Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία διήρκησε πάνω από τρεις ώρες, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας Ρουστέμ Ουμέροφ θα ηγηθεί της ουκρανικής αντιπροσωπείας και θα έχουν «εντολή να διαπραγματευθούν μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός». Σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο, στη συνάντηση θα παρευρεθούν και Αμερικανοί και Τούρκοι αξιωματούχοι. Επίσης, η ώρα της συνάντησης θα καθοριστεί από τις ΗΠΑ και την Τουρκία. «Είχα επιλέξει την ανώτατη αντιπροσωπεία για τις ειρηνευτικές συνομιλίες, αλλά τώρα που η Ρωσία έχει στείλει μόνο μια ομάδα χαμηλού επιπέδου, δεν θα τους στείλω όλους στην Κωνσταντινούπολη», είπε ο Ζελένσκι.
«Δεν έχω τίποτα να κάνω» στην Κωνσταντινούπολη», λέει ο Ουκρανός πρόεδρος, προσθέτοντας ότι «αν σήμερα επιτευχθεί εκεχειρία σε τεχνικό επίπεδο, η συνάντηση με τον Πούτιν μπορεί να παραλειφθεί». «Δεν μπορώ να τον κυνηγάω σε όλο τον κόσμο. Αν είναι έτοιμος να μιλήσουμε, ας συναντηθούμε». «Ο Τραμπ στέλνει τον Ρούμπιο, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών είναι εδώ, και ο Σιμπιχά, Ουκρανός Υπουργός Εξωτερικών, είναι εδώ. Πού είναι οι κατάλληλοι άνθρωποι από τη Ρωσία; Αυτό είναι ασέβεια τόσο προς τις ΗΠΑ όσο και προς την Τουρκία», τόνισε ο Ζελένσκι.
Λίγη ώρα νωρίτερα, ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας, Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, δήλωσε στη ρωσική κρατική τηλεόραση ότι «οι Ρώσοι διαπραγματευτές στην Κωνσταντινούπολη είναι έτοιμοι να επαναλάβουν τη διαδικασία διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και να συζητήσουν πιθανούς συμβιβασμούς με το Κίεβο».
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συμφώνησαν ότι αντιπροσωπείες από την Τουρκία, την Ουκρανία και τις ΗΠΑ θα παρευρεθούν στην Κωνσταντινούπολη. «Μια τέτοια συνάντηση θα πραγματοποιηθεί. Σίγουρα θα πραγματοποιήσουμε συνάντηση με τη ρωσική πλευρά», δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους στην Άγκυρα. «Η ατζέντα είναι σαφής, είμαστε έτοιμοι να συναντηθούμε. Περιμένουμε αντίστοιχα σήματα από την τουρκική πλευρά, περιμένουμε λεπτομέρειες, για την ώρα, σήμερα ή για την ώρα που θα συναντηθούν οι ομάδες αύριο», πρόσθεσε.
Ο Ζελένσκι δήλωσε, ακόμα, ότι το Κίεβο δεν θα αναγνωρίσει ποτέ τα τμήματα της Ουκρανίας που είναι επί του παρόντος κατεχόμενα ως τμήματα της Ρωσίας.
«Σε όλες τις συζητήσεις – το τονίζω αυτό – και αυτή είναι η αμετάβλητη θέση μου, δεν αναγνωρίζουμε νομικά κανένα από τα προσωρινά κατεχόμενα εδάφη μας ως ρωσικά. Αυτή είναι ουκρανική γη», δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους. Η Ρωσία έχει επανειλημμένα ζητήσει να αναγνωριστούν ως τμήματα της Ρωσίας οι τέσσερις ουκρανικές περιοχές που βρίσκονται επί του παρόντος υπό τον έλεγχό της, καθώς και η χερσόνησος της Κριμαίας στη νότια Ουκρανία, την οποία η Μόσχα προσάρτησε παράνομα το 2014.
ΕΕ: Ζητάμε πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες στην Ουκρανία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ένωσε τη φωνή της με την Ουκρανία και τους διεθνείς εταίρους της, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ζητώντας πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες. Όπως και στο παρελθόν, εναπόκειται στη Ρωσία να αποδείξει την ετοιμότητά της για ειρήνη. Αυτό αναφέρεται στη δήλωση της ΕΕ σχετικά με τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, η οποία εκδόθηκε κατά την τακτική συνεδρίαση του Μόνιμου Συμβουλίου του ΟΑΣΕ την Πέμπτη στη Βιέννη.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει αμετάβλητη στη δέσμευσή της για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία, με βάση τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου, και χαιρετίζει όλες τις προσπάθειες που αποσκοπούν στην επίτευξη μιας τέτοιας ειρήνης. Ενώνουμε τη φωνή μας με την Ουκρανία και τους διεθνείς εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, ζητώντας πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 30 ημέρες», αναφέρεται στη δήλωση. Όπως σημείωσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτή η παύση των εχθροπραξιών «θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό βήμα προς τη μείωση των δεινών του άμαχου πληθυσμού και τη δημιουργία χώρου για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με στόχο την επίτευξη πραγματικής ειρήνης, που θα θέσει τέλος στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας και θα αποκαταστήσει μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Ρωσία-Ουκρανία: «Πολεμικό» κλίμα πριν από τις συνομιλίες για κατάπαυση πυρός – Ο «κλόουν» και η «διακοσμητική αντιπροσωπεία»
Οι δυο αντιπροσωπείες, η ρωσική και η ουκρανική, βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη ενώ ο πρόεδρος Ζελένσκι έφτασε το μεσημέρι αεροπορικώς στην Άγκυρα και θα έχει συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν πριν την έναρξη των διαπραγματεύσεων.
Στις συνομιλίες Ρωσίας–Ουκρανίας που θα διεξαχθούν αργότερα στο γραφείο της τουρκικής προεδρίας στο Ντολμά Μπαχτσέ, αναμένεται ότι οι δύο πλευρές θα θέσουν τους δικούς τους όρους για την ειρήνη. Η απουσία του Ρώσου προέδρου από τις συνομιλίες κάνει πολλούς να αναρωτιούνται αν ο Πούτιν άφησε την ευκαιρία για ειρήνη να χαθεί. Όμως από τη ρωσική αντιπροσωπεία δεν απουσιάζει μόνο ο πρόεδρος αλλά και ο Σεργκέι Λαβρώφ και ο βοηθός εξωτερικής πολιτικής Γιούρι Ουσάκοφ με τα λοιπά μέλη της αντιπροσωπείας να κρίνονται ως άτομα «μικρού πολιτικού βάρους».
Ζελένσκι: «Η ρωσική αντιπροσωπεία που στάλθηκε στην Τουρκία για ειρηνευτικές συνομιλίες φαίνεται θεατρική»
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα συναντηθεί πρώτα με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και μόνο στη συνέχεια θα εξετάσει τα επόμενα βήματα σχετικά με τις συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας αργότερα την Πέμπτη, σύμφωνα με δημοσιεύματα.
Κατά την άφιξή του στην Άγκυρα, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία εκπροσωπείται στην Τουρκία στο υψηλότερο επίπεδο, με το υπουργείο Εξωτερικών, το προεδρικό γραφείο, το στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες “για να ληφθούν οποιεσδήποτε αποφάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αναμενόμενη και δίκαιη ειρήνη”.
Αλλά αυτό δεν ισχύει για τη ρωσική αντιπροσωπεία, είπε, χαρακτηρίζοντάς την “θεατρική”. “Πρέπει να καταλάβουμε ποιο είναι το επίπεδο της ρωσικής αντιπροσωπείας, και τι εντολή έχουν, αν είναι σε θέση να λάβουν οποιεσδήποτε αποφάσεις μόνοι τους”. “Επειδή όλοι γνωρίζουμε ποιος παίρνει αποφάσεις στη Ρωσία”, δήλωσε ο Ζελένσκι, δείχνοντας τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος αρνήθηκε να αντιμετωπίσει τον Ζελένσκι αυτοπροσώπως στην Κωνσταντινούπολη.
Το Κρεμλίνο απέκλεισε το ταξίδι του Πούτιν στην Τουρκία, αποκαλύπτοντας ότι τις διαπραγματεύσεις θα διευθύνει αντ’ αυτού ο προεδρικός σύμβουλος Βλαντίμιρ Μεντίνσκι. Ο Μεντίνσκι ήταν επίσης επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Μόσχας στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 2022, στην πρώτη προσπάθεια συνομιλιών μεταξύ των δύο πλευρών.
Ο Ουκρανός προεδρικός σύμβουλος Μιχαήλο Ποντόλιακ δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι ο Ζελένσκι δεν θα συναντηθεί με Ρώσους αξιωματούχους χαμηλότερου επιπέδου στην Κωνσταντινούπολη, εάν ο Πούτιν δεν έρθει στην Τουρκία, λέγοντας ότι δεν θα υπήρχε νόημα σε τέτοιες διαπραγματεύσεις.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Ερντογάν στην Άγκυρα, ο πρόεδρος της Τουρκίας αναμένεται να ζητήσει άμεση κατάπαυση του πυρός, απηχώντας τη θέση του Κιέβου για τις συνομιλίες με τη Ρωσία. Σύμφωνα με τον επικεφαλής επικοινωνίας του Ερντογάν, ο Τούρκος ηγέτης θα “υποστηρίξει την έγκαιρη εγκαθίδρυση κατάπαυσης του πυρός και την έναρξη ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων”. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας αναμένεται να απευθυνθεί στα μέσα ενημέρωσης μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν, πριν από την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και θα διευκρινίσει τη μορφή τους.
Ρωσία: «Κλόουν, αποτυχημένος, αξιολύπητος ο Ζελένσκι»
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα χαρακτήρισε σήμερα «κλόουν» και «αποτυχημένο» τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά τις επικρίσεις του για τη ρωσική αντιπροσωπεία που έχει σταλεί στην Τουρκία για τις πρώτες απευθείας συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου περισσότερα από τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.
«Ποιος χρησιμοποίησε τη λέξη ‘διακοσμητική’; Ένας κλόουν; Ένας αποτυχημένος; Ένα άτομο χωρίς καμία εκπαίδευση», σχολίασε η Ζαχάροβα κατά τη διάρκεια της εβδομαδιαίας ενημέρωσης των δημοσιογράφων, λίγο μετά τις δηλώσεις Ζελένσκι.
«Ποιος νομίζει ότι είναι;» διερωτήθηκε. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας δήλωσε στους δημοσιογράφους νωρίτερα σήμερα, κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο της Άγκυρας, ότι η ουκρανική πλευρά δεν ενημερώθηκε επισήμως για τη σύνθεση της ρωσικής αντιπροσωπείας που έστειλε η Μόσχα στην Κωνσταντινούπολη, αλλά πρόσθεσε ότι μοιάζει να είναι «διακοσμητικού χαρακτήρα» και αναρωτήθηκε «αν είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις».
Από την πλευρά του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «αξιολύπητο» επειδή απαίτησε από τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν να συμμετάσχει αυτοπροσώπως στις απευθείας συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.
«Πρώτα απ’ όλα, ο Ζελένσκι είπε ότι απαίτησε να έρθει ο Πούτιν αυτοπροσώπως. Λοιπόν, είναι αξιολύπητος», δήλωσε ο Λαβρόφ σε ομιλία του σε διπλωμάτες στη Μόσχα, η οποία μεταδόθηκε από την ιστοσελίδα του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών.
Ποια είναι τα αιτήματα της Μόσχας και του Κιέβου
Ρώσοι και Ουκρανοί αναμένεται να συναντηθούν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη για τις πρώτες διμερείς τους συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου από την άνοιξη του 2022, όταν οι πρώτες συνομιλίες μετά την έναρξη της εισβολής των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία δεν είχαν καταλήξει σε αποτέλεσμα.
Ακολουθούν οι επίσημες θέσεις των δύο πλευρών πριν από την πολυαναμενόμενη αυτή συνάντηση, οι λεπτομέρειες της οποίας δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρεί από την έναρξη της εισβολής μαξιμαλιστικές αξιώσεις. Επαναλαμβάνει ότι η διαδικασία διευθέτησης θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα «βαθιά αίτια» της σύγκρουσης, πρωτίστως τη βούληση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO, συμμαχία που η Μόσχα θεωρεί υπαρξιακή απειλή που επεκτείνεται στα σύνορά της.
Η Ρωσία διεκδικεί εξάλλου τέσσερις περιφέρειες στη νότια και την ανατολική Ουκρανία, τις οποίες ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) και την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε το 2014.
Στα τέλη Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών της, ο Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι «η διεθνής αναγνώριση» του ότι ανήκουν στη Μόσχα αυτά τα εδάφη είναι «επιτακτικής σημασίας» για μια διευθέτηση της σύγκρουσης.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε πληθώρα αιτιολογιών για την εισβολή το 2022 στην Ουκρανία, κυρίως την «προστασία» των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας και την «αποναζιστικοποίηση» μιας χώρας που κατηγορεί ότι βρίσκεται υπό την επιρροή των εχθρικών προς τη Ρωσία δυτικών δυνάμεων.
Η Μόσχα ζητεί κυρίως να σταματήσουν οι παραδόσεις δυτικών όπλων και να αποκλειστούν ουκρανικές υπερεθνικιστικές ομάδες.
Στα τέλη Μαρτίου, ο Πούτιν ανέφερε επίσης την ιδέα μιας «μεταβατικής κυβέρνησης» για την Ουκρανία, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, επιλογή που θα συνεπάγετο την αποχώρηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι, επιχειρηματολογώντας ότι η πενταετής θητεία του Ουκρανού προέδρου ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024, μολονότι η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία καθίστατο αδύνατη εξαιτίας του πολέμου. Θεωρεί επίσης ότι η εξέγερση της Μαϊντάν, που έφερε φιλοευρωπαϊκές αρχές στην εξουσία του Κιέβου το 2014, ήταν ένα «πραξικόπημα» εναντίον του τότε φιλορώσου προέδρου. Στην Ουκρανία, το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων είναι άκρως διχαστικό, καθώς ο πληθυσμός έχει κάνει από το 2014 τεράστιες ανθρώπινες θυσίες και υποστεί σημαντικές υλικές καταστροφές για να διατηρήσει τα σύνορα της χώρας όπως αυτά ορίστηκαν όταν διαλύθηκε η ΕΣΣΔ το 1991.
Ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό ποιες παραχωρήσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να αξιώνει ξεκάθαρα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της.
Μεταξύ αυτών των ζητημάτων, βρίσκεται το ακανθώδες θέμα της Κριμαίας, ο Ζελένσκι υποστηρίζει ότι το Κίεβο δεν θα παραχωρήσει αυτήν την ουκρανική χερσόνησο με τον στην πλειονότητά του ρωσόφωνο πληθυσμό που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, καθώς το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ανήκει στην επικράτειά της.
Γενικότερα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητεί από τους συμμάχους του να παράσχουν «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία που θα αποτρέψουν νέα εισβολή της Ρωσίας μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας. Υπό αυτό το πρίσμα, το Κίεβο θέτει ως βασικό αίτημα την ένταξή του στο NATO, πιθανότητα που απορρίπτει κατηγορηματικά η Μόσχα και αποκλείει επίσης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ως εναλλακτική η Ουκρανία έθιξε με Ευρωπαίους τη δημιουργία μιας δυτικής στρατιωτικής δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στη χώρα, με την υποστήριξη του NATO, στην περίπτωση ειρήνευσης. Πιθανότητα που επίσης απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Μόσχα.
Για να ξεκινήσει μια διπλωματική διαδικασία διευθέτησης της σύγκρουσης, το Κίεβο ζητεί εδώ και εβδομάδες, όπως και η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, μια «άνευ όρων» εκεχειρία 30 ημερών πριν από συνομιλίες.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του, από κοινού με τους Αμερικανούς, έθεσαν το περασμένο σαββατοκύριακο τελεσίγραφο στη Ρωσία: να αποδεχθεί την κατάπαυση αυτή του πυρός ή να υποστεί «μαζικές» κυρώσεις σε αντίποινα.
Ο Πούτιν έχει μέχρι στιγμής απωθήσει τα αιτήματα του Κιέβου και των συμμάχων του για εκεχειρία, κρίνοντας ότι αυτό θα επέτρεπε στις ουκρανικές δυνάμεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο μέτωπο, να επανεξοπλιστούν χάρη στους δυτικούς. Ωστόσο ύστερα από αυτήν την πίεση, ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε τη διεξαγωγή σήμερα στην Κωνσταντινούπολη άμεσων συνομιλιών ανάμεσα στους Ρώσους και τους Ουκρανούς για τον τερματισμό του πολέμου. Αυτές είναι οι πρώτες που γίνονται από την άνοιξη του 2022, όταν πρώτες συνομιλίες που είχαν γίνει στη Λευκορωσία και την Τουρκία είχαν αποτύχει να κάνουν τα όπλα να σιγήσουν.
