Είναι άραγε βιώσιμο το εγχείρημα να αποικήσουμε άλλους πλανήτες ή την Σελήνη; Την ώρα που η NASA φιλοδοξεί να ξαναπατήσει στο φεγγάρι – μόνιμα αυτή τη φορά – ο Ίλον Μασκ ισχυρίζεται ότι η SpaceX θα αποικίσει τον Άρη. Πόσο δύσκολο όμως θα ήταν να ζήσουμε εκτός Γης, δεδομένου ότι το διάστημα φαίνεται σχεδιασμένο για να μας σκοτώσει;
Μια καταγραφή των εμποδίων τα οποία πρέπει να ξεπεράσει η ανθρωπότητα προκειμένου να επιτύχει το εγχείρημα εποικισμού άλλων πλανητών γρήγορα αποθαρρύνουν και τον πιο αισιόδοξο. Τα προβλήματα που ανακύπτουν είναι τόσο οικονομικά όσο και, κυρίως, ιατρικά.
Τα προβλήματα υγείας
Τα ανθρώπινα σώματα δεν μπορούν να διαχειριστούν τη ζωή στο διάστημα. Η διαστημική πτήση προκαλεί βλάβες στο DNA, αλλάζει το μικροβίωμα, διαταράσσει τους κιρκάδιους ρυθμούς, βλάπτει την όραση, αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου, προκαλεί απώλεια μυών και οστών, καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα, αποδυναμώνει την καρδιά και μετατοπίζει τα υγρά προς το κεφάλι. Ίσως όμως η πιο σημαντική ανησυχία στο διάστημα, είναι η ακτινοβολία, κάτι που είναι διαχειρίσιμο για τους σημερινούς αστροναύτες που πετούν σε χαμηλή τροχιά στη Γη, αλλά θα ήταν μεγαλύτερο πρόβλημα για τους ανθρώπους που ταξιδεύουν μακρύτερα και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ακόμα κι αν τα περισσότερα από τα προβλήματα του σώματος μπορούν να διορθωθούν, ο εγκέφαλος παραμένει πρόβλημα. Μία μελέτη ανασκόπησης του 2021 στο Clinical Neuropsychiatry παρουσίαζε τους ψυχολογικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι αστροναύτες στο ταξίδι τους, σύμφωνα με υπάρχουσες έρευνες σε διαστημικούς και αναλογικούς αστροναύτες: κακή συναισθηματική ρύθμιση, μειωμένη ανθεκτικότητα, αυξημένο άγχος και κατάθλιψη, προβλήματα επικοινωνίας εντός της ομάδας, διαταραχές ύπνου και μειωμένη γνωστική και κινητική λειτουργία. Για να καταλάβετε γιατί προκύπτουν αυτά τα ζητήματα, φανταστείτε τον εαυτό σας σε ένα κουτί με λίγους ανθρώπους, ένα αυστηρό και μονότονο πρόγραμμα, ένα θανατηφόρο περιβάλλον έξω κι έναν αφύσικο κύκλο ημέρας-νύχτας.
Τα οικονομικά εμπόδια
Τα πιο άμεσα εμπόδια για να πραγματοποιηθεί ένας διαστημικός αποικισμός είναι, ωστόσο οικονομικής φύσεως. Το μεγαλύτερο ζήτημα είναι το κόστος. Όσοι πιστεύουν ότι ένας δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας θα χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο εγχείρημα από μια αίσθηση περιπέτειας ή αλτρουισμού (ή κακής κρίσης) θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Οι εμπορικές διαστημικές εταιρείες είναι επιχειρήσεις και στόχος των επιχειρήσεων είναι το κέρδος.
Ο Weinzierl και ο Rousseau βρίσκουν την ιδέα μιας διαρκούς ανθρώπινης παρουσίας στο διάστημα εμπνευσμένη, αλλά δεν είναι σίγουροι πότε και πώς θα λειτουργήσει από οικονομική άποψη. Εξάλλου, η έμπνευση δεν πληρώνει τιμολόγια. «Θα θέλαμε να το δούμε αυτό να συμβαίνει», λέει ο Rousseau – πιστεύει ότι πολλοί άνθρωποι θα το έκαναν. «Αρκεί να μην είμαστε εμείς αυτοί που πληρώνουμε τον λογαριασμό».
Πολλοί φορολογούμενοι πιθανότατα θα συμφωνούσαν. Μια δημοσκόπηση του 2020 από τη Morning Consult διαπίστωσε ότι μόλις το 7-8% των ερωτηθέντων πίστευαν ότι η αποστολή ανθρώπων στο φεγγάρι ή στον Άρη θα πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα.
