Ο Άντονι Τρόλοπ (Anthony Trollope, 24 Απριλίου 1815 – 6 Δεκεμβρίου 1882) ήταν Βρετανός συγγραφέας, ένας από τους πιο παραγωγικούς και σημαντικούς συγγραφείς της Βικτωριανής εποχής. Έγραψε 47 μυθιστορήματα, πλήθος διηγημάτων, ταξιδιωτικά βιβλία, αρκετά άρθρα, δύο θεατρικά έργα και την αυτοβιογραφία του. Παρότι πολυγραφότατος, δεν περιορίστηκε στη συγγραφή και για βιοποριστικούς λόγους διετέλεσε υπάλληλος για 33 χρόνια στα Βρετανικά Ταχυδρομεία, αφήνοντας καινοτόμο έργο πίσω του.
Ο πατέρας του, Τόμας Άντονι Τρόλοπ, ήταν μορφωμένος και ανήκε σε οικογένεια εύπορων γαιοκτημόνων. Προσπάθησε να ασκήσει τη δικηγορία, αλλά λόγω του δύσκολου χαρακτήρα του, δεν είχε καθόλου επιτυχία, στη συνέχεια αφιερώθηκε στη γεωργία, επίσης με πενιχρά αποτελέσματα, με συνέπεια, παρά τις καλές προοπτικές του, η οικογένειά του γνώρισε την ανέχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Μολονότι αντιμετώπιζε αυτές τις δυσκολίες, έστειλε τον Άντονι και τα αδέλφια του σε διακεκριμένα σχολεία, όπως το Χάροου και το Γουίντσεστερ. Ο Άντονι Τρόλοπ ξεκίνησε τη φοίτησή του σε ηλικία 7 ετών, όμως η έλλειψη οικονομικών πόρων προκάλεσε την περιθωριοποίησή του από την κοινωνική ζωή των εύπορων συμμαθητών του, έτσι ώστε ο ίδιος να περιγράφει στην αυτοβιογραφία του, την παιδική και εφηβική του ηλικία με μελανά χρώματα.
η μητέρα του, Φράνσις Μίλτον Τρόλοπ
Η μητέρα του, Φράνσις Τρόλοπ, εγκαταστάθηκε το 1827 στις Η.Π.Α., σε μια ουτοπική πειραματική κοινότητα για την απελευθέρωση των σκλάβων. Επέστρεψε στην Αγγλία το 1831 και από το 1832 αφιερώθηκε στη συγγραφή κοινωνικών μυθιστορημάτων και ταξιδιωτικών βιβλίων, με μεγάλη επιτυχία. Το 1834 ο πατέρας του Τρόλοπ κατέφυγε στο Βέλγιο για να αποφύγει τη σύλληψή του για πτώχευση. Σύντομα τον ακολούθησε και η οικογένειά του, εγκαταστάθηκαν κοντά στην Μπρυζ, με μόνο εισόδημα τα συγγραφικά δικαιώματα της Φράνσις Τρόλοπ. Με τη συγγραφή αναμετρήθηκαν πολλά μέλη της οικογένειας: ο πατέρας του προσπάθησε να συντάξει μια Εκκλησιαστική Εγκυκλοπαίδεια, η οποία έμεινε ημιτελής, λόγω του θανάτου του το 1835. Η αδελφή του Καικιλία, που πέθανε νεότατη από φυματίωση, έγραψε ένα μυθιστόρημα και ο αδελφός του, Τόμας, ο οποίος έζησε μεγάλο διάστημα της ζωής του στη Φλωρεντία, έγραψε πολλά βιβλία τέχνης, ιστορίας, ταξιδιωτικά και περίπου 20 μυθιστορήματα. Ο νεαρός Τρόλοπ άρχισε να εργάζεται ως βοηθητικός δάσκαλος σε ένα σχολείο των Βρυξελλών και ταυτόχρονα άρχισε να μαθαίνει Γαλλικά και Γερμανικά. Στη θέση αυτή, όμως, δεν έμεινε παρά μερικές εβδομάδες, γιατί ένας οικογενειακός φίλος του βρήκε δουλειά στα αγγλικά ταχυδρομεία κι έτσι το φθινόπωρο του 1834 επέστρεψε στο Λονδίνο.
Πρόσληψη στα Ταχυδρομεία και εγκατάσταση στην Ιρλανδία
Η οικονομική ανέχεια συνόδευσε τα πρώτα του χρόνια στο Λονδίνο, αφού ως χαμηλόμισθος υπάλληλος με δυσκολία τα έφερνε βόλτα. Γι’ αυτό, το 1841, όταν του δόθηκε η ευκαιρία να μετατεθεί στα ταχυδρομεία της κεντρικής Ιρλανδίας, έφυγε από το Λονδίνο. Στην Ιρλανδία, τα οικονομικά του άρχισαν να καλυτερεύουν και το 1944 παντρεύτηκε τη Ρόουζ Χέσελταϊν.
η σύζυγος του, Ρόουζ Τρόλοπ
Λίγο πριν τον γάμο του είχε αρχίσει τη συγγραφή του πρώτου του μυθιστορήματος, The Macdermots of Ballycloran. Άρχισε να γράφει συστηματικά στα τρένα, κατά τις μετακινήσεις του για τα ταχυδρομικά του καθήκοντα σε όλη την Ιρλανδία , ως επιθεωρητής πλέον και πολλές φορές εμπνεόταν την πλοκή των βιβλίων του από τα αζήτητα γράμματα που έμεναν στις αποθήκες των ταχυδρομείων. Ο ίδιος, στην αυτοβιογραφία του αναφέρει ότι έγραφε πάντα από τις 5 έως τις 8 κάθε πρωί, όπου και να βρισκόταν, ό,τι και να συνέβαινε, ακόμη και διασχίζοντας τον Ατλαντικό με θυελλώδη καιρό. Και κατάφερνε να παράγει 10 σελίδες ημερησίως. Τα τρία πρώτα μυθιστορήματά του διαδραματίζονται στην Ιρλανδία, χώρα που αγάπησε πολύ, αγάπη που πέρασε μέσα από τα βιβλία του και συνέβαλε στην αλλαγή της μέχρι τότε εχθρικής αντίληψης των βικτωριανών για τη χώρα και τους κατοίκους της.
Το 1851 του ανατέθηκε η αναδιοργάνωση της διανομής επιστολών στη νοτιοδυτική Αγγλία και νότια Ουαλία, εργασία που χρειάστηκε 2 χρόνια για να ολοκληρώσει. Στάλθηκε και στις Αγγλονορμανδικές Νήσους, όπου έπρεπε να λυθεί το πρόβλημα της περισυλλογής των επιστολών. Η πρότασή προς την υπηρεσία του ήταν η κατασκευή επιδαπέδιων σιδερένιων στύλων (γνωστών ως «Pillar box»), τοποθετημένων σε κεντρικά σημεία. Το σύστημα που πρότεινε ο Τρόλοπ υιοθετήθηκε αρχικά στο Τζέρσεϊ το 1852, μετά στο Γκέρνσεϊ το 1853, ενώ το 1855 τοποθετήθηκαν τα πρώτα και στο Λονδίνο και σιγά σιγά έγιναν το σήμα κατατεθέν των Βρετανικών Ταχυδρομείων και μια χαρακτηριστική νότα του Βρετανικού αστικού τοπίου.
Pillar box στο Γκέρνσεϊ, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από την εποχή του Τρόλοπ
Σε αυτό το διάστημα εμπνεύστηκε το τέταρτο βιβλίο του, τον Επίτροπο (The Warden), που δημοσιεύτηκε το 1855 και ήταν η πρώτη του σημαντική λογοτεχνική επιτυχία. Δυο χρόνια μετά ακολούθησαν οι Πύργοι του Μπάρτσεστερ. Τα δυο αυτά βιβλία ήταν τα πρώτα της σειράς 6 μυθιστορημάτων, που ονομάζεται Τα χρονικά του Μπάρσετ-σιρ από την ομώνυμη φανταστική κομητεία στην οποία διαδραματίζονται όλες οι ιστορίες. Με καυστικό, ειρωνικό, χιουμοριστικό και βαθιά ρεαλιστικό τρόπο περιγράφει τις σχέσεις του κλήρου με την ανώτερη τάξη και τις πολιτικές και κοινωνικές ζυμώσεις της εποχής. Ένας άλλος κύκλος αποτελείται από τα μυθιστορήματα με ήρωα τον Plantagenet Palliser, τα οποία δημοσιεύτηκαν από το 1864 έως το 1979.
Επιστροφή στο Λονδίνο και παραίτηση από τα Ταχυδρομεία
Το 1859 έχοντας πλέον μια σημαντική θέση στην ιεραρχία της υπηρεσίας του, πέτυχε τη μετάθεσή του στην ανατολική Αγγλία και εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στο Waltham Cross, 12 χιλιόμετρα από το Λονδίνο, όπου έζησε μέχρι το 1871. Συνέχισε τη συγγραφή μυθιστορημάτων και μέσω της συνεργασίας του με το περιοδικό «Cornhill Magazine» ήρθε σε επαφή με τον κύκλο των καλλιτεχνών, συγγραφέων και διανοούμενων του Λονδίνου, όπως ο Ουίλλιαμ Θάκερυ. Το 1867, έχοντας βάλει στην άκρη αρκετές οικονομίες από τη δουλειά του και έχοντας πλέον καταξιωθεί ως λογοτέχνης, παραιτήθηκε από τα Ταχυδρομεία, 8 χρόνια πριν βγει στη σύνταξη.
Την άνοιξη του 1868 προσκλήθηκε στην Ουάσιγκτον ως ειδικός σύμβουλος από τα Αμερικανικά Ταχυδρομεία. Η συνεργασία αυτή δεν του άφησε καλές αναμνήσεις, γιατί δεν βρήκε την απαραίτητη διάθεση συνεργασίας από όλους. Πάντως, το αποτέλεσμα της εργασίας του αυτής ήταν μια Συνθήκη για την επιτάχυνση της αλληλογραφίας από την Αγγλία στην Αμερική, επιτάχυνση που κατέστη εφικτή με γενναία επιδότηση από τη πλευρά της Αγγλίας.
Υποψηφιότητα για το Κοινοβούλιο
Ο Τρόλοπ από καιρό σκεφτόταν να βάλει υποψηφιότητα για μια έδρα στη Βουλή των Κοινοτήτων αλλά όσο ήταν δημόσιος υπάλληλος δεν του επιτρεπόταν. Όταν λοιπόν αυτό το εμπόδιο εξέλιπε, έβαλε υποψηφιότητα με το Φιλελεύθερο Κόμμα για την έδρα του Μπέβερλυ στο Ανατολικό Γιορκσάιρ. Στις εκλογές, που έγιναν στις 17 Νοεμβρίου 1868, πρώτοι ήρθαν οι δυο υποψήφιοι του Συντηρητικού Κόμματος, τρίτος ο άλλος υποψήφιος του Φιλελεύθερου Κόμματος και τελευταίος ο Τρόλοπ. Ύστερα από καταγγελίες, ακολούθησε έρευνα της Βασιλικής Επιτροπής για τις συνθήκες εκλογής. Η έρευνα έφερε στο φως μεγάλο σκάνδαλο δωροδοκιών και διαφθοράς, επεβλήθησαν οι προβλεπόμενες από τον νόμο ποινές, παρ’όλα αυτά ο Τρόλοπ παρέμεινε εκτός Βουλής, στην αυτοβιογραφία του μάλιστα, αναφερόμενος στην προεκλογική εκστρατεία, μιλάει για «το πιο άθλιο δεκαπενθήμερο της ενήλικης ζωής του».
Ταξίδια στην Αυστραλία
Μετά την εκλογική αποτυχία του, ο Τρόλοπ επικεντρώθηκε στη λογοτεχνία και ενώ συνέχιζε να γράφει το ένα μυθιστόρημα μετά το άλλο, διηύθυνε και το λογοτεχνικό περιοδικό «St Paul’s Magazine». Το 1871 ο Τρόλοπ, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, πήγαν στην Αυστραλία να επισκεφθούν το νεότερο γιο τους, τον Φρέντερικ, ο οποίος είχε μια φάρμα με πρόβατα στη Νέα Νότια Ουαλία. Κατά τη διάρκεια του δίμηνου διάπλου έγραψε το μυθιστόρημα Lady Anna, το οποίο ο ίδιος θεωρούσε το καλύτερό του, πολύ ανώτερο από όλα τα άλλα, όμως το αναγνωστικό κοινό της εποχής δεν το εκτίμησε ιδιαίτερα. Στο τέλος του βιβλίου, το ζευγάρι των ηρώων του φεύγει για την Αυστραλία και στις τελευταίες γραμμές του βιβλίου ο Τρόλοπ υποσχόταν να συνεχίσει σε επόμενο μυθιστόρημα τη διήγηση των περιπετειών τους, κάτι που δεν έκανε αφού το βιβλίο δεν είχε επιτυχία. Στην Αυστραλία έμεινε ένα χρόνο, επισκέφθηκε πολλές περιοχές και στην επιστροφή δημοσίευσε ένα βιβλίο με τις εντυπώσεις του από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Στο βιβλίο αναφέρει τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά χαρακτηριστικά αυτών των χωρών, όμως οι Αυστραλοί ποτέ δεν του συγχώρεσαν το γεγονός ότι τους θεωρούσε καυχησιάρηδες. Ο Τρόλοπ ξαναεπισκέφθηκε την Αυστραλία το 1875 για να βοηθήσει το γιο του να κλείσει την αποτυχημένη φάρμα του. Πολυταξιδεμένος, τουλάχιστον για τα δεδομένα της εποχής του, εκτός από την Αυστραλία, είχε κάνει 3 ταξίδια στη Βόρειο Αμερική, είχε επισκεφθεί τη Νότιο Αφρική, τις Δυτικές Ινδίες και κάποια μέρη της Ευρώπης.
Το 1880 ο Τρόλοπ μετακόμισε στο South Harting, ένα χωριό του Δυτικού Σάσσεξ. Την επόμενη χρονιά επισκέφθηκε για τελευταία φορά την Ιρλανδία. Πέθανε από εγκεφαλικό το 1882 στο Λονδίνο και θάφτηκε στο Kensal Green Cemetery, κοντά του θάφτηκε λίγα χρόνια αργότερα ο συγγραφέας Γουίλκι Κόλινς.
Αποτίμηση του έργου του
Συγγραφείς της Βικτωριανής εποχής, όπως ο Θάκερυ, ο Γουίλκι Κόλινς και η Έλιοτ θαύμαζαν και εκτιμούσαν τον Τρόλοπ, η τελευταία μάλιστα θεωρούσε ότι δεν θα είχε ξεκινήσει τη φιλόδοξη συγγραφή του βιβλίου της με τίτλο Μίντλμαρτς αν δεν είχαν προηγηθεί τα έργα του Τρόλοπ, τα σχετικά με τη φανταστική μεν αλλά τόσο ρεαλιστικά απεικονισμένη κομητεία του Μπάρσετ-σιρ. Τα περισσότερα βιβλία του λατρεύτηκαν από το κοινό της εποχής και τις τελευταίες δεκαετίες επαναξιολογήθηκαν από τους κριτικούς, που αν παλιότερα αναφέρονταν στον Τρόλοπ σαν ελάσσονα κλασσικό συγγραφέα της Βικτωριανής εποχής, τώρα τον τοποθετούν στους μεγάλους Άγγλους μυθιστοριογράφους του 19ου αιώνα, δίπλα στον Ντίκενς και τον Θάκερυ.
Πολλοί σύγχρονοί του συγγραφείς και κριτικοί εκτιμούσαν ότι κανείς άλλος συγγραφέας δεν είχε δείξει να κατανοεί καλύτερα την επίδραση των θεσμών στην καθημερινή ζωή αλλά και τη σημασία του χρήματος στις διαπροσωπικές σχέσεις. Αυτή του η ικανότητα σαφώς πηγάζει από τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε η οικογένειά του, δυσκολίες που τον έφεραν από τρυφερή ηλικία να αντιληφθεί το ρόλο που διαδραμάτιζαν τα χρήματα στις καθημερινές σχέσεις. Μπορεί οι κεντρικοί του ήρωες να εμφανίζονται πολλές φορές υπεράνω χρημάτων, ακολουθώντας τα λογοτεχνικά πρότυπα της εποχής του, αλλά ο περίγυρός τους κάνει τα πάντα για το χρήμα. Αριστοκράτες πιέζουν τα παιδιά τους να παντρευτούν πλούσιους κληρονόμους ακόμη και αν αυτοί ανήκουν σε κατώτερες τάξεις (The Way We Live Now, Doctor Thorne), μητέρα φτάνει στην πλαστογραφία και την ψευδορκία για να εξασφαλίσει στο παιδί της μια κληρονομιά (Orley Farm), ψηλομύτα αριστοκράτισσα καταδέχεται να παντρευτεί έναν Εβραίο (οποίο όνειδος για την κοινωνία της εποχής!) τραπεζίτη, αν της εξασφαλίσει μέγαρο στο Λονδίνο και εξοχική κατοικία (The Way We Live Now), τυχάρπαστος απατεώνας γνωρίζει τη δόξα στο Λονδίνο και εκλέγεται στο Κοινοβούλιο, μόνο και μόνο γιατί φημολογείται ότι είναι ζάπλουτος (ο κύριος Μελμότ στο The Way We Live Now), επίσκοποι και πάστορες συνωμοτούν για να επωφεληθούν οι ίδιοι από τις αγαθοεργίες και τις δωρεές υπέρ πτωχών (The Warden), είναι μόνο μερικά παραδείγματα.
Ο Τρόλοπ δεν γνωρίζει καλά μόνο τις χρηματικές δοσοληψίες αλλά και το περιβάλλον της δικαιοσύνης, των δικηγόρων, εισαγγελέων και συμβολαιογράφων. Γιος δικηγόρου ο ίδιος, δημιουργεί δικαστικά δράματα, σαν το Orley Farm όπου το κύριο μέλημά του είναι η απόδοση της δικαιοσύνης, μιας δικαιοσύνης που υποτάσσεται όμως στις διαδικασίες και τα ήθη της Βικτωριανής εποχής. Το αγγλικό νομικό σύστημα εξετάζεται επιμελώς και παρουσιάζεται με κριτικό πνεύμα αλλά και σκωπτική διάθεση[7]. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα αδρά πορτρέτα των ηρωίδων του, των οποίων οι μύχιες σκέψεις και τα βαθύτερα συναισθήματα παρουσιάζονται πιο εύγλωττα από οποιονδήποτε άλλον συγγραφέα της εποχής του.
Η κύρια μέριμνα του Τρόλοπ δεν ήταν, όπως ο ίδιος αναφέρει στην αυτοβιογραφία του, η περίτεχνη πλοκή, αλλά να καταφέρει να περιγράψει τόσο καλά τους χαρακτήρες των ηρώων του ώστε να μοιάζουν απόλυτα ζωντανοί. Ο συγγραφέας Ναθάνιελ Χόθορν είχε πει ότι τα βιβλία του Τρόλοπ είναι τόσο ρεαλιστικά λες και ένας γίγαντας έκοψε μια φέτα από την υδρόγειο σφαίρα και την έβαλε σε μια βιτρίνα, με όλους τους κατοίκους της αφοσιωμένους στις καθημερινές τους ασχολίες και χωρίς να υποψιάζονται ότι τους έβαλαν στη μόστρα.
Εργογραφία
- Μυθιστορήματα
- Αυτοτελή μυθιστορήματα
- 1847 The Macdermots of Ballycloran
- 1848 The Kellys and the O’Kellys
- 1850 La Vendee
- 1858 The Three Clerks
- 1859 The Bertrams
- 1860 Castle Richmond
- 1862 Orley Farm
- 1870 The Struggles of Brown, Jones, and Robinson
- 1863 Rachel Ray
- 1865 Miss Mackenzie
- 1866 The Belton Estate
- 1867 The Claverings
- 1867 Nina Balatka
- 1868 Linda Tressel
- 1869 He Knew He Was Right
- 1870 The Vicar of Bullhampton
- 1871 Sir Harry Hotspur of Humblethwaite
- 1871 Ralph the Heir
- 1872 The Golden Lion of Granpere
- 1874 Harry Heathcote of Gangoil
- 1874 Lady Anna
- 1875 The Way We Live Now
- 1877 The American Senator
- 1878 Is He Popenjoy?
- 1879 John Caldigate
- 1879 An Eye for an Eye
- 1879 Cousin Henry
- 1881 Ayala’s Angel
- 1881 Doctor Wortle’s School
- 1882 The Fixed Period
- 1882 Kept in the Dark
- 1882 Marion Fay
- 1883 Mr. Scarborough’s Family
- 1884 An Old Man’s Love
- Chronicles of Barsetshire (Τα χρονικά του Μπάρσετσιρ) κύκλος 6 μυθιστορημάτων
- 1855 The Warden (Ο Επίτροπος)
- 1857 Barchester Towers (Οι πύργοι του Μπάρτσεστερ)
- 1858 Doctor Thorne (Δόκτορ Θορν)
- 1861 Framley Parsonage (Το πρεσβυτέριο του Φράμλεϋ)
- 1864 The Small House at Allington (Το μικρό σπίτι στο Άλλινγκτον)
- 1867 The Last Chronicle of Barset (Το τελευταίο χρονικό του Μπάρσετ)
- Palliser novels (Ο κύκλος των έξι μυθιστορημάτων Πάλισερ)
- 1864 Can You Forgive Her? (Μπορείς να την συγχωρήσεις;)
- 1869 Phineas Finn (Φινέας Φιν)
- 1873 The Eustace Diamonds (Τα διαμάντια του Γιούστας)
- 1874 Phineas Redux
- 1876 The Prime Minister (Ο πρωθυπουργός)
- 1879 The Duke’s Children (Τα παιδιά του δούκα)
- Συλλογές διηγημάτων
- 1861 Tales of All Countries—1st Series
- 1863 Tales of All Countries—2nd Series
- 1870 Tales of All Countries—3rd Series
- 1870 An Editor’s Tales
- 1882 Why Frau Frohmann Raised Her Prices and other Stories
- άλλα έργα
- 1859 The West Indies and the Spanish Main
- 1862 North America
- 1870 Caesar (Ancient Classics)
- 1873 Australia and New Zealand
- 1878 South Africa
- 1879 Thackeray
- 1880 Life of Cicero
- 1882 Lord Palmerston
Ελληνικές μεταφράσεις
- Ο επίτροπος, Εκδόσεις Gutenberg, 2017, μετάφραση: Σάντυ Παπαϊωάννου, ISBN 978-960-01-1907-7
- Οι πύργοι του Μπάρτσεστερ, Εκδόσεις Gutenberg, 2017, μετάφραση: Ισμήνη Καπάνταη, ISBN 978-960-01-1908-4
