Το Βέλος ΙΙ (αντιτορπιλικό) / D-16 είναι αντιτορπιλικό τύπου Fletcher του πολεμικού Ναυτικού το οποίο το 1973 κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικών ασκήσεων του ΝΑΤΟ αποστάτησε και ζήτησε άσυλο στην Ιταλία και συγκεκριμένα στο Φιουμιτσίνο, ως αποτέλεσμα του αποτυχημένου Κινήματος του Ναυτικού. Κυβερνήτης του πλοίου ήταν ο Νικόλαος Παππάς (1929 – 2013) ο οποίος μαζί με έξι αξιωματικούς και εικοσιπέντε υπαξιωματικούς ζήτησαν πολιτικό άσυλο και παρέμειναν εκεί ως πολιτικοί εξόριστοι. Η κίνηση αυτή επέφερε πλήγμα στη χούντα των συνταγματαρχών. Όταν εισέβαλαν οι Τούρκοι στην Κύπρο το αντιτορπιλικό Βέλος έσπευσε να βοηθήσει στην άμυνα του νησιού. Σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα αγκυροβολημένο στην παραλία της Θεσσαλονίκης.
Ομοίου τύπου πλοία αποτελούν τα Ασπίς II, ‘Λόγχη ΙΙ’ και ‘Σφενδόνη ΙΙΙ’.
Χρονολόγιο
Στις 3 Ιουνίου 1942 καθελκύστηκε στα ναυπηγεία USA Boston Navy Yard στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης και στις 18 Μαΐου 1943 μπήκε σε υπηρεσία.
Το 1958 εκσυγχρονίστηκε στα ναυπηγεία Long Beach της Καλιφόρνιας. Στις 16 Ιουλίου 1959 παρελήφθη στο Σαν Ντιέγκο των Η.Π.Α. ως στρατιωτική βοήθεια και με πρώτο κυβερνήτη τον αντιπλοίαρχο Γ. Μόραλη κατέπλευσε στην Ελλάδα.
Στις 25 Μαΐου του 1973, με κυβερνήτη τον Νικόλαο Παππά, ενώ συμμετείχε σε άσκηση του NATO, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την στρατιωτική δικτατορία της Ελλάδας στασίασε και αγκυροβόλησε στο Φιουμιτσίνο της Ιταλίας, και ο κυβερνήτης του παρέδωσε τα καθήκοντά του στον ύπαρχο του πλοίου και ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ιταλία για να μεταβεί στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Κοπεγχάγη και να αποκαλύψει την έκταση του κινήματος του ναυτικού που η χούντα αποκαλούσε “κίνημα οπερέτα τριών αποστράτων και δύο εν ενεργεία”. Τον κυβερνήτη ακολούθησαν 30 μόνιμα στελέχη και το πλοίο επέστρεψε στην άσκηση του ΝΑΤΟ και, με το τέλος της, στην Ελλάδα.
Στις 26 Μαρτίου 1991 παροπλίσθηκε. Το 1994 το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό το ανακήρυξε μουσείο για τον αγώνα ενάντια στην δικτατορία και το πλοίο αγκυροβόλησε στον Πόρο. Στις 14 Δεκεμβρίου 2000 μεταφέρθηκε στη ναυτική βάση της Σαλαμίνας για επισκευή και ανάπλασή του σε επισκέψιμο ναυτικό μουσείο. Στις 26 Ιουνίου 2002 αγκυροβόλησε στο πάρκο ναυτικής παράδοσης στο Παλαιό Φάληρο ως επισκέψιμο Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα.
Στις 7 Σεπτεμβρίου 2017 έπλευσε για τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας για να επισκευαστεί και να συντηρηθεί. Στις 9 Σεπτεμβρίου 2019 αγκυροβόλησε στη Θεσσαλονίκη και είναι επισκέψιμο στο κοινό ως Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα. Στις 28 Μαρτίου 2023 και στις 18 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, συνθήκες έντονης κακοκαιρίας που επικρατούσαν στη Θεσσαλονίκη οδήγησαν στην πρόκληση σημαντικών ζημιών στο αντιτορπιλικό.
Το αντιτορπιλικό στην παραλία της Θεσσαλονίκης
