Κορυφαίος μελετητής της γλώσσας μας, στενός φίλος του Οδυσσέα Ελύτη, του Μίκη Θεοδωράκη και πολλών άλλων λογοτεχνών και καλλιτεχνών, είχε δημοσιεύσει στην Ιταλία το πολυμεταφρασμένο έργο του Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και είχε διδάξει για πολλά χρόνια νέα ελληνικά στο πανεπιστήμιο της Τούσια, στην κεντρική Ιταλία. Πρόσφατα, η έδρα νεοελληνικών σπουδών του Πανεπιστημίου της Ρώμης τού είχε αφιερώσει το Παρατηρητήριο του Εργαστηρίου για την Ελληνική Γλώσσα.
Ο Μάριο Βίττι (ιταλ. Mario Vitti, γενν. 1926 στην Κωνσταντινούπολη -15 Φεβρουαρίου 2023) ήταν Ιταλός ερευνητής της νέας ελληνικής φιλολογίας και ομότιμος καθηγητής της ελληνικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Tuscia στο Βιτέρμπο της Ιταλίας.
Ο Μάριο Βίττι γεννήθηκε το 1926 στην Κωνσταντινούπολη. Από την πλευρά της μητέρας του ο Βίττι είναι ελληνικής καταγωγής. Μεγάλωσε μέσα στην ελληνική κοινότητα της Κωνσταντινούπολης και μιλάει και γράφει εξίσου καλά στα ελληνικά και στα ιταλικά. Λίγο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η οικογένεια μετακόμισε από την Κωνσταντινούπολη στην Ιταλία. Σπούδασε στη Ρώμη όπου ξεκίνησε το έργο του ως ερευνητής της νέας ελληνικής λογοτεχνίας. Από το 1957 εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης “L’Orientale”. Το 1968 διορίστηκε μόνιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο. Υπήρξε επίσης επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια Παρισιού, Γενεύης και Θεσσαλονίκης. Πρόσφατα δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Τοσκάνης. Ο Βίττι ζει στη Ρώμη και είναι ο πρόεδρος της Ιταλικής Ένωσης των Νέων Ελληνικών Σπουδών (Associazione Nazionale di Studi Neogreci). Είναι ένας από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες της Ιταλίας σχετικά με το πλήρες φάσμα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Η Ελληνική λογοτεχνία χρωστά στον Βίττι τη δεύτερη γέννηση του παλαιότερου κειμένου του σύγχρονου Ελληνικού Θεάτρου (ο διάλογος του Νικολάου Σοφιανού), του θρησκευτικού δράματος Ευγένα – (Βενετία 1646) του Θεόδωρου Μοντσελέζε από τη Ζάκυνθο και 2 τόμων κειμένων του Ανδρέα Κάλβου. Ο Βίττι ανακάλυψε και έκανε γνωστό το βιβλίο ενός ανώνυμου Έλληνα συγγραφέα, που δημοσιεύθηκε στη Βραΐλα της Ρουμανίας το 1870, με τίτλο “Η Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι”). Ο Βίττι μελέτησε τα έργα των Ελύτη και Σεφέρη. Έχει λάβει τιμητικά διδακτορικούς τίτλους από τα πανεπιστήμια Παρισιού, Θεσσαλονίκης και Κύπρου και βραβεύτηκε από την Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών.
Έρευνα
- Πηγές για τη βιογραφία του Κάλβου (Επιστολές 1813-1820 ).Θεσσαλονίκη 1963.
- Eviena. Tragedia secentesca di Zante e gli influssi del Teatro italiano su quello neoellenicoIn:. Accademie e biblioteche d’Italia, α. 31, n. 2-3, 1963
- Calbo (Κάλβος),Ανδρέα. Σε: Dizionario Biografico degli Italiani 16, 1973 )
- Storia della letteratura neogrecaEdition 1971, αναθεωρημένη και ενημερωμένη έκδοση: Carocci 2001..
- Γερμανική έκδοση-Deutsche Übersetzung:Einführung στο πεθαίνουν Geschichte der neugriechischen λογοτεχνίαÜbersetzung Ragni M.. Gschwend, unter fachlicher Mitarbeit Georg von Veloudis. Hueber, München, 1972, Studienausgabe 1975, ISBN 3-19-006781-3.
- Ελληνική έκδοση-:Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Μετάφραση Μυρσίνης Ζορμπά.. Οδυσσέας, Αθήνα, 1978, Αρχειοθετήθηκε 2011-12-22 στο Wayback Machine., 1989, 2003, ISBN 9-602-10460-0
- Γαλλική έκδοση -:.Histoire de la littérature grecque moderne Texte francais de Renée-Paule Debaisieux, Hatier, Παρίσι, 1989, ISBN 9-607-30301-6
- Οδυσσέας Ελύτης. Βιβλιογραφία 1935-1971.Ίκαρος, Αθήνα, 1977.
- Η γενιά του τριάντα: Ιδεολογία και μορφήΕρμής, Αθήνα, 1977. Ερμής, Αθήνα 1995,
- Η Ιδεολογική λειτουργία της ελληνικής ηθογραφίας Κέδρος, Αθήνα, 1978, τρίτη, αναθεωρημένη έκδοση, 1991].
- Φθορά και λόγος. Εισαγωγή στην ποίηση του Γιώργου Σεφέρη.Βιβλιοθήκη της Εστίας, Αθήνα, 1978, αναθεωρημένη έκδοση 1989. Βιβλιοπαρουσίαση: John E. Rexine, (PDF).
- Γαλλική έκδοση-.Introduction à la poésie de Georges Séféris L’Harmattan, Παρίσι, 2000, ISBN 2738441823
- Οδυσσέας Ελύτης. Κριτική μελέτη.Ερμής Αθήνα, Αθήνα, 1984, ανατύπωση 1986.
- (Hg.): Testi letterari italiani tradotti in greco (dal ‘500 ad oggi). Atti del IV Convegno di Studi Neogreci, Viterbo 20–22 maggio 1993. Rubbettino editore, Soveria Mannelli-Messina, 1994.
- Εισαγωγή στην ποίηση του Ελύτη. Επιλογή κριτικών κειμένων.Πανεπιστημιακές Εκδ;oσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 1999.
- Γραφείο με θέα. Άρθρα και ομιλίες. Εργογραφία με Αυτοβιογραφικό σχόλιο.Εκδ. ΜIΕΤ, Αθήνα, 2007. Βιβλιοπαρουσίαση: (στα ελληνικά)
- Κωνσταντινούπολη nella memoria.Bulzoni, Ρώμη, 2010 (Saggi di greco Moderno), ISBN 8-878-70504-7.
- Petrucciani e la Grecia Moderna[Http: / / www.disp.let.uniroma1.it/fileservices/filesDISP/083-086_VITTI.pdf Οnline]. (PDF).
Δημοσιεύσεις ξεχασμένων κειμένων της ελληνικής λογοτεχνίας
- (Hg.): Teodoro Montselese,Ευγένα. Νάπολη, 1965.
- (Hg., Giuseppe Spadaro): Τραγωδία ονομαζομένη ΕΥΓΕΝΑ του Κυρ Θεοδώρου Μοντσελέζε 1646 Αθήνα, 1995.
- Η Στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι. Χειρόγραφον Έλληνος υπαξιωματικού.Ερμής, Αθήνα, 1977.
- Έρωτος αποτελέσματα. Ιστορίαι ηθικο-ερωτικαί.Οδυσσέας, Αθήνα, 1993.
Μεταφράσεις
- Ελύτης,Poesie. Procedute dal Canto eroico e Funebre per il sottotenente caduto a Albania.Roma, Il Presente, 1952.
- Νίκος Καζαντζάκης,Cristo di nuovo στοCroce. Milano, Mondadori, 1955.
- Poesia greca del ‘900.Μια Cura di Mario Vitti. Ed. Guanda, Parma, 1966.
- «Σεφέρης». Editrice La Nuova Italia, Firenze.
Αναφορές
- Maria Mondelou: Al neogrecista Mario Vitti il riconoscimento dell’Associazione degli Scrittori Greci. In: Foroellenico. Pubblicazione bimestrale a cura dell’Ufficio Stampa dell’Ambasciata di Grecia in Italia, Anno IX, n° 1, 2006, 36-37, online (PDF) (mit Photographien)