά στην Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2017 ως τον Μάρτιο του 2020, με άνω των δύο ετών διακοπή λόγω της πανδημίας. Συνεχίζει να είναι ο συντονιστής της κατά την επαναλειτουργία της Λέσχης στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου Θεσσαλονίκης από τον Νοέμβριο του 2022.
***
Νίκη Χαλκιαδάκη, μικρές κανίβαλες, εκδ. «Μανδραγόρας», Δεκέμβριος 2022, σελ. 48, 17Χ24 εκ., (Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση), αριθμ. έκδοσης: 375, ISBN 978-960-592-157-6, τιμή 10,60 ευρώ
Η ναῦς, η νῆσος και η νῆσσα είναι τρεις διαφορετικές λέξεις
Μπουφ
Χτες γέννησα ένα μωρό μαμά. Δεν σου το λέω για να μη με στείλεις σχολείο
Στείλε με
Τρεις εφτά εικοσικάτι, / του / και / πι / τόπι, χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπάς
Τότε που είπα ότι ο μπαμπάς πέθανε, είχε στ’ αλήθεια πεθάνει
ας ρωτούσαν όλοι ποιος είναι ο κύριος που μ’ αφήνει στα σκαλιά κάθε πρωί
Έκλαιγα εγώ, όχι που μου έβγαλε η δασκάλα το ένα μάτι με το κόκκινο στιλό
αλλά γιατί είχα ένα μάτι λιγότερο να τον ψάχνω
Χτες γέννησα ένα μωρό μαμά στο συρτάρι με τα εσώρουχα
Σου το λέω μη το βρεις και το σιδερώσεις και χαλάσει το μωρό μας μαμά
Αν δεν γυρίσω θα ’ναι από άκατα μάκατα σου κουτουμπέ –να μη λέω άλλες δικαιολογίες
άμπε φάμπε βγε και βγήκα
Να μείνει επιτέλους μία να κάνει τη μάνα
H Νίκη Χαλκιαδάκη έχει έναν ώριμο κι ευανάγνωστο άμεσο καταλυτικό ποιητικό λόγο διαρθρωμένο σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Ψυχαναλύει και ψυχαναλύεται μέσω των στίχων και των επιλεγμένων λέξεων/φράσεων. Ποίηση γένους θηλυκού με σαφή την υπεροχή και κυριαρχία του γένους, ποίηση διαλόγου με πρόσωπα του οικείου συγγενικού περιβάλλοντος αλλά και ποιήματα που αποκαθηλώνουν και αποκαθηλώνονται με μια μανία ισοπεδωτική: Είχα σπασμούς, έβγαζα αφρούς από το στόμα κατάπια τη γλώσσα μου και δάγκωσα τη δασκάλα / που ιδέα δεν είχε από φιλιά με γλώσσα-γλώσσα/ Μ’ έβαλαν να υπογράψω κάτι χαρτιά ότι δεν είμαι δηλητηριώδης («Τραύμα από έντομο»). Που όμως δεν καταστρέφουν αλλά αναδημιουργούν εξ ερειπίων τα άριστα:
πελαργός, πατέρας, ποιητής
πώς να τις κλίνω όρθια στον πίνακα χωρίς να κλαίω
χωρίς να θέλω να τις πιάσω
κάπως μπερδεύομαι και όλο πηδάω τις αιτιατικές
ο, του, των, του, ω
στο διάολο να πάτε, στο διάολο («Πάει αυτοί πέταξαν»).
Οι μικρές κανίβαλες έρχονται ως συνέχεια και διαλέγονται με την προηγούμενη συλλογή της ανάσκελη με πυρετό, δέκα χρόνια πριν. Σε μια εποχή αμήχανη κι εν πολλοίς πληκτικά επαναλαμβανόμενη η δυναμική της ποίησης αναδεικνύει τα πολύτιμα που μπορεί να εμπεριέχει αρκεί να υπάρχει η δεινότητα της γραφής, η αξιοποίηση της γλώσσας, το συναίσθημα που πλημμυρίζει αλλά ταυτοχρόνως τιθασεύεται για να μετεξελιχθεί σε τέχνη «θλιμμένη και άπτερη σαν παθητική μετοχή».
Ένα διαρκές ερώτημα, μια αναδίφηση ψυχών τε και σωμάτων επιχειρεί η Χαλκιαδάκη με τη νέα συλλογή της αναζητώντας μέσα από αφοπλιστικά ερωτήματα απαντήσεις ενδεχομένως περιττές. Άλλωστε εδώ προέχει/προεξάρχει η ποίηση: τόσο σκοτάδι μέσα μου που ξεχνάω από τις πολλές φορές αν είμαι σοκολατάκι, περικάρπιο, παιδί / από πλατίνα ή πραλίνα και πάνω κάτω πότε λήγω («Μια γιορτή μα ποια γιορτή»).
Η Νίκη Χαλκιαδάκη κατάγεται από την Κρήτη. Γεννήθηκε το 1980 στα Τρίκαλα Θεσσαλίας. Αποφοίτησε από το Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έκανε μεταπτυχιακό στον Τομέα Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Το βιβλίο της ανάσκελη με πυρετό τιμήθηκε με το Πρώτο Βραβείο καλύτερης ποιητικής συλλογής, νέου ποιητή, για το 2013 από το Συμπόσιο Ποίησης, στο Πανεπιστήμιο Πατρών και ήταν στη βραχεία λίστα, την ίδια χρονιά, για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης του ΥΠΠΟ. Ποιήματά της έχουν φιλοξενηθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά. Οι μικρές κανίβαλες είναι η τρίτη ποιητική της συλλογή. Τα τελευταία δέκα χρόνια ζει στη Σκωτία.
***
Sarah Virginia Shevlane–Mavroidi, A Life Begins / Poetry, έργο εξωφύλλου: Sakai Hoitsu (1761-1829), 15Χ24, εκδ. Μανδραγόρας, Αθήνα Ιανουάριος 2023, σελ. 56, αριθμ. έκδοσης: 379, ISBN: 978-960-592-161-3, τιμή: 10.60
Αν με ρωτούσαν ποιοι ποιητές και συγγραφείς έχουν επηρεάσει τη γραφή μου, η απάντησή μου θα ήταν: κάθε βιβλίο που έχω διαβάσει, από το πρώτο παιδικό παραμύθι μέχρι το πιο διάσημο βιβλίο πεζογραφίας ή ποίησης. Όλα τους έχουν αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι τους σε εμένα.
Η συλλογή A Life Begins αποτελείται κυρίως από βιογραφικά ποιήματα και χωρίζεται σε τρία μέρη: «CHASTISED», «REHASHED» και «UNBLINKERED». Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, τους στίχους και τις στροφές, αναδύονται πρόσωπα-μορφές των οποίων οι ζωές και οι ταυτότητες συνυφαίνονται.
Η διάθεση της ενότητας «CHASTISED» είναι σκοτεινή και ζοφερή· υπάρχει μια συντριπτική αίσθηση καταδίκης και καταστροφής. Ανάμεσα στα θέματά της είναι η εξαπάτηση κι ο εμπαιγμός, η απελπισία και η απογοήτευση, ενώ οι φωνές των προσώπων που παρουσιάζονται ξεχειλίζουν από απόγνωση.
Αν και στην διάθεση της ενότητας «REHASHED» δεν ηχεί μια πολύ αισιόδοξη νότα, «ακτίνες ελπίδας πνίγουν» τον πόνο και την οδύνη. Τα θέματα αυτής της ενότητας επικεντρώνονται στην μετάνοια, την ενοχή, την συγχώρεση και την αυτοπαραδοχή.
Τέλος, στην ενότητα «UNBLINKERED», δημιουργείται μια ισχυρή αίσθηση ελπίδας. Καθώς τα πρόσωπα που μιλούν με τη φωνή των ποιητικών στίχων φτάνουν στο τέλος του ταξιδιού τους, δημιουργείται μια ατμόσφαιρα ευγνωμοσύνης, συγκατάβασης, εγκαρτέρησης, αθωότητας και καθαρότητας. Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν έγραφα αυτό το μέρος του βιβλίου επηρεάστηκα έντονα από την αθωότητα των παιδιών μου καθώς και των νέων που δίδασκα εκείνη την εποχή. Για παράδειγμα, το ποίημα “Blessed” γράφτηκε κατά την διάρκεια ενός μαθήματος αγγλικών σε μια ομάδα μικρών μαθητών.
Ελπίζω, είθε, οι φωνές των χαρακτήρων της συλλογής A Life Begins ν’ ακουστούν, να φθάσουν, ως μέσα στην ψυχή σας, να σας δώσουν τροφή για σκέψη, και να δημιουργήσουν συναισθήματα.
Sarah Virginia Shevlane–Mavroidi
