- Βιωματικά, Αφηγηματικά – 50 + 1 διηγήματα
- Τρ. Κορδονούρης (2023), Βιωματικά, Αφηγηματικά – 50 + 1 διηγήματα
- Αθήνα: Μπατσιούλας
Του Νίκου Τσούλια
Όμορφες ψηφίδες άλλων καιρών, διηγήματα γραμμένα με ευαισθησία, μυθοπλασία και αφήγηση έχουν πάρει το χέρι του Τρύφωνα Κορδονούρη και εξιστορούν χαρακτήρες ανθρώπων, τοπία της φύσης, παλιά επαγγέλματα, απλά περιστατικά της καθημερινής ζωής, περιπέτειες της παιδικής ζωής (όταν η παιδική ζωή δεν ήταν καθόλου …παιδική), ιστορίες ανθρώπων από ένα όμορφο χωριό της Ηλείας, την Οινόη, αλλά και από την Ευρυτανία, τη δεύτερη πατρίδα του συγγραφέα, ιστορίες γραμμένες με φυσικότητα και νοσταλγία, με απλό στοχασμό και γλυκιά αναπόληση.
Εικοσαετία 1960-1980, περίοδος μεγάλων μεταβολών. Η Ελλάδα αλλάζει. Ο κόσμος φεύγει από τα χωριά. Μεταναστεύει στην ξενιτιά. Ή πάει στις μεγάλες πόλεις. Η εργασία με το σταθερό μεροκάματο, μακριά από την ανασφάλεια της αγροτικής ασχολίας, και οι ανέσεις που υπόσχονται οι πόλεις είναι δέλεαρ. Παιδιά και νέοι αγωνίζονται για μία καλύτερη ζωή. Αυτό το στάδιο μετάβασης κρύβει πολλά, κρύβει φιλοδοξίες και όνειρα, επιτυχίες και απογοητεύσεις, αλλαγές στον τρόπο ζωής. Ο νέος κόσμος φεύγει από τα πατρικά σπίτια, από τις λάσπες, με την ψυχή να μένει πίσω εκεί στα πρώτα βήματα, στα πρώτα φανερώματα της ζωής. Αργότερα οι μνήμες θα προσπαθούν ξανά και ξανά να αναστήσουν τις παλιές εικόνες.
Τι ομορφιά κρύβει η πρώτη επαφή παιδιών και νέων με την πόλη… Δεν υπάρχουν γνωστοί στους δρόμους. Συστολή και φόβος για το άγνωστο. Φιλοξενία σε συγγενικά σπίτια. Άγχος να μάθεις τα μυστικά της πόλης. Να μη μιλάς επαρχιώτικα. Να χρησιμοποιείς μόνο τον πληθυντικό. Να μη φέρνεις αντιρρήσεις. Έχεις όμως ένα καλό μυστικό, μια κληρονομιά από τους γονείς σου, να σέβεσαι κάθε άνθρωπο! Και αυτό σε σώζει.
Ένα εισιτήριο για το γήπεδο που κατέληξε όχι στην ομορφιά του ποδοσφαίρου αλλά στο αστυνομικό τμήμα και ένας πατριώτης που θα σε σώσει από μία περιπέτεια, σκηνές από το καφενείο του χωριού, τετράδα για την κολιτσίνα και διαμάχες για το ποιος φταίει όταν χάνει ένα ζευγάρι… Ύμνος για τη μάνα που «από τα χαράματα μέχρι το σούρουπο δεν έπαυε καθόλου ούτε να πάρει ανάσα, σάρωμα, σαπούνισμα, μαγείρεμα, αργαλειός, μπαλώματα στα παντελόνια μας, όλα από τα χεράκια της περνούσαν ποτέ δεν έπαυαν οι δουλειές της». Πείνα και εμφύλιος, παιδί που έμπλεξε μικρό, χωρίς να καταλάβει τι ακριβώς γίνεται, νέος που χάθηκε πριν να χαρεί τη ζωή του.
Δύσκολοι καιροί στην Αθήνα στις αρχές του 1973, νυχτερινό σχολείο, δουλειά στις οικοδομές σε καφενεία, από τη μία δουλειά στην άλλη, τα γεγονότα του Πολυτεχνείου μέσα από το φόβο και την αγωνία, ωραίες περιπέτειες. Και το ελληνικό ραδιόφωνο, που ο μετανάστης το πήρε στη Γερμανία για να ακούει ελληνικά τραγούδια, αλλά αυτό άλλα έκανε. «Στο 12 έπιανα το Μεσολόγγι, στο 10 τη Ζάκυνθο, στο 9 τον Πύργο… Πίστευε ο δόλιος ότι αγοράζοντας το ραδιόφωνο από την Ελλάδα θα φέρει μαζί του και τους Ελληνικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς».
Μάζεμα του ρετσινιού από τα χαρακώματα, ο πατέρας και τα αγόρια της οικογένειας μέσα στα πευκοδάση, που απλώνονταν παντού γύρω από το χωριό. Δεν μπορούν να λείπουν οι κλοπές των φρούτων από τα δέντρα. Παιδί που δεν είχε κλέψει από δέντρο δεν ήταν …παιδί. Οδοιπορικό στην Οδό Αθηνάς, η ζωή στο δρόμο, οι περιπέτειες του κυρίου Βασίλη του ταχυδρόμου μέσα στο αγριοχείμωνο, καινούργιο περιεχόμενο στις λέξεις, τώρα θα μάθεις τι είναι ο κερατάς τι ο πούστης, περιδιάβαση στις καθημερινές δουλειές του χωριού μέσα στον καυτερό ήλιο ή στο ανεμοβρόχι. Δεν μπορεί να λείπει ιστορία με καινούργια παπούτσια, τότε που ίσχυε το κυριολεκτικά «ξυπόλητος στα αγκάθια».
Και από χωριό οι ιστορίες στην πόλη. Όμορφη διήγηση, ιστορία Μπενάκη και Αραχώβης, στο καφενείο με την πινακίδα στην πόρτα «ζητείται μικρός», το καφενείο είναι σχολείο, μαθαίνεις πολλά. Και πάλι πίσω η γραφή του συγγραφέα με άρωμα παιδικών χρόνων, η αγριοτριανταφυλλιά που ήρθε στην Αθήνα στο Μαραθώνα και έγινε όμορφη τριανταφυλλιά, σκηνές με τα γίδια και τα πρόβατα, τελετουργία ολόκληρη στο χωριό, «φεύγει ο νέος για το στρατό, το χωριό ήταν μία μεγάλη οικογένεια, όποιος έφευγε έλειπε από το σπίτι του, έλειπε από τη γειτονιά, έλειπε από το χωριό».
Και μετά η αφήγηση συνεχίζεται στην Ευρυτανία, στα όμορφα βουνά της, εκεί αυτά βλέπουν τους αιώνες να περνούν, περιμένουν τους ανθρώπους, τις γενιές ανθρώπων να στοχαστούν, να ονειρευτούν, να γλυκάνουν την τραχύτητα της ζωής. «Η Ευρυτανία είναι τόσο όμορφη, έχει τόσο φυσικό κάλλος ώστε και ένα τριήμερο να περάσεις εκεί φεύγεις χορτάτος, πεζοπορία μέσα σε στενά μονοπάτια, μέσα στο λόγγο, σε πυκνό δάσος, σε μεγάλο υψόμετρο…Όταν κοιτάς από ψηλά, μοιάζει η Γη με ζωγραφιά».
