- Ρουμπινί Νουριέλ από Το Βήμα
Οι ΗΠΑ και η Κίνα παραμένουν σε τροχιά σύγκρουσης. Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος κινδυνεύει εν τέλει να εξελιχθεί σε «καυτό» για το ζήτημα της Ταϊβάν. Η «Παγίδα του Θουκυδίδη», η αναπόφευκτη σύγκρουση μιας ανερχόμενης δύναμης με έναν κατεστημένο ηγεμόνα, μοιάζει να πλησιάζει. Αλλά μια σοβαρή κλιμάκωση των σινο-αμερικανικών εντάσεων, πόσω μάλλον ένας πόλεμος, μπορεί ακόμα να αποφευχθεί, γλιτώνοντας τον πλανήτη από τις δραματικές συνέπειες που μοιραία θα ακολουθούσαν.
Η Κίνα αντιμετωπίζει τις ΗΠΑ σε μια στιγμή που αποδυναμώνονται. Και οι δύο πλευρές παραλογίζονται όλο και περισσότερο σχετικά με τις προθέσεις του άλλου. Με ευθύνη αμφοτέρων. Υπό τον Σι Τζινπίνγκ η Κίνα απομακρύνεται από τη μεταρρυθμιστική γραμμή του Ντενγκ Ξιαοπίνγκ. Εχει γίνει πιο αυταρχική στο εσωτερικό με πιο επιθετική εξωτερική πολιτική, κλιμακώνοντας τις εδαφικές διαμάχες με αρκετούς γείτονές της. Και επιδιώκει την «επανένωση» με την Ταϊβάν με κάθε μέσο. Ωστόσο ο Σι έχει κατηγορήσει τις ΗΠΑ ότι ακολουθούν τη δική τους επιθετική στρατηγική «περιορισμού, περικύκλωσης και καταστολής».
Ενώ πολλοί στις ΗΠΑ φοβούνται ότι η Κίνα μπορεί να αμφισβητήσει τη στρατηγική ηγεμονία των ΗΠΑ στην Ασία, οι κινέζοι ηγέτες φοβούνται την ενίσχυση από την Ουάσιγκτον των συμμαχιών της στον Ειρηνικό μέσω του συμφώνου AUKUS (Αυστραλία, Βρετανία, ΗΠΑ), του Quad (Αυστραλία, Ινδία, Ιαπωνία, ΗΠΑ). Ενα πρώτο βήμα για την πρόληψη μιας σύγκρουσης είναι η αναγνώριση ότι ορισμένες από τις επικρατούσες ανησυχίες είναι υπερβολικές. Οι ΗΠΑ ίσως έχουν υπερεκτιμήσει την άνοδο της Κίνας.
Οι αμερικανικοί φόβοι για την κυριαρχία της Κίνας στην Ασία είναι επίσης υπερβολικοί. Οσο κι αν η Κίνα θέλει να κυριαρχήσει στον Παγκόσμιο Νότο, πολλές μεσαίες δυνάμεις αντιστέκονται σε αυτή τη φιλοδοξία της. Οι ΗΠΑ δικαίως επέβαλαν ορισμένες κυρώσεις για να κρατήσουν τις βασικές τεχνολογίες μακριά από τα χέρια του κινεζικού στρατού. Αλλά πρέπει να περιοριστούν σε μια στρατηγική αποδέσμευσης και όχι αποσύνδεσης. Οι εμπορικές κυρώσεις Τραμπ ισχύουν για ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών αγαθών. Πρέπει σταδιακά να καταργηθούν.
Οσον αφορά την Ταϊβάν, πρέπει να εκτονωθεί η σημερινή ένταση. Οι ΗΠΑ να συνεχίσουν να πωλούν όπλα, αλλά όχι με ρυθμό που θα επίσπευδε εισβολή της Κίνας στο νησί. Η Κίνα από την άλλη θα πρέπει να ξεκαθαρίσει αν η ενδεχόμενη επανένωση θα είναι ειρηνική και αμοιβαία συμφωνημένη. Και θα πρέπει να αποκλιμακώσει τις εντάσεις με άλλες γειτονικές της χώρες. Κίνα και Αμερική πρέπει να αποκαταστήσουν μια υγιή συνεργασία. Διαφορετικά θα ήταν αναπόφευκτη μια στρατιωτική αντιπαράθεση που θα κατέστρεφε την παγκόσμια οικονομία και θα μπορούσε να εξελιχθεί ακόμα και σε μια αντισυμβατική, πυρηνική σύγκρουση.
Ο κ. Νουριέλ Ρουμπινί είναι επίτιμος καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.
