Κλοντ Μονέ (Claude Monet, 1840-1926). Φθινόπωρο στην Αρζεντέιγ (1873)
- Του Νίκου Τσούλια
Τι είναι αυτό που φέρνεις κάθε φορά και μας ομορφαίνει τη ζωή; Πώς καταλαγιάζεις τις εντάσεις του καλοκαιριού; Πώς αποδιώχνεις τις μεγάλες ζέστες; Πώς κάνεις τον ήλιο τόσο οικείο;
Μα τι όμορφους πίνακες, τι τέχνη βρίσκεις… Πόσο εύκολα βάζεις τις δικές σου πινελιές. Πόσα ξεχωριστά, δικά σου χρώματα επινοείς, όλες οι αποχρώσεις του πορτοκαλί, του κίτρινου, του καφέ είναι στον καμβά σου. Μια μαγεία απλώνεται σε κάθε πλαγιά με θάμνους, σε κάθε δάσος. Ευφραίνεται η ψυχή, το βλέμμα χάνεται, αναρωτιέται η σκέψη, ο στοχασμός ελευθερώνεται. Το σώμα μας ζηλεύει όλα τα αγαθά της φύσης, ποθεί να γίνει μέρος του δικού σου κόσμου…
Καθετί στο φυσικό περιβάλλον μετασχηματίζεται. Νέες μορφές αναδύονται. Οι φυλλωσιές αραιώνουν. Κλαδιά αργά – αργά απογυμνώνονται. Και ο ουρανός πλέον αποκτά τη δική του αισθητική. Σύννεφα, πολλά ασπροσύννεφα – θύσανοι, λιγότερα γκρίζα απλωμένα παντού, και που και που μαύρα και απειλητικά, φορτωμένα αστραπές και νερά, εναλλάσσονται και μισοαναμειγνύονται…
Και ο ουρανός έχει κίνηση από τα παιχνιδίσματά τους, αποκτά ομορφιά και την ημέρα. Μπορείς να τον θαυμάζεις. Οι ακτίνες του ήλιου πλάγιασαν, δεν είναι πια τόσο εχθρικές. Μπορείς να βολτάρεις, να απολαύσεις τα ανεβοκατεβάσματα της θερμοκρασίας, του αέρα τις πνοές, των δέντρων τα θροΐσματα…
Αγαπητό Φθινόπωρο, κουβαλάς και την προετοιμασία της δύσκολης εποχής που θα ακολουθήσει. Μας επιτρέπεις να αφήνουμε τα σπίτια να γεμίσουν ήλιο, να πάρουν ζέστη τώρα για τα κρύα που θα έλθουν, έδιωξες τα λιοπύρια και τους καύσωνες. Οι γλυκές σου ψύχρες φωλιάζουν όλο και πιο πολύ στις εστίες της ζέστης, που – ό,τι και να προσπαθεί… – υποχωρεί.
Απλώνεις παντού μια γλυκιά μελαγχολία, η ομίχλη σου μαγεύει τις μορφές των πραγμάτων, μεταμορφώνει τα περιγράμματά τους, αφήνεις την επιθυμία μας να δώσει τις δικές της εκδοχές των Μορφών, να φανταστούμε, να ονειρευτούμε. Μας φέρνεις συσσωματώσεις ήπιου κρύου, για να μας γεφυρώσει απαλά με του χειμώνα τα αγριέματα.
Κουβαλάς και τα νερά σου – η δίψα είναι παντού απλωμένη. Ψιχάλες παιχνιδιάρικες, βροχές ευεργετικές, καταιγίδες αγριεμένες, σκηνικό φθινοπώρου. Ο καιρός γυρίζει…
Μα γλυκιά μας εποχή, μόνο ποιητές μπορούν να σε υμνήσουν. Ποίημα της φύσης δεν είσαι; Ο Καρυωτάκης πάντα θα σε νοσταλγεί…
«Ενοσταλγούσα, ριγηλό φθινόπωρο, τις ώρες,
τα δέντρα αυτά του δάσους, την έρημη προτομή.
Κι όπως πέφτουνε τα κλαδιά στο υγρό χώμα, οι οπώρες,
ήρθα να εγκαταλειφθώ στην ιερή σου ορμή».
