- Γράφει η ΑΘΗΝΑ ΠΑΠΠΑ
Αγαπητή Greenpeace,
Με αφορμή την πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτησή σας με τη φωτογραφία ενός υποστηρικτή να κρατάει τρυφερά το χέρι μιας πολικής αρκούδας που έσωσε, και με την εμπειρία μου σαν πιστή υποστηρίκτρια της οργάνωσης, σε όλα τα νεανικά μου χρόνια, με κωδικό 14234, θα ήθελα να σας εξιστορήσω μερικά ”πράγματα” που βίωσα και ίσως ορισμένοι να προβληματιστούν.
Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου ήμουν πάντοτε οικολογικά ευαίσθητη και φιλόζωη. Γράφτηκα στην οργάνωση από τα πρώτα χρόνια που ήρθε στην Ελλάδα και πλήρωνα τις συνδρομές μου όλα τα χρόνια χωρίς να μου περισσεύουν. Το θεωρούσα χρέος μου και το είχα πάρει προσωπικά. Ήθελα και εγώ να σώσω τον πλανήτη! Πρόσεχα ακόμα και τη σύνθεση των ρούχων που φορούσα. Διάβαζα σαν Ευαγγέλιο τις ανακοινώσεις σας,τις υποδείξεις σας και τις επιστημονικές έρευνες που κοινοποιούσατε δημόσια, αλλά και με επιστολές στο σπίτι μου.
Καθημερινά φρόντιζα να κάνω μικρές ή μεγάλες οικολογικές και φιλοζωικές πράξεις και να δίδω παράδειγμα, όπου στεκόμουν και όπου βρισκόμουν, μιλούσα με πάθος για εσάς και έκανα πολλές-πολλές εγγραφές υποστηρικτών στην οργάνωση. Μοίραζα φυλλάδια φανερά και κρυφά και αγόραζα όλα τα οικολογικά προϊόντα, πάσης φύσεως, από όλο τον κόσμο που ταξίδευα λόγω της φύσεως της εργασίας μου. Ήθελα η οργάνωση να έχει πολλά χρήματα, να είναι ισχυρή και να υλοποιεί το πολύ ευγενικό έργο της. Έτσι σκεφτόμουν και λειτουργούσα τότε.
Μάλιστα, τα χρόνια που εργαζόμουν σαν ιπταμένη συνοδός, δεν δίστασα και κατήγγειλα ακόμα και την ίδια μου την εταιρεία (ρισκάροντας), αλλά και άλλες αεροπορικές εταιρείες (τις οποίες παρακολουθούσα και ενημερωνόμουν), όταν αντικατέστησαν τους πυροσβεστήρες νερού των α/φ, με Halon. Μας είχατε πει πώς είναι τοξικοί για το περιβάλλον αλλά και για τον άνθρωπο.
Σας έστειλα έγγραφο προς ενημέρωση και φωτογραφίες τότε. Ήθελα να βοηθήσω να εφαρμοστούν οι απόψεις σας που και εγώ ασπαζόμουν..
Εν τω μεταξύ, όλα αυτά τα χρόνια που πετούσα με τα α/φ σε όλες τις χώρες, έβρισκα μεγάλο ενδιαφέρον να παρατηρώ τους ανθρώπους και τις συνήθειές τους, τις κουλτούρες τους, τις θρησκείες τους, τον πολιτισμό τους. Και όσο τους παρατηρούσα, διδασκόμουν από αυτούς, έπαιρνα πολλά καλά, τους συμπονούσα, τους θαύμαζα, καταλάβαινα την αξία τους και σταδιακά τους αγάπησα. Παρατηρούσα με τον δικό μου τρόπο (δυστυχώς ή ευτυχώς) περισσότερο συναισθηματικό. Άρχισα να δίνω μεγαλύτερη έμφαση και προτεραιότητα στον άνθρωπο και κατόπιν στο περιβάλλον και τα ζώα.
Μεγαλωμένη με χριστιανικές αρχές και πίστη στο Θεό, ένιωθα ευγνώμων που ήμουν εκεί ψηλά και κατάφερα να έχω την εργασία που από μικρή ονειρευόμουν, αφού λάτρευα τα αεροσκάφη και τα ταξίδια. Συσσώρευσα πολύ ”υλικό” όλα εκείνα τα χρόνια. Κάποια στιγμή σταμάτησα να πετάω αφού τέλειωσα την υπηρεσία μου.
Για προσωπικούς λόγους και με δεδομένο ότι είχα την προσφορά στο αίμα μου από μικρή ηλικία, σκέφτηκα ότι πρέπει να βρω ένα τρόπο να βοηθάω ανθρώπους. Ένιωσα, πως ευτυχία για μένα -μεταξύ των άλλων δραστηριοτήτων μου -, είναι να είμαι χρήσιμη στον διπλανό μου.
Έτσι, αποφάσισα και έγινα εθελόντρια νοσηλεύτρια σε κρατικό νοσοκομείο, 15 χρόνια (από το 2005), για να βοηθάω ασθενείς.
Το νοσοκομείο το υπηρέτησα με αγάπη και έδωσα ψυχή. Το έκανα μάλιστα πρόσχαρα και όχι από θλιβερή αναγκαιότητα. Οι θάλαμοι των ασθενών, ήταν για μένα, όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου! Εγώ, που δεν είχα πάει ποτέ ούτε σε μια κηδεία στη ζωή μου, ξαφνικά, ζούσα κάθε μέρα τη ζωή και το θάνατο, χωρίς να το φέρω βαρέως. Απλά και φυσικά.
Τα πρώτα χρόνια, έκανα βοηθητικές εργασίες και θελήματα μέσα στα τμήματα. Φρόντιζα να είμαι συνεργάσιμη, γελαστή, ευχάριστη, πειθαρχημένη, πρόθυμη και υπάκουη στις προϊσταμένες μου και τελικά χρήσιμη και όχι εμπόδιο. Έβλεπα, παρατηρούσα και ρουφούσα τα πάντα! Κάθε μέρα μάθαινα. Συγχρόνως έπλενα, άλλαζα, τάιζα, υποστήριζα ψυχολογικά τους ασθενείς και βοηθούσα όσο μπορούσα το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Ως φαίνεται κάποιες νοσηλεύτριες και ορισμένοι γιατροί, καθώς και ο δ/ντής μου, έβλεπαν τις προσπάθειές μου, το εκτίμησαν και με την καθημερινή επαφή, κέρδισα την εμπιστοσύνη τους και γίναμε φίλοι. Έτσι μου έμαθαν πολλά χρήσιμα πράγματα για τη νοσηλεία των ασθενών! Όπως γινόταν παλιά στα νοσοκομεία.
Εδώ, θα πρέπει να ανοίξω μια παρένθεση και να εξηγήσω ότι μέχρι τότε δεν είχε ψηφιστεί το νομοσχέδιο, ώστε να μπορεί κάθε ενδιαφερόμενη να συμπληρώσει μια αίτηση στη γραμματεία ενός νοσοκομείου και να παρέχει εθελοντικά εργασία-προσφορά στους ασθενείς και στο προσωπικό.
Τα νοσοκομεία όλης της χώρας σε τέτοιου είδους αιτήσεις, απαντούσαν ως εξής: ”Σας ευχαριστούμε θερμά για το ενδιαφέρον σας και την αίτησή σας, αλλά το νοσοκομείο δεν έχει τη δυνατότητα να σας εκπαιδεύσει προκειμένου να είστε χρήσιμες και να προστατευτείτε”.
Έτσι, ο μόνος τρόπος που υπήρχε, τότε, ήταν μέσω Εκκλησίας. Η σκέψη της Εκκλησίας είναι, ότι, και ένα ποτήρι καθαρό νερό να αφήσει κάποιος στο κομοδίνο ενός ασθενή, είναι μεγάλη βοήθεια.
Έτσι και έκανα. Δεν το έβαλα κάτω και πήγα μέσω Εκκλησίας. Άλλωστε εγώ πίστευα και δεν είχα πρόβλημα με αυτό, όπως το έβλεπα αρχικά.
Όλα εκείνα τα χρόνια όμως σκεφτόμουν πως σίγουρα θα υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι της προσφοράς που ίσως να μην θέλουν να ανήκουν στην Εκκλησία ή τι θα απογίνουν μετά που θα μεγαλώσουν και θα χρειάζονται και οι ίδιες βοήθεια η νοσηλεία; Έπρεπε, ήταν λογικό και δίκαιο να ανήκουν και στο νοσοκομείο. (Με υποχρεώσεις και δικαιώματα όμως όπως γίνεται σε όλα τα πολιτισμένα κράτη του κόσμου!.. Είχα ερευνήσει πώς γίνεται αυτό στα ταξίδια μου με τα αεροσκάφη…) Για πολλούς σοβαρούς λόγους που δεν έχω χρόνο να αναφέρω αυτή τη στιγμή. Το έβλεπα τουλάχιστον παράδοξο, γιατί να μην μπορούν τα Ελληνικά νοσοκομεία να δέχονται εθελόντριες ή εθελοντές. Και φυσικά θα έπρεπε να υπάρχει οργάνωση και μέριμνα πάνω σε αυτό, όπως γίνεται σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο.
Τις σκέψεις μου αυτές άρχισα να τις λέω και να τις υποστηρίζω με πάθος και λογικά επιχειρήματα σε πρόσωπα της οικογένειάς μου που ασχολούνταν με την πολιτική, λόγο εργασίας, αλλά και σε φιλικά δικά μου πρόσωπα της πολιτικής όλων των κομμάτων. Κατά την ταπεινή μου άποψη, ήταν μια σοβαρή παράλειψη από μέρους του κράτους όλα αυτά τα χρόνια και όλων των κυβερνήσεων που δεν είχαν -ίσως- καν υποψιαστεί τι σημαίνει βοήθεια στον συνάνθρωπο που ασθενεί αλλά και στο προσωπικό των τμημάτων των νοσοκομείων.
Άρχισα να πιέζω με κάθε τρόπο και να εξηγώ. Με ζήλο και επιμονή στο στόχο αυτό, κατάφερα να επηρεάσω θετικά, ανθρώπους δικούς μου και αυτοί με τη σειρά τους πρόσωπα της πολιτικής, υψηλά ιστάμενα από όλα τα κόμματα και έτσι το 2015, ψηφίστηκε από τη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο. Ομόφωνα!.. Δυστυχώς όμως μόνο στα χαρτιά μέχρι σήμερα.. Ακόμα τα Ελληνικά νοσοκομεία δεν έχουν βρει τον τρόπο (και δεν ξέρω εάν έχουν ζήλο προς αυτό), να εκπαιδεύσουν εθελόντριες. Στηρίζονται ακόμα στην Εκκλησία που δεν έχει καν την δυνατότητα να τις εκπαιδεύσει. Και αυτό, κατά την ταπεινή μου άποψη και την εμπειρία μου, δεν είναι σωστό. Ο δρόμος ανοίχτηκε, τα χέρια τους λύθηκαν. Ας προσπαθήσουν τώρα να οργανωθούν και να εκπαιδεύσουν εθελόντριες. Αυτό μόνο οφέλη θα έχει και τα νοσοκομεία το γνωρίζουν καλά.
Κλείνω την παρένθεση και συνεχίζω.
Όλα αυτά τα χρόνια του εθελοντισμού, οι συνθήκες το έφεραν μερικές φορές, αλλά και ο καρδιογράφος στον οποίο είχα εκπαιδευτεί τα τελευταία χρόνια, και έπρεπε να είμαι πολλή ώρα πάνω από τον ασθενή που ”έφευγε” και τον ”συνόδευα” με τον δικό μου τρόπο, μέχρι να βγει η ”ευθεία γραμμή” στο καρδιογράφημα. Καθώς τους ”έκλεινα τα μάτια”, ψιθυρίζοντας μια προσευχή, μαζί με τη συνάδελφο νοσηλεύτρια ή τη βοηθό θαλάμου, τους ”τακτοποιούσαμε” και τους ”ετοιμάζαμε” προκειμένου να τους παραλάβει το φορείο για το τμήμα όπου φυλάσσονται οι νεκροί… Μετά ενημερώναμε τους συγγενείς (εάν υπήρχαν). Το θεωρούσα ηθικό και χριστιανικό καθήκον μου να σημειώσω σε ένα χαρτάκι που είχα πάντα στην τσέπη της λευκής ποδιάς μου – το μικρό όνομα του νεκρού, ώστε, πριν φύγω για το σπίτι μου να περάσω από την Εκκλησία του νοσοκομείου και να του ανάψω ένα κεράκι για την ψυχούλα του.
Άλλοτε, ξεφύλλιζα και έβλεπα τα ονόματα των νεκρών από το βιβλίο των ασθενών του τμήματος, ή ρωτούσα την βοηθό θαλάμου, τα σημείωνα σε ένα χαρτί και περνώντας από την Εκκλησία τα έδινα στον Ιερέα, προκειμένου να τα μνημονεύσει. Το μεσημέρι που γύριζα στο σπίτι μου, συνέχιζα κανονικά τις δραστηριότητές μου, χωρίς να έχω απολύτως κανένα βάρος.
Τα τελευταία χρόνια της κρίσης, μας έλειπαν, κατά καιρούς, πολλά απαραίτητα πράγματα για τη νοσηλεία, όπως γάντια, τολύπια (βαμβάκι), αποστειρωμένες γάζες, σύριγγες, φάρμακα, μάσκες οξυγόνου, κά. Έπρεπε να κάνουμε τρομερή οικονομία και μερικές φορές δεν έφταναν όλα για όλους.. Μα ούτε και το προσωπικό ήταν αρκετό να καλύψει τόσους θαλάμους.
Μερικές φορές, τρυπιόμουν κατά λάθος, από σύριγγες καθώς παρείχα νοσηλεία στους ασθενείς με μεταδοτικές νόσους. Άλλοι ήταν Έλληνες, άλλοι μετανάστες, άλλοι πρόσφυγες, άλλοι λαθραίοι, αλλοδαποί διάφοροι, άνθρωποι των φαναριών και χρήστες εξαρτημένοι από διάφορες ουσίες. Εννοείται πως εμείς ποτέ δεν κοιτάξαμε το χρώμα, τη θρησκεία, τη φυλή, την εθνικότητα. Για μας πάντα ήταν οι ασθενείς μας! Ήταν λοιπόν πολύ επικίνδυνο για μένα (το τρύπημα) και μετά είχε πολλά τρεχάματα και διαδικασίες.. Έτσι αποφάσισα και έκανα όλα τα εμβόλια για τις Ηπατίτιδες -που γίνονται σταδιακά και θέλουν να ολοκληρωθούν περίπου ένα χρόνο μαζί με το τσεκ μετά..
Έκανα επίσης όλα τα γνωστά εμβόλια που υπάρχουν και θεώρησα με τη λογική μου ότι θα με προστατέψουν για να συνεχίσω να βοηθάω ασθενείς.
Βεβαίως το εμβόλιο για το AIDS, ως γνωστόν, δεν έχει βγει ακόμα. Και εμείς στο τμήμα, μεταξύ των άλλων, είχαμε και ένα Αφρικανό φορέα. Στο θάλαμο 106.
Εγώ δεν είχα την ειδική εκπαίδευση και δεν ήξερα πώς να τον βοηθήσω και συγχρόνως να προστατευτώ. Οι συνάδελφοι με είχαν ενημερώσει και μου είπαν να μην πηγαίνω εκεί..
Τον παρακολουθούσα και ένιωθα πως με περίμενε κάθε μέρα να με δει στο διάδρομο και να μου φωνάξει δυνατά-γελαστά ”Καλημέρα!” Σαν με έβλεπε άστραφτε το πρόσωπό του, γελούσαν τα μάτια του! Ήθελε τόσο πολύ να του πω δυο λόγια, να του κάνω λίγη παρέα… Και λύγισα. Έκανα κρυφά τον σταυρό μου και μπήκα στο θάλαμο 106.. Με σπαστά ελληνικά, λίγα αγγλικά και λίγα γαλλικά, τα ”είπαμε” και γίναμε φίλοι! Τον βοηθούσα όσο μπορούσα. Τον παρακολουθούσα μέρα με τη μέρα να αλλάζει η ”κλινική του εικόνα”, προς το καλύτερο. Ο ”μαυρούλης” χρειαζόταν εκτός από τα φάρμακα, λίγη ψυχολογική υποστήριξη. Και εγώ, κατά γενική ομολογία, ήμουν καλή σε αυτό και είχα υπομονή.. Όταν έκλεινα πίσω μου την πόρτα του θαλάμου τον άφηνα ήρεμο, με ένα πλατύ χαμόγελο που ήταν όλα τα λεφτά και δεν θα το ξεχάσω ποτέ.
Ένα από τα πρωινά μου, εξωτερικά δρομολόγια, στα άλλα κτίρια του νοσοκομείου, ήταν και το φαρμακείο. Εκεί με έστελνε η προϊσταμένη ή η υπεύθυνη του τμήματος, με έγγραφα που παρέδιδα αλλά και άλλα που υπέγραφα για να παραλάβω τα ναρκωτικά των ασθενών που υπέφεραν από καρκίνο και είχαν φοβερούς πόνους.. Γέμιζα τις τσέπες της ποδιά μου με αυτά και δεν έπρεπε καθόλου να καθυστερήσω (με χαιρετούρες κτλ) για να τους τα παραδώσω. Ο χρόνος πίεζε και ήταν μεγάλη ευθύνη (όπως και αυτή της παραλαβής των αιμάτων από το τμήμα αιμοδοσίας). Συγχρόνως όμως ήταν και μια πράξη εμπιστοσύνης μεταξύ εμού και του νοσοκομείου. Είχα κερδίσει την εμπιστοσύνη τους δίδοντας τις εξετάσεις μου όλα αυτά τα χρόνια.
Στο θάλαμο 111, γνώρισα μια ασθενή μέσης ηλικίας με προχωρημένο καρκίνο. Πονούσε πολύ και υπέφερε τις περισσότερες ώρες. Μερικές φορές άκουγα τα ουρλιαχτά του πόνου της μέχρι τη ”στάση αδερφών” που ήταν λίγο μακριά. (Εκεί καθόμουνα λίγο σε καρέκλα, μετά τη νοσηλεία στους θαλάμους και ετοίμαζα γάζες για την αποστείρωση, τις χειροπέδες των ασθενών από γάζες και λευκοπλάστ-για να μην τραβούν και βγάζουν τους φλεβοκαθετήρες από τα χέρια τους και αιμορραγούν οι ασθενείς με άνοια, για να μην πέφτουν από τα κρεβάτια τους κτλ-έφτιαχνα τολύπια, ετοίμαζα τους καταλόγους με τα πράγματα που έπρεπε να φέρω από την αποθήκη, προκειμένου να οργανώσουμε το τμήμα για την εφημερία, ξεχώριζα και τακτοποιούσα με τα έγγραφά τους, τα ούρα, τα κόπρανα και τα πτύελα των ασθενών για να πάνε στα αρμόδια εργαστήρια. (Συνήθως εγώ τα πήγαινα με τα πρωινά δρομολόγια στα άλλα κτήρια).
Την κυρία αυτή την αγάπησα λίγο περισσότερο γιατί ήταν η πρώτη φορά που φρόντιζα ασθενή που πάσχει από καρκίνο. Ήταν από φύση της ευγενική και εκλεπτυσμένη.
Την εφοδίαζα συχνά με τα ειδικά χαρτιά για τους εμετούς της. Τα λευκά χαρτιά ήταν λεπτά και τα γαλάζια χονδρότερα. Στο κομοδίνο της είχε ένα ψαλίδι. Όταν γλύκαινε κάπως ο πόνος, ζητούσε να της σηκώσω το κρεβάτι. Καθιστή, έπαιρνε το ψαλίδι της και έκοβε σε πολλές λεπτές λωρίδες τα χαρτιά του εμετού που της είχαν περισσέψει. Με έκπληξη είδα ότι με αυτά κατασκεύαζε υπέροχα, ευφάνταστα χάρτινα λουλούδια και τα κρατούσε στο κομοδίνο της.
Μια μέρα πριν σχολάσω, την είχα έννοια και πέρασα να την χαιρετήσω. Η κυρία Χριστίνα, άνοιξε το συρτάρι και μου έδωσε τρία χάρτινα λουλούδια! Δύο λευκά και ένα γαλάζιο. Ήταν το δώρο της, όπως μου είπε, για να με ευχαριστήσει γιατί δεν είχε τίποτε άλλο να μου χαρίσει.. Με δάκρυα στα μάτια αγκαλιαστήκαμε και φιληθήκαμε. Την ευχαρίστησα μέσα από την καρδιά μου και το κατάλαβε.. Την άλλη μέρα το πρωί το κρεβάτι α΄ στο θάλαμο 111, ήταν άδειο..,
Όταν τελείωσα το δώμα στο σπίτι μου, πριν λίγα χρόνια, στόλισα με αυτά τα τρία χάρτινα λουλούδια τη βιβλιοθήκη μου.
Τα καμαρώνω κάθε μέρα. Είναι τα πιο ακριβά και σπάνια λουλούδια που μου χάρισαν ποτέ!
Αυτά είναι η αμοιβή, το βραβείο, η αναγνώριση και το δώρο μου για τα 15 χρόνια προσφοράς αγάπης στους ασθενείς.
Αγαπητή Greenpeace και υποστηρικτές όλων των οικολογικών οργανώσεων, θα μπορούσα να γράφω πάρα πολλά ακόμη για τις εμπειρίες μου με τους ασθενείς, μήπως και σας προβληματίσω. Θα σταθώ όμως εδώ.
Με το χέρι στη καρδιά και επειδή βίωσα και τις δύο πλευρές, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι τα ουρλιαχτά του πόνου από ασθενή που πάσχει από καρκίνο δεν συγκρίνονται με τίποτα.
Η αγάπη και ο σεβασμός στο περιβάλλον και στα ζώα είναι ένδειξη πολιτισμού. Και χρέος! Όμως πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα είναι ο Άνθρωπος.
Γιατί, όπως είπε και ο Andre Breton, ”Ο Άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση”.
Με αγάπη,
Αθηνά Παππά (εθελόντρια νοσηλεύτρια)
