- της Δώρας Αντωνίου από την Καθημερινή
Τρία χρόνια μετά τον «Ιανό» ο εφιάλτης της καταστροφικής πλημμύρας επέστρεψε στον Θεσσαλικό κάμπο βυθίζοντας κάτω από τόνους νερού ολόκληρα χωριά, καταστρέφοντας υποδομές, ζωικό κεφάλαιο και καλλιέργειες. Ο αριθμός των θυμάτων από τις πλημμύρες έφτασε τους έξι χθες, καθώς εντοπίστηκαν νεκροί ένας 49χρονος κτηνοτρόφος από το Πετρωτό Δομοκού και δύο γυναίκες στην Αστρίτσα. Αναφορές για αγνοούμενους σε διάφορα χωριά της ευρύτερης περιοχής. Η οργή ξεχειλίζει και οι ντόπιοι μιλούν για καταστροφή, το πλήρες μέγεθος της οποίας θα αποκαλυφθεί έπειτα από περίπου μία εβδομάδα. Οταν αντιμετωπιστούν οι άμεσες ανάγκες και όταν υποχωρήσει η στάθμη του νερού, που σε πολλές περιοχές ξεπέρασε τα δύο και τρία μέτρα. Και όταν αφήσουν πίσω την αγωνία για το πρώτιστο, την επιβίωση και τον ασφαλή απεγκλωβισμό όλων.
Την ίδια στιγμή, και ενώ η ένταση του φαινομένου αρχίζει να υποχωρεί για να αποκαλυφθεί το μέγεθος της καταστροφής, διατυπώνονται τα πρώτα ερωτήματα. Πλημμύρισαν ο κάμπος της Καρδίτσας και τα χωριά γιατί έγινε η επιλογή να προστατευθεί η πόλη; Εγιναν μέσα στην τριετία που μεσολάβησε από τον «Ιανό» τα απαραίτητα έργα για την αποτελεσματική θωράκιση της περιοχής απέναντι σε μια πιθανή επανάληψη ανάλογων ακραίων φαινομένων ή επικράτησε εφησυχασμός ότι «τέτοια καταστροφή γίνεται κάθε πενήντα χρόνια»;
Στην πόλη της Καρδίτσας οι ζημιές από την προχθεσινή βροχόπτωση δεν συγκρίνονται με όσα έγιναν το 2020. Και τώρα πλημμύρισαν καταστήματα, ισόγεια και υπόγεια μέσα στην πόλη, αλλά κυρίως εξαιτίας της ανεπάρκειας στο αποχετευτικό σύστημα. Αν και απειλήθηκε η πόλη από τα νερά του ποταμού Καράμπαλη, καθώς δοκιμάστηκε το απόγευμα της Τετάρτης η αντοχή των αναχωμάτων, η άμεση κινητοποίηση των μηχανημάτων για την ενίσχυσή τους, που συνεχίστηκε για πολλές ώρες και όσο η βροχόπτωση ήταν έντονη, απέτρεψε το «σπάσιμο» του ποταμιού που θα πλημμύριζε ξανά την πόλη.
Την ίδια στιγμή, πάντως, διατυπώνονται επικρίσεις ότι σκόπιμα και προκειμένου να μην πλημμυρίσει η πόλη δεν υπήρξε αντίστοιχη κινητοποίηση για ενίσχυση των αναχωμάτων μέσα στον κάμπο, με αποτέλεσμα το ποτάμι να «σπάσει» εκεί και να ξεχυθούν οι τεράστιοι όγκοι νερού. Καθώς στην περιοχή η βροχόπτωση ήταν συνεχής το τελευταίο τριήμερο, δεν υπήρχε δυνατότητα απορρόφησης του νερού από το χώμα και συσσωρεύθηκε στις περιοχές με χαμηλότερη στάθμη, καλύπτοντας μεγάλες εκτάσεις και «εξαφανίζοντας» ολόκληρα χωριά.
Και ενώ οι εικόνες καταστροφής από τα πεδινά είναι κυρίαρχες, μεγάλες είναι οι ζημιές και στον ορεινό όγκο, όπου, όπως αναφέρεται, στις υποδομές οι καταστροφές είναι τεράστιες.
Ξεχειλίζει η οργή των κατοίκων – Στους έξι έφτασαν οι νεκροί από τις πλημμύρες, αναφορές για αγνοουμένους – Καταστράφηκαν σπίτια, ζωικό κεφάλαιο και καλλιέργειες.
Τα ερωτήματα πολλά, τόσο για την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού και την έγκαιρη κινητοποίηση των αυτοδιοικητικών Αρχών όσο και για τα έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης που ανακοινώθηκαν μετά τον «Ιανό».
«Ηξεραν»
Οι κάτοικοι της περιοχής μιλούν για ευθύνες της Περιφέρειας και των δήμων, καθώς το καιρικό φαινόμενο εξελισσόταν από τη Δευτέρα και ήδη τα ξημερώματα της Τρίτης είχαν πλημμυρίσει τα Φάρσαλα. «Ολοι το ξέρουν ότι αν πλημμυρίσουν τα Φάρσαλα, έπειτα από 24 έως 36 ώρες θα πλημμυρίσουν σε Καρδίτσα και Τρίκαλα», αναφέρεται σχετικά και οι επικρίσεις για την αδιαφορία και την καθυστέρηση των αρμοδίων είναι πολλές. Οσον αφορά τα Φάρσαλα, το φράγμα του Ενιπέα, ένα έργο που εκκρεμεί πολλά χρόνια και θεωρείται ότι θα θωρακίσει την περιοχή, τρία χρόνια μετά τον «Ιανό», όταν και είχε επικαιροποιηθεί η επισήμανση της κρισιμότητάς του, «βρίσκεται στη δεύτερη φάση δημοπράτησης της μελέτης».
Συνολικά, για έργα μετά τον «Ιανό» υπολογίζεται ότι διατέθηκε περίπου 1 δισ. ευρώ, από τα οποία περίπου 400 εκατ. ευρώ για αντιπλημμυρικά, αναφέρει τοπικό στέλεχος με μεγάλη αυτοδιοικητική εμπειρία. Ωστόσο, είναι πολλές οι καταγγελίες ότι τα όποια έργα έγιναν ήταν αποσπασματικά, χωρίς μια συνολική μελέτη διασύνδεσης, χωρίς πρόγραμμα και χωρίς έλεγχο. «Για έργα που χρηματοδοτήθηκαν με εκατομμύρια ευρώ, στην ουσία έγιναν εργασίες πολύ μικρότερης αξίας και χωρίς να λύνουν κάποιο πρόβλημα, όπως αποδείχθηκε και στην πράξη», προσθέτει το ίδιο στέλεχος. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι στον άξονα Παπαράντζα – Καράμπαλη – Σφαγεία, την ποταμιαία διαδρομή στα νότια της πόλης της Καρδίτσας, όπου είχαν παρουσιασθεί τα μεγαλύτερα προβλήματα στις πλημμύρες του 2020, είχε προβλεφθεί να γίνουν έργα καθαρισμού, απομάκρυνσης φερτών υλικών, εμβάθυνσης της κοίτης του ποταμού, γενικά παρεμβάσεις που θα αύξαναν κατά πολύ τη φέρουσα ικανότητα της κοίτης όσον αφορά τους διερχόμενους όγκους νερού. «Ελάχιστα από αυτά έγιναν, επικράτησε ο εφησυχασμός ότι δεν πρόκειται σύντομα να γίνει ξανά κάτι τέτοιο», είναι η απογοητευτική διαπίστωση.
Ακόμα και μέσα στην πόλη, όμως, παρουσιάστηκαν προβλήματα που με βάση την εμπειρία του «Ιανού» δεν δικαιολογούνται. Οι εκτεταμένες διακοπές ρεύματος προέκυψαν σε πολλές περιπτώσεις από βλάβες σε υποσταθμούς που λειτουργούν σε υπόγεια κτιρίων. Κάτι που είχε συμβεί και πριν από τρία χρόνια και τότε είχε επισημανθεί ότι χρειάζεται επανασχεδιασμός και αλλαγή χωροθέτησης.
