- Από Άρδην – Ρήξη
Μπορεί ο Νίκος Ανδρουλάκης να επιμένει στις συνεντεύξεις του ότι η πανδημία δημιούργησε ένα πρόσφορο πολιτικό έδαφος για την επαναφορά της σοσιαλδημοκρατίας στη Δύση –εννοώντας την εκλογή Μπάιντεν στις ΗΠΑ, και την συγκυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων [και Φιλελεύθερων] στην Γερμανία.
Είναι έτσι όμως τα πράγματα, ή οι δυο πολιτικές εξελίξεις στις οποίες αναφέρεται ο πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ, σηματοδοτούν μια συνθήκη προσωρινότερη από την «επαναφορά της σοσιαλδημοκρατίας»;
Η δημοφιλία του Μπάιντεν, πάντως, στις ΗΠΑ βρίσκεται σε μόνιμη πτώση έπειτα από το φιάσκο στο Αφγανιστάν, το οποίο υπήρξε ορόσημο και σηματοδότησε την αρχή της διάψευσης των προσδοκιών για την θητεία του Αμερικάνου προέδρου, ο οποίος πλέον έχει ποσοστό αποδοχής 41%.
Στην δε Γερμανία, δεν πρόλαβε να καλοκαθίσει ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός στα έδρανα της γερμανικής κυβέρνησης, και οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν και πάλι προβάδισμα των Χριστιανοδημοκρατών έναντι των Σοσιαλδημοκρατών, με 5 μονάδες. Αιτία της ανάκαμψής τους, η αλλαγή ηγεσίας που ήρθε ως συνέπεια της ήττας. Ο εκλεκτός της Μέρκελ, Λάσετ, ο οποίος αξίωνε την συνέχεια της σοσιαλφιλελεύθερης στροφής των Χριστιανοδημοκρατών, εγκατέλειψε έπειτα από την εκλογική συντριβή, και στην θέση του ανήλθε ο συντηρητικός Μερτς, που βρίσκεται πλησιέστερα της κομματικής βάσης.
Η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει το αντίθετο από αυτό που ισχυρίζεται ο νέος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ: Τουλάχιστον στην Γερμανία, η επικράτηση των σοσιαλδημοκρατών κατέστη εφικτή (πάντοτε στο πλαίσιο της ακροβατικής συγκυβέρνησης με τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους) λόγω πτώσης των αντιπάλων τους, και όχι κάποιου νέου σημαντικού ρεύματος των ίδιων μέσα στην κοινωνία. Οι δε αντίπαλοι των Σοσιαλδημοκρατών, οι Χριστιανοδημοκράτες, έχασαν γιατί επέλεξαν να θολώσουν τις διαχωριστικές γραμμές από αυτούς, παρουσιάζοντας λίγο ως πολύ κοινές θέσεις στα ζητήματα της παγκοσμιοποίησης, της μετανάστευσης, της προστασίας της εγχώριας οικονομίας και κοινωνίας. Και αυτή η σοσιαλφιλελεύθερη στροφή των Χριστιανοδημοκρατών, είναι που τους αποξένωσε από τα μεσαία και κατώτερα στρώματα της γερμανικής κοινωνίας, τα οποία πιέζονται από τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων.
Όσο για τις ΗΠΑ, ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η πανδημία, ή η μαζική στροφή μερίδας της εργατικής τάξης (όχι μόνο της λευκής, αλλά και των λατινόφωνων) προς το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, έχει μεταβάλει την τοποθέτηση του τελευταίου ως προς τα ζητήματα του κοινωνικού κράτους. Η ρηγκανική, νεοφιλελεύθερη παράδοση, τείνει να εγκαταλειφθεί, και στην θέση της αναδεικνύεται μια νέα ατζέντα που θέλει να συνθέσει ανάμεσα στην προάσπιση της αμερικάνικης ταυτότητας (έναντι των ‘αφυπνισμένων’ αποδομισμού του Δημοκρατικού Κόμματος), και την προώθηση πολιτικών κοινωνικής και οικονομικής προστασίας των Αμερικάνων.
Άρα για ποια ακριβώς ‘επιστροφή της σοσιαλδημοκρατίας’ μιλάμε; Οι φωνές πάντως που αρέσκονται να αναλύουν την εποχή και όχι την συγκυρία, υποστηρίζουν πως η τελευταία δεν θα καταστεί ποτέ πραγματικότητα αφ’ ης στιγμής τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα επιμένουν να στρέφουν την πλάτη τους στην παραδοσιακή λαϊκή και μεσοστρωματική εκλογική τους βάση, για χάριν των ελίτ, των πολύ μορφωμένων, των επαγγελματιών υψηλού εισοδήματος, και των διάφορων μειονοτήτων –πολιτιστικών ή μεταναστευτικών. Αυτή, όμως, η προοπτική απαιτεί μια μεγάλη ιδεολογική και πολιτική συζήτηση εντός του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ, την οποία προς ώρας φαίνεται πως ο Νίκος Ανδρουλάκης αποφεύγει ως ο διάολος το λιβάνι…
