Νέο σκηνικό έντασης επιχειρούν να στήσουν οι Τούρκοι με το επιτελείο του Ταγίπ Ερντογάν να πραγματοποιεί απόβαση στην Τρίπολη της Λιβύης και να υπογράφει νέο Μνημόνιο Συνεργασίας για έρευνες και γεωτρήσεις. Η Αθήνα βρίσκεται επι ποδός ξεκαθαρίζοντας ότι η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία θα υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, το καθεστώς Ερντογάν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο στοχεύοντας στον απόλυτο έλεγχο της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου. Οι εν λόγω κινήσεις εντάσσονται στο πλαίσιο της ευρύτερης τουρκικής επεκτατικής στρατηγικής και αποσκοπούν μεταξύ άλλων και στον γεωγραφικό εγκλωβισμό της Ελλάδας.
Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε νέο ξεκάθαρο μήνυμα στην Άγκυρα, τονίζοντας πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο και παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών.
Hχηρή απάντηση της ΕΕ στην Τουρκία
«Το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα (legal consequences) για τρίτα κράτη» τονίζει σε γραπτή ανακοίνωσή του, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα εξωτερικών υποθέσεων Πίτερ Στάνο σε συνέχεια των σημερινών ανακοινώσεων για υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» των δύο χωρών και υπογραμμίζει ότι πρέπει να «αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».
Ειδικότερα, ο κ. Στάνο σημειώνει ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφει τις αναφορές που επισημαίνουν ότι η Τουρκία και η λιβυκή Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας υπέγραψαν συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες με βάση το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο».
«Η ΕΕ υπενθυμίζει ότι η θέση της σχετικά με αυτό το Μνημόνιο έχει δηλωθεί με σαφήνεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2019 και παραμένει αμετάβλητη: Το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομα αποτελέσματα για τρίτα κράτη» προσθέτει.
Τέλος, αναφέρει ότι «η νέα συμφωνία δεν έχει δημοσιοποιηθεί ακόμη. Απαιτούνται περαιτέρω διευκρινίσεις για το περιεχόμενό της. Πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την περιφερειακή σταθερότητα».
Άμεση αντίδραση της Αθήνας: Θα υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας με όλα τα μέσα
Η Ελλάδα παρακολουθεί ιδιαίτερα στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα τη σημερινή υπογραφή «μνημονίου συνεργασίας» μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων, αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ.
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας μίλησε νωρίτερα τηλεφωνικά με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι για το θέμα, ενώ αμφότερες πλευρές αμφισβήτησαν τη νομιμότητα της λιβυκής κυβέρνησης εθνικής ενότητας να υπογράψει το εν λόγω μνημόνιο.
Μάλιστα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ θα μεταβεί στο Κάιρο για διαβουλεύσεις την προσεχή Κυριακή, ενώ το απόγευμα της Δευτέρας ο Νίκος Δένδιας συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρέσβη Τζορτζ Τσούνη και συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη.
Η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ
«Η Ελλάδα παρακολουθεί ιδιαίτερα στενά τις εξελίξεις στη Λιβύη και ιδιαίτερα τη σημερινή υπογραφή “μνημονίου συνεργασίας” μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων. Η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή, τα οποία προτίθεται να υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα, με πλήρη σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας», αναφέρεται στην ανακοίνωση του εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με την Αίγυπτο, συμφωνία, η οποία έχει συναφθεί με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Παράλληλα, η Ελλάδα διατηρεί, όπως ορίζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, δικαίωμα ipso facto et ad initio σε υφαλοκρηπίδα, η οποία, ελλείψει διμερούς συμφωνίας ορίζεται με τη μέση γραμμή.
Τέλος, επισημαίνεται ότι το τουρκο-λιβυκό “μνημόνιο” του 2019 είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο. Ως εκ τούτου, ουδείς έχει κανένα δικαίωμα να το επικαλείται. Οποιαδήποτε αναφορά ή ενέργεια σε εφαρμογή του εν λόγω “μνημονίου” θα είναι εκ των πραγμάτων παράνομη και αναλόγως της βαρύτητας της, θα υπάρξει αντίδραση τόσο σε διμερές επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει να ενημερώνει τους εταίρους και συμμάχους της για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας. Εκφράζεται η ικανοποίηση για τις δηλώσεις του Προέδρου, καθώς και της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων, αναφορικά με την ακυρότητα και έλλειψη νομιμότητας του μνημονίου που υπεγράφη σήμερα στην Τρίπολη.
«Μπλόκο» από το Κοινοβούλιο της Λιβύης στη συμφωνία με την Τουρκία
Ανακοίνωση κατά του τουρκολιβυκού μνημονίου εξέδωσε το κοινοβούλιο της Λιβύης, μετά τη συμφωνία της Τουρκίας με την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, για την εξόρυξη και εκμετάλλευση των λιβυκών υδρογονανθράκων.
Όπως μετέδωσε το The Libya Update, «το Λιβυκό κοινοβούλιο απορρίπτει τη συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες που υπογράφηκε σήμερα ανάμεσα στην Τουρκία και την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας».
Η Βουλή της Λιβύης σημείωσε ότι δεν αναγνωρίζει τη συμφωνία αυτή χαρακτηρίζοντάς την παράνομη και πως καταπατά τις διεθνείς συμφωνίες. Η συμφωνία μεταξύ των δυο χωρών, όπως ανέφερε, δεν φέρει την έγκριση του λιβυκού νομοθετικού σώματος.
«Παράνομο το μνημόνιο με την Τουρκία για τους υδρογονάνθρακες»
Παράνομο χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Βουλής των αντιπροσώπων της Λιβύης, Ακίλα Σάλεχ, το μνημόνιο που υπεγράφη σήμερα μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Λιβύης και της Τουρκίας για τους υδρογονάνθρακες.
Όπως υπογράμμισε, η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν έχει καμία εξουσιοδότηση. Το πολιτικό αδιέξοδο στη Λιβύη εμποδίζει τις προσπάθειες για τη διεξαγωγή εθνικών εκλογών και απειλεί να βυθίσει τη χώρα ξανά σε σύγκρουση.
Οι υπουργοί Εξωτερικών Λιβύης και Τουρκίας υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης για την εξερεύνηση υδρογονανθράκων στα λιβυκά ύδατα, τρία χρόνια μετά το μνημόνιο θαλάσσιας οριοθέτησης, που προκάλεσε την οργή της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Υπογράψαμε ένα μνημόνιο κατανόησης για την αναζήτηση υδρογονανθράκων στα χωρικά ύδατα της Λιβύης καθώς και στο λιβυκό έδαφος, από μικτές τουρκολιβυκές εταιρείες», δήλωσε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τη Λίβυα ομόλογό του Νάιλα Αλ Μανγκούς.
Ο Τσαβούσογλου ανέφερε ότι η Τουρκία στάθηκε πάντα στο πλευρό της Λιβύης και του λαού της σε στιγμές ανάγκης, σημειώνοντας ότι η χώρα του θα συνεχίσει να στηρίζει τη Λιβύη χωρίς κανένα δισταγμό.
Η τουρκική αντιπροσωπεία που μετέβη στην Τρίπολη για συνομιλίες για διμερείς σχέσεις και περιφερειακά ζητήματα αποτελείτο, εκτός από τον Τούρκο ΥΠΕΞ, τον υπουργό Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Φατίχ Ντονμέζ, τον υπουργό Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, τον υπουργό Εμπορίου Μεχμέτ Μους, τον διευθυντή Επικοινωνιών της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν και τον εκπρόσωπο του Τούρκου προέδρου, Ιμπραχίμ Καλίν.
Ένα αμφιλεγόμενο μνημόνιο θαλάσσιας οριοθέτησης συνήφθη τον Νοέμβριο του 2019 μεταξύ της λιβυκής πρώην κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και εδρεύει στην Τρίπολη, και της τουρκικής κυβέρνησης.
Τσαβούσογλου: Τρίτες χώρες δεν έχουν δικαίωμα να παρέμβουν στα μνημόνια με τη Λιβύη
Ο Τσαβούσογλου υπερασπίστηκε αυτή τη συμφωνία και το μνημόνιο για τους υδρογονάνθρακες. Ερωτηθείς για μια πιθανή αντίδραση από την Ελλάδα και τη Γαλλία μετά την υπογραφή των τελευταίων συμφωνιών, ο Τσαβούσογλου είπε ότι τρίτες χώρες δεν έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν σε συμφωνίες που έχουν υπογραφεί μεταξύ δύο κυρίαρχων κρατών.
«Αυτά τα μνημόνια είναι ζήτημα μεταξύ δύο κυρίαρχων χωρών, είναι ωφέλιμα και για τις δύο, και άλλες χώρες δεν έχουν δικαίωμα να ανακατεύονται σε αυτά τα θέματα», είπε, λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν έχει σημασία τι σκέφτονται».
Η Λίβυα ΥΠΕΞ, από την πλευρά της, χαιρέτισε την «πολύ σημαντική» συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα, λέγοντας ότι εξυπηρετεί «τα συμφέροντα και των δύο χωρών» και είναι πιθανό να συμβάλλει μακροπρόθεσμα στην άμβλυνση των ελλείψεων φυσικού αερίου που προκλήθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο υπουργός Πετρελαίου της κυβέρνησης Ντμπεϊμπά χαρακτήρισε «ύποπτη» τη συμφωνία με την Τουρκία
Η υπογραφή δύο μνημονίων συνεργασίας στον τομέα των υδρογονανθράκων μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης του Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά στη Λιβύη φαίνεται ότι πυροδότησε αντιδράσεις πριν ακόμη αφιχθεί στην Τρίπολη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Σύμφωνα με τον λιβυκό ειδησεογραφικό ιστότοπο libyaupdate.com, ο υπουργός Πετρελαίου της Λιβύης Μοχάμεντ Αούν αποκάλυψε ότι οι αρμοδιότητές του μεταβιβάστηκαν στον υπουργό Οικονομίας Μουχάμαντ Αλ Χουουάιτζ. Ο Αούν υποστηρίζει ότι ο Ντμπεϊμπά προχώρησε σε αυτήν την κίνηση «ώστε να περάσει μια ύποπτη πετρελαϊκή συμφωνία με την Τουρκία για την εκμετάλλευση (κοιτασμάτων) πετρελαίου και φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή του Τομπρούκ, στην ανατολική Λιβύη», ανέφερε η πηγή.
