- Του Νίκου Τσούλια
Μπορεί κανένας να φανταστεί την Αθήνα χωρίς την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα; Μπορεί μια πόλη να ονομαστεί Αθήνα – γιατί υπάρχουν αρκετές ανά τον κόσμο – χωρίς να έχει την κορωνίδα της;
Για το τελευταίο ερώτημα, πρέπει να δεχτούμε μια θετική απάντηση γιατί γίνεται για να τιμηθεί η Αθήνα μας, για να διαιωνίζεται σε κάθε τόπο με το όνομά της… Και είναι τόσο όμορφο να σπέρνουν τη φήμη της με την ονοματοθεσία.
Σε όποιο σημείο της πρωτεύουσας και αν είσαι, ακόμα και αν δεν βλέπεις τον Ιερό Βράχο, νιώθεις την παρουσία του. Διαισθάνεσαι, άλλοτε αδιόρατα και άλλοτε έντονα, το βαρύ ιστορικό φορτίο του. Μπορείς κάποιος ξένος να θεωρήσει την πρωτεύουσά μας χωρίς τα σύμβολά της;
Και είναι περίεργο το εξής. Η Αθήνα με έναν απροσδιόριστο τρόπο εμφανίζεται να σηκώνει το πολιτιστικό μας βάρος, να εκφράζει την αίγλη της αρχαίας Ελλάδας, όπως η Θεσσαλονίκη εκφράζει όσο καμιά άλλη πόλη μας το Βυζαντινό παρελθόν μας.
Στην Αθήνα μπολιάστηκε όλη η προηγούμενη περίοδος της Τέχνης, του Ορθολογισμού, του Διαφωτισμού από κάθε πόλη – κράτος και απέκτησε τη δυναμική του Χρυσού Αιώνα. Εδώ έγιναν οι μεγάλες κορυφώσεις του Πολιτισμού, της Δημοκρατίας, του Θεάτρου, της Τραγωδίας. Ο κόσμος όλος θα αλλάξει μετά απ’ αυτό το μεγαλείο.
Δεν μπορείς να δεις την Ακρόπολη κοιτώντας την! Αν δεν είσαι φορτωμένος με τη γνώση της και με το κλέος της, αν δεν σου έχει αγγίξει την ψυχή της ψυχής σου, αν δεν βρεθείς σε κατάσταση έκστασης και δέους, δεν μπορείς να νιώσεις την Ακρόπολη και τον Παρθενώνα. Ο «φίλος μου» Αλμπέρ Καμύ μας καλεί να δούμε το Φως της. Μόνο έτσι θα αισθανθούμε την Ακρόπολη.
«Εκεί επάνω πρόκειται για κάτι άλλο. Πάνω στους ναούς και στην πέτρα καταγής, που ο άνεμος θαρρείς και τα έξυσε όλα μέχρι το κόκαλο, το φως στις 11 το πρωί πέφτει άπλετο, αντανακλάται, διασπάται σε χιλιάδες σπαθιές λευκές και καυτερές. Το φως ψαχουλεύει τα μάτια, τα κάνει να δακρύζουν, διαπερνά το κορμί με οδυνηρή ταχύτητα, το αδειάζει, το ανοίγει σαν να το βιάζει, εντελώς φυσιολογικά, και συνάμα το ξεπλένει».
Και είναι τόσο ωραίο να λες, όταν είσαι στο εξωτερικό, ότι είσαι από την Αθήνα. Και νιώθεις το βλέμμα του άλλου να καταυγάζεται, να φωτίζεται με το άκουσμα του ονόματός της. Η Ακρόπολη πέρασε τόσες και τόσες δοκιμασίες στο διάβα των αιώνων: πολιορκίες, αλώσεις, βομβαρδισμούς, λεηλασίες, συλήσεις, καταστροφές… αλλά το Φως της είναι πάντα λαμπερό! Μόνο η κλοπή των Γλυπτών του Παρθενώνα έχει αφήσει ανοιχτή πληγή. Και θα την έχουμε πάντα ανοιχτή, για να είναι πάντα διακαής ο πόθος μας, πάντα εθνικός ο αγώνας μας για τη μεγάλη επιστροφή τους στην Εστία!
Θαυμάζω πάντα το βλέμμα των τουριστών, όταν αντικρύζουν την Ακρόπολη. Κοιτάνε σιωπηλοί για κάποια λεπτά. Μετά μιλάνε ασταμάτητα και τέλος φωτογραφίζονται. Και σε κάθε διαφορετική γωνιά θέας της, ξανά και ξανά μπαίνουν στο κάδρο των φωτογραφιών για να συνυπάρχουν οι εικόνες τους με ένα παγκόσμιο κλέος.
Και απ’ αυτή τη τόσο γενικευμένη πρακτική, μου γεννήθηκε η ιδέα να βγάλω φωτογραφίες από κάθε δυνατή θέση γύρω – γύρω από τον Ιερό Βράχο και να προσθέσω μερικές από ψηλά, αλιευμένες κατ’ ανάγκη από το διαδίκτυο.
Φυσικά, η Ακρόπολη δεν μπορεί να παρατηρηθεί ως ένα απλό μνημείο. Απαιτεί επισταμένη μελέτη της Ιστορίας της και ιερή και συναισθηματική μέθεξη…
