Μια κωμωδία στην οποία σε ένα γραφείο κλινικού ψυχολόγου συναντιούνται έξι άτομα με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD δηλαδή Obsessive- Compulsive Disorder) ή στα ισπανικά TOC (Trastorno Obsesivo Compulsivo). Η γραμματέας τους ενημερώνει ότι ο ψυχολόγος θα καθυστερήσει εξαιτίας της πτήσης του, οπότε θα πρέπει να περιμένουν…
Στην ταινία συμμετείχαν τα εξής πρόσωπα:
Ο Emilio είναι οδηγός ταξί, πολύ καλός στους μαθηματικούς υπολογισμούς και πάσχει από αριθμομανία. Μετρά διαρκώς οτιδήποτε, όπως τα σκαλοπάτια, λέξεις ή φράσεις που ειπώθηκαν, κ.α.
Η Blanca είναι μικροβιολόγος, που πάσχει από μικροβιοφοβία, με έντονα τελετουργικά καθαρισμού (πλένει διαρκώς τα χέρια της, όταν δεν έχει αντισηπτικό, κουβαλάει μαζί της σαμπουάν και πιστολάκι στην τσάντα της).
Η Ana Maria είναι μια θρησκόληπτη κυρία, που όλη την ώρα προσεύχεται και κάνει τον σταυρό της, ενώ ελέγχει διαρκώς τις συσκευές και οτιδήποτε είναι επικίνδυνο στο σπίτι (πόρτες, παράθυρα, κεριά, υγραέριο, κ.α.). Όταν βγαίνει γυρίζει πολλές φορές για να ελέγξει κάτι που σκέπτεται.
Η Lili είναι γυμνάστρια και πάσχει από ηχολαλία και παλιλαλία. Επαναλαμβάνει ολόκληρες φράσεις ή λέξεις που η ίδια λέει ή οι άλλοι γύρω της.
Ο Otto είναι ένας νέος με εμμονή στις συμμετρίες, την τάξη των αντικειμένων και τις γραμμές. Καθώς περπατάει στον δρόμο αποφεύγει να πατήσει τις γραμμές του πεζοδρομίου και έχει βρει τρόπους για να περνά δύσκολα σημεία.
Και ο Federico είναι ένας δικηγόρος που πάσχει από το σύνδρομο Tourette (τικ και βωμολοχίες χωρίς να μπορεί να τις ελέγξει).
Μια ταινία που οι συμπεριφορές των ανθρώπων αυτών προκαλούν γέλιο, όμως, παρουσιάζει και το άγχος που βιώνουν αυτά τα άτομα. Τι εμπόδια και δυσκολίες μπορεί να βάλει στο άτομο ο ίδιος ο εαυτός του και πόσο δύσκολο είναι να απαλλαγεί από αυτές; Μια ταινία που αναλύει την ψυχοσύνθεση αυτών των έξι ατόμων, προκαλώντας κατανόηση και ενσυναίσθηση απέναντι στις ιδεοληψίες (σκέψεις και σενάρια) και στους ψυχαναγκασμούς (τελετουργικές συμπεριφορές). Ένα έξυπνο σενάριο ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης για τους ιδεοψυχαναγκασμούς και ταυτόχρονα παρουσίασης των ευεργετικών επιδράσεων της αλληλεπίδρασης με άλλα άτομα μέσα σε μια ομάδα, που λειτούργησε ως ψυχοθεραπευτική.
Άραγε έχουμε αναρωτηθεί ποτέ πώς είναι η ζωή αυτών των ανθρώπων, όπου βιώνουν το πρόβλημά τους με άγχος, ανασφάλεια και ένταση, ενώ τους προκαλεί χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση κι αυτά με τη σειρά τους οδηγούν σε μειωμένες κοινωνικές επαφές, δυσχέρεια στην επικοινωνία με άλλους ανθρώπους και σε προβλήματα στις στενές διαπροσωπικές σχέσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι τους ήταν χωρίς συντροφική σχέση. Ζούνε μέσα στην κοινωνία, εργάζονται, αν και αντιμετωπίζουν ορισμένες δυσκολίες και κάτι που μπορεί να μας φαίνεται απλό για αυτούς είναι δύσκολο και απαιτητικό. Συχνά προσπαθούν να κρύψουν την ευαλωτότητά τους και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Αν κάποιος τους προσεγγίσει ανακαλύπτει αργά ή γρήγορα τις διαφορετικές συμπεριφορές τους και τους απορρίπτει. Οπότε συνήθως αυτό που εισπράττουν από τους άλλους ανθρώπους είναι η απόρριψη. Ενώ φαίνεται ότι τα καταφέρνουν κοινωνικά και επαγγελματικά, στη ζωή τους βιώνουν έντονη μοναξιά και αφιερώνουν αρκετό χρόνο στους ψυχαναγκασμούς τους και τις τελετουργικές συμπεριφορές που παροδικά κατευνάζουν το άγχος που έχουν. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο, που δεν προσφέρει λύσεις, αλλά τους βυθίζει ακόμη περισσότερο στις αδυναμίες τους και στα προβλήματά τους.
Μέσα στην αίθουσα αναμονής μοιάζει να τους δίνεται πρώτη φορά η δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με άλλους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες και καταστάσεις, όπου τελικά ανταλλάσσουν τις σκέψεις και τον τρόπο που ο καθένας ξεχωριστά βιώνει την κατάστασή του. Μέσα από τη συζήτηση, φαίνεται να ανακαλύπτουν τρόπους διεξόδου υπερνικώντας την ανασφάλεια, την αβεβαιότητα και θέτοντας μικρούς στόχους, όπως το να προσπαθήσουν για λίγα λεπτά να αντέξουν χωρίς να καταφύγουν στους ψυχαναγκασμούς τους. Ύστερα από την αντίληψη των στόχων και των επιδιώξεών τους, μέσα σε αυτή την ιδιότυπη ομάδα, αναπτύσσουν έντονο αίσθημα συλλογικότητας και πνεύμα αλληλεγγύης, αλλά και ισότητας, όπου τελικά, δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς, κάτι που από μόνο του λειτουργεί θεραπευτικά. Αυτό που δεν κατάφερναν στην πραγματική τους ζωή, το κατάφεραν μέσα σε λίγες ώρες αναμονής στο γραφείο του ψυχολόγου: να αναπτύξουν φιλικούς ή και ερωτικούς δεσμούς, τουλάχιστον κάποιοι από αυτούς. Η ομάδα τους βοήθησε να μάθουν να μοιράζονται τις σκέψεις τους και να βγάλουν το προσωπείο που είχαν κατασκευάσει όλα αυτά τα χρόνια, ώστε να κρύβουν τη δυσκολία τους, ερχόμενοι αντιμέτωποι με τον αληθινό τους εαυτό, κάτι που θέλει πολύ θάρρος.
Αυτά που αξίζει να κρατήσουμε από αυτή την ταινία είναι τα εξής:
Πόσο λυτρωτικό είναι να μιλήσουμε ανοιχτά για αυτό που βιώνουμε και πόσο ανακουφιστικό είναι να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι με παρόμοιες δυσκολίες. Κάποιοι μιλούσαν για πρώτη φορά για αυτό που αντιμετώπιζαν, δεν γνώριζαν καν τι ακριβώς έχουν και ένιωθαν ντροπή και αμηχανία μπροστά στους άλλους.
- TOC TOC. (2017). Μια ταινία της Vicente Villanueva. Σενάριο: Laurent Baffie, Vicente Villanueva.
_____________________________________________________________
- Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγος
