Γερμανικές φυλές στα μέσα του 1ου αιώνα μ.Χ. Σε πράσινο χρώμα, η περιοχή των Βανδάλων.
Οι Βάνδαλοι ήταν ανατολικογερμανική φυλή ή ομάδα φυλών, η οποία συναντάται για πρώτη φορά στη νότια Πολωνία, αλλά αργότερα μετακινήθηκε σε όλη την Ευρώπη ιδρύοντας βασίλεια στην Ισπανία και αργότερα στη Βόρεια Αφρική κατά τον 5ο αιώνα.
Πιστεύεται ότι κατά τη διάρκεια του 2ου αιώνα π.Χ. οι Βάνδαλοι μετανάστευσαν από τη νότια Σκανδιναβία στην περιοχή μεταξύ των ποταμών Όντερ και Βιστούλα και γύρω στο 120 π.Χ. εγκαταστάθηκαν στη Σιλεσία[2]. Γύρω στο 330 μ.Χ. περιορίστηκαν από τους Γότθους στην Παννονία, όπου έλαβαν την άδεια να εγκατασταθούν από τον Μέγα Κωνσταντίνο. Περίπου το 400 οι Βάνδαλοι εκδιώθηκαν και πάλι προς τα δυτικά, αυτή τη φορά από τους Ούννους, διασχίζοντας τον Ρήνο προς τη Γαλατία, μαζί με άλλες φυλές το 406.
Βάνδαλοι ονομάστηκαν στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους διάφορες γερμανικές φυλές και ιδιαίτερα οι Άσδιγοι και οι Σιλιγγοί. Στα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ. οι Βάνδαλοι μαζί με τους Αλανούς, νομαδική φυλή ιρανικής καταγωγής, ανέβηκαν τον ποταμό Δούναβη μέχρι τις πηγές του και τελικά ξεχύθηκαν στη Γαλατία και την λεηλάτησαν.
Κατόπιν πέρασαν στην Ιβηρική χερσόνησο και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ανδαλουσίας, αφού μοίρασαν τη χώρα σε ομόσπονδες συμμαχίες: Στην Ισπανία τους χτύπησαν οι Βησιγότθοι με εντολή των Ρωμαίων, που έβλεπαν με άσχημο μάτι το ότι άρχισαν να μειώνονται οι κτήσεις τους.
Το Βασίλειο των Βανδάλων και Αλανών
Το 439 μ.Χ. μετά από πολλούς αγώνες, κατέλαβαν την Καρχηδόνα και την έκαναν πρωτεύουσά τους. Δημιούργησαν στόλο και άρχισαν πειρατικές επιδρομές που έφτασαν έως και την Ελλάδα, όπου και προσπάθησαν να εισβάλουν στην Πελοπόννησο, αλλά ηττήθηκαν στην μάχη της Καινίπολης από τους κατοίκους της και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους. Η Κωνσταντινούπολη έστειλε εναντίον τους τον στρατηγό Άσπαρ με στρατό, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Ο Γιζέριχος, το 455, με ισχυρό πειρατικό στόλο, ήρθε στην Ιταλία και κατέλαβε τη Ρώμη. Οι στρατιώτες του λεηλάτησαν την πόλη επί δύο εβδομάδες και κατέστρεψαν με αγριότητα όλα τα έργα τέχνης: οικοδομήματα, αγάλματα, κομψοτεχνήματα κλπ. Η πράξη τους αυτή έμεινε στην ιστορία με το όνομα «βανδαλισμός» και από τότε έτσι ονομάζεται κάθε καταστροφή μνημείων πολιτισμού. Αρκετοί ασπάστηκαν τον Αρειανισμό.
Τελικά οι Βάνδαλοι νικήθηκαν από τον Αυτοκράτορα των Ρωμαίων Ιουστινιανό Α΄. Ο στρατηγός του Βελισάριος αποβιβάστηκε κοντά στην Καρχηδόνα δύο φορές, οπότε ο αρχηγός τους Γελίμερος αναγκάστηκε να παραδοθεί το 534 μ.Χ. Τα υπολείμματα των Βανδάλων ανακατεύτηκαν με άλλες φυλές της Βόρειας Αφρικής (Βέρβερους κ.ά.) και σιγά – σιγά εξαφανίστηκαν. Αρκετοί από τους αιχμαλώτους του Βελισάριου κατατάχθηκαν στον αυτοκρατορικό στρατό και αφομοιώθηκαν μέσα στην πολυεθνική Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Βάνδαλοι βασιλείς
- Βισίμαρος (π.335)
- Γοδίγιζελ (359–406)
- Γουνδέριχος (407–428)
- Γιζέριχος (428–477)
- Ονώριχος (477–484)
- Γουνθαμούνδος (484–496)
- Θρασαμούνδος (496–523)
- Χιλδέριχος (523–530)
- Γελίμερος (530–534)
