Παρακολουθώντας την άχαρη διαπάλη ”ιδεών”, κατά κανόνα ανίδεων, γύρω από το θέμα της ίδρυσης Ιδιωτικών Πανεπιστημίων διαπιστώνω ότι για μια ακόμα φορά, σε ένα θέμα εξαιρετικής σημασίας, έχουμε πετάξει ”την μπάλα στην εξέδρα”. Να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι ήμουν ανέκαθεν υπέρ της ίδρυσης ιδιωτικών ΑΕΙ. Πολύ φοβάμαι όμως ότι η όποια ρύθμιση, τώρα ή αργότερα, έρχεται κατόπιν εορτής. Όταν τα σημαντικότερα οφέλη από αυτήν την ρύθμιση έχουν ανεπιστρεπτί χαθεί. Να ξεκαθαρίσω επίσης ότι και σε αυτό το πεδίο δεν υπάρχει ”γη της επαγγελίας”. Τα ιδιωτικά ΑΕΙ δεν θα ανοίγουν τις ”πύλες του επαγγελματικού Παραδείσου” για τους αποφοίτους τους. Παράλληλα θα προσθέσουν νέες στρεβλώσεις στην αστική συσσώρευση και στην ήδη υπέρ-κορεσμένη από πτυχιούχους αγορά εργασίας.
Ο ”Αρκάς” με μια γελοιογραφία του παρουσιάζει το πρόβλημα ανάγλυφα. Ρωτά ο πελάτης της καφετέριας τον σερβιτόρο: ”Τι είπαμε ότι έχεις σπουδάσει;” και αυτός του απαντά, ”Αρχιτεκτονική, με μάστερ στον αστικό σχεδιασμό και ντοκτορά στην πολεοδομία… Θέλετε κανέλα στον καπουτσίνο;”… Αυτή δυστυχώς είναι η οδυνηρή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες δεκαετίες με τις διαχρονικές ευθύνες να βαραίνουν όχι μόνον όσους έχουν κυβερνήσει αλλά και όλους τους πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς, τους ”λειτουργούς” της εκπαίδευσης και των ΜΜΕ. Οι σπουδές πλέον, κατά κανόνα, δεν αποτελούν εφόδιο οικονομικής και κοινωνικής αναβάθμισης αλλά παγίδα.
Σχολιάζοντας (Ο κύκλος των ”χαμένων Υπουργών”., 29-12-2023) δημοσίευμα της Καθημερινής που, -συγκρίνοντας την Δημόσια με την Ιδιωτική Δευτεροβάθμια εκπαίδευση με βάση τα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA– υποστήριζε ότι η εκπαίδευση έχει σταματήσει να ”λειτουργεί ως ιμάντας κοινωνικής ανέλιξης”, αντέτεινα ότι στην πραγματικότητα η εκπαίδευση δεν ”αναπαράγει τις ανισότητες” απλώς αδυνατεί πλέον να τις γεφυρώσει. Αν αυτό ισχύει για την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, ισχύει ακόμα περισσότερο για την τριτοβάθμια. Εκεί μάλιστα μπορεί να υποστηριχθεί ότι η διαπίστωση της εφημερίδας είναι σωστή. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση λειτουργεί όντως ως μηχανισμός ”αναπαραγωγής ανισοτήτων” αφού, σε σπουδές δίχως πραγματική επαγγελματική προοπτική, παγιδεύονται κατά κανόνα τα παιδιά των ασθενέστερων οικονομικά και κοινωνικά τάξεων.
Η παγίδευση ξεκινά βεβαίως από την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Η αλλοίωση της δομής (ΓΕΛ, ΤΕΛ, ΤΕΣ) που προέβλεπε ο νόμος 576/77 και η κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων για το Λύκειο, καταστρατήγησε την λογική σκοπιμότητα, την κοινωνική υπευθυνότητα και την πολιτική ηθική. Αντι για την ορθολογική κατανομή που απαιτούσε η οικονομική πραγματικότητα και η παιδαγωγική ηθική σύμφωνα με την οποία χρειαζόταν: ”α) να συνδεθεί η επαγγελματική εκπαίδευση στενά με το σύστημα απασχόλησης και β) να πλησιάσουν οι εκπαιδευτικές ροές το ευρωπαϊκό πρότυπο, όπου το 50-70% του μαθητικού δυναμικού στρεφόταν στην επαγγελματική εκπαίδευση, ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό έφτανε μόλις το 20%” (Σ. Γκλαβάς, ”ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ Η πολιτική ως δημιουργία”, 2023) επικράτησε η δημαγωγία και ο λαϊκισμός. Όλοι να τελειώνουν το Λύκειο, όλοι να μπαίνουν στα ΑΕΙ. Μετά το χάος, η ανεργία και τα κοινωνικά αδιέξοδα. Αλλά ποιος νοιάζεται. Η ”βαριά βιομηχανία” της χώρας να είναι καλά, και όποιοι αντέξουμε.
