Ο Ζορζ Μπερνανός (Georges Bernanos, 20 Φεβρουαρίου 1888 – 5 Ιουλίου 1948) ήταν Γάλλος λογοτέχνης. Τα δύο μεγάλα μυθιστορήματά του Κάτω από τον ήλιο του Σατανά (1926) και Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου (1936) περιστρέφονται γύρω από έναν εφημέριο που καταπολεμά το Κακό και την απόγνωση στον κόσμο και τον καθιέρωσαν ως έναν από τους πιο πρωτότυπους και ανεξάρτητους Ρωμαιοκαθολικούς συγγραφείς της γαλλικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.
Ο Ζορζ Μπερνανός γεννήθηκε το 1888 στο Παρίσι, σε οικογένεια τεχνιτών. Πέρασε μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας στο χωριό Φρεσέν, στο νομό Πα-ντε-Καλαί, το οποίο έγινε συχνά σκηνικό για τα μυθιστορήματά του. Υπηρέτησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως στρατιώτης, πολέμησε στη μάχη του Σομ και στη μάχη του Βερντέν. Τραυματίστηκε πολλές φορές.
Μετά τον πόλεμο, εργάστηκε σαν δημοσιογράφος και ασφαλιστής πριν γράψει το πρώτο του μυθιστόρημα Κάτω από τον ήλιο του Σατανά (1926), 45ο στον κατάλογο των 100 βιβλίων του αιώνα της εφημερίδας Le Monde. Το 1936 δημοσίευσε το Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου, που κέρδισε το Μέγα Βραβείο μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας και συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των 12 έργων που τιμήθηκαν με το γαλλικό λογοτεχνικό βραβείο Μεγάλο Βραβείο των καλύτερων μυθιστορημάτων του πρώτου μισού του 20ού αιώνα.
Στη νεότητά του υπήρξε φιλομοναρχικός και μέλος οργάνωσης νεολαίας του ακροδεξιού κόμματος Γαλλική Δράση, αλλά από το 1932 απομακρύνθηκε από το κόμμα και τον Σαρλ Μωρράς. Αρχικά υποστήριξε το πραξικόπημα του Φράνκο στην αρχή του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Ωστόσο, αφού είδε τις ακρότητες και «τον τρομοκρατημένο λαό», εκδήλωσε την αποστροφή του προς τα μέλη της Εθνικιστικής παράταξης και τους επέκρινε στο βιβλίο Τα μεγάλα νεκροταφεία κάτω από το φεγγάρι (1938). Έγραψε: «Οι ψευδαισθήσεις μου σχετικά με το εγχείρημα του στρατηγού Φράνκο δεν κράτησαν πολύ – δύο ή τρεις εβδομάδες – αλλά όσο κράτησαν, προσπαθούσα ευσυνείδητα να ξεπεράσω την αηδία που μου προκάλεσαν κάποιοι από τους άνδρες και τα μέσα του».
Με τις πολιτικές εντάσεις να αυξάνονται στην Ευρώπη, ο Μπερνανός αυτοεξορίσθηκε στη Νότια Αμερική με την οικογένειά του το 1938, εγκαταστάθηκε στη Βραζιλία, όπου έμεινε μέχρι το 1945 και ασχολήθηκε με ένα αγρόκτημα. Οι τρεις γιοι του επέστρεψαν στη Γαλλία για να πολεμήσουν με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ίδιος, οργισμένος με την «πνευματική εξάντληση» της χώρας του, την είδε ως την αιτία της κατάρρευσης στη μάχη Γαλλίας το 1940.
Από τη Βραζιλία με γραπτά του χλεύαζε το καθεστώς του Βισύ και έγινε ισχυρός υποστηρικτής του αντιστασιακού κινήματος των Ελεύθερων Γαλλικών Δυνάμεων με επικεφαλής τον Σαρλ Ντε Γκωλ. Τα ραδιοφωνικά μηνύματά του και οι Επιστολές προς τους Άγγλους (1942) βρήκαν μεγάλη απήχηση στη δυναστευόμενη Γαλλία. Μετά την Απελευθέρωση της Γαλλίας, ο ντε Γκωλ τον κάλεσε να επιστρέψει, προσφέροντάς του θέση στην κυβέρνηση. Ο Μπερνανός επέστρεψε, αλλά αρνήθηκε να παίξει ενεργό ρόλο στη γαλλική πολιτική ζωή.
Πέθανε στο Νεϊγί-συρ-Σεν κοντά στο Παρίσι στις 5 Ιουλίου 1948.
Ως μυθιστοριογράφος, επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην πάλη ανάμεσα στις δυνάμεις του Καλού και του Κακού που διεκδικούν την ψυχή του ανθρώπου, που εκφράζεται έντονα στις περιγραφές των ηρώων του που προέρχονται από τον κατώτερο κλήρο. Τη συμπεριφορά τους, που κυμαίνεται από την αγιότητα έως την απόλυτη εξαχρείωση, απεικονίζει με ρεαλιστικά στοιχεία σε συνδυασμό με το υπερφυσικό.
Επιλογή έργων
- Sous le soleil de Satan, 1926 (Κάτω από τον ήλιο του Σατανά) Ελλην. μετάφραση: Πωλίνα Λάμψα, εκδόσεις Ροές, 1987
- La joie, 1929 – ελλην. μετάφραση Ν.Μακρής (“ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ”)
- La Grande Peur des bien-pensants, 1931 (Ο Μεγάλος Φόβος των ορθώς σκεπτομένων)
- Journal d’un curé de campagne, 1936 (Ημερολόγιο ενός επαρχιακού εφημέριου) Ελλην. μετάφραση: Ιφιγένεια Μποτουροπούλου, εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, 2017
- Dialogues des Carmélites (Διάλογοι Καρμηλιτισσών, λιμπρέττο για την ομώνυμη όπερα του Φρανσίς Πουλένκ)
