Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των διαταραχών είναι η εμφάνιση συμπτωμάτων στο σώμα, που δίνουν την αίσθηση ότι πρόκειται για οργανικά συμπτώματα με οργανική αιτιολογία. Ωστόσο, πρόκειται για ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα, που οφείλονται σε ψυχολογικά αίτια.
Η διαταραχή μετατροπής (υστερία) περιλαμβάνει συμπτώματα εκούσιας κινητικής ή αισθητηριακής λειτουργίας. Το άτομο μπορεί ξαφνικά να εμφανίσει παράλυση σε κάποιο ή κάποια μέρη του σώματος ή και σε όλο το σώμα, παροδική τύφλωση ή κώφωση και μακάρια αδιαφορία, που συνδέεται με έλλειψη ανησυχίας και δυσαρέσκειας για τα συμπτώματα. Μεταξύ των πιο συχνών συμπτωμάτων είναι η δυσκολία στο περπάτημα, η απώλεια ισορροπίας, ο τρόμος του σώματος, η αδυναμία ή παράλυση, η δυσκολία ακοής, τα προβλήματα στην όραση ή η τύφλωση, η απώλεια της αίσθησης, η δυσκολία στην κατάποση, οι επιληπτικές κρίσεις και η μη ανταπόκριση.
Η διαταραχή μετατροπής μπορεί να εμφανιστεί ως επίμονη ή να έχει τη μορφή ενός οξέος επεισοδίου. Για να γίνει η διάγνωση θα πρέπει να αποκλειστούν πρώτα οργανικά αίτια και παθήσεις. Συνήθως, τα άτομα με υστερία εμφανίζουν και άλλες ψυχικές διαταραχές, όπως διαταραχή διάθεσης, διαταραχή πανικού, διαταραχή μετατραυματικού στρες, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, σωματοποιητικές διαταραχές, αγχώδης διαταραχή ή διαταραχές προσωπικότητας. Η κατάθλιψη είναι η πιο συχνή κοινή διάγνωση που συνυπάρχει με την υστερία.
Τα άτομα με υστερική προσωπικότητα εμφανίζουν σε μικρότερο βαθμό τα παραπάνω συμπτώματα. Συνήθως, εκδηλώνουν πολύ άγχος, έντονα συναισθήματα και υψηλή αντιδραστικότητα, κυρίως σε διαπροσωπικό επίπεδο. Πρόκειται για άτομα εγκάρδια, ενεργητικά και διαισθητικά, που νιώθουν έλξη από καταστάσεις προσωπικού δράματος και κινδύνου. Βιώνουν τη μία κρίση μετά την άλλη, καθώς νιώθουν έντονη ανάγκη για συνεχή διέγερση. Τα συναισθήματά τους αλλάζουν διαρκώς και ακαριαία, ενώ στους άλλους δίνουν την εντύπωση ότι έχουν μια προσωπική συναισθηματική κατάσταση που είναι επιφανειακή, ψεύτικη και υπερβολική.
Για την αντιμετώπιση της υστερίας δεν έχει βρεθεί κάποια αποτελεσματική θεραπεία, ώστε να εξαλειφθούν τα συμπτώματα, ωστόσο, είναι σημαντικό να υπάρξει όσο το δυνατόν πιο καλή διαχείριση των συμπτωμάτων. Η θεραπεία συμπεριφοράς μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες και να μάθει στο άτομο τεχνικές χαλάρωσης, ενώ διάφοροι τύποι ψυχοθεραπείας μπορεί να βοηθήσουν το άτομο ώστε να αναγνωρίσει τα αρνητικά ή παράλογα μοτίβα σκέψης και να αποκτήσει καλύτερες δεξιότητες για να αντιμετωπίσει τους στρεσογόνους παράγοντες της ζωής.
Πηγή:
- Somatoform Disorders – American Family Physician (aafp.org)
- McWilliams, N. (2008). Ψυχαναλυτική διάγνωση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
___________________________________
- Κουραβάνας Νικόλαος, Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος, MSc.
