Βασίλης Τακτικός – Δημήτρης Μιχαηλίδης
- Με την κινητοποίηση ανενεργών Υλικών και ανθρώπινων πόρων
- Με την αξιοποίηση του μικρού κλήρου και τις σχολάζουσες γαίες με το αποκεντρωμένο σύστημα παραγωγής της κοινωνικής συμβολαιακής γεωργίας.
- Με τη φθηνή ενέργεια μέσα από ενεργειακές κοινότητες
- Με τοπικά σύμφωνα συνεργασίας για την ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού και αγροτουρισμό
Η κρίση των ημερών μας στο αγροτικό σύστημα της Ευρώπης δεν είναι απλώς μια κρίση στη συγκυρία αλλά, δομική κρίση του συγκεντρωτικού μοντέλου βιομηχανικής παραγωγής στη γεωργία που συμπιέζει αφόρητα τον παραγωγό και αυξάνει το κέρδος της διαμεσολάβησης από την εμπορία των προϊόντων. Αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζει τι τιμή του προϊόντος από το χωράφι στο ράφι. Έχει σχέση και με το υψηλό ενεργειακό κόστος.
Έτσι γίνεται σαφές ότι ο ανταγωνισμός της αγοράς σύμφωνα με το οικονομικό δόγμα της ελεύθερης αγοράς δεν λειτουργεί υπέρ του καταναλωτή. Και αυτό έχει εξήγηση που πολλές φορές δεν γίνεται αντιληπτή από τις κλασικές θεωρήσεις οικονομίας.
Αν δει κανείς το χάρτη του κτηματολογίου οι μισές και πλέον γαίες του λεγόμενου μικρού κλήρου στη χώρα μας είναι ακαλλιέργητες και αυτό συνιστά ανενεργούς πόρους, γεγονός που περιορίζει την αγροτική δραστηριότητα. Ο συγκεντρωτισμός στην παραγωγή από ένα σημείο και πέρα μικραίνει την παραγωγική βάση.
Ο άλλος λόγος είναι η τάση προς τα αστικοποίηση του πληθυσμού η ερημοποίηση της υπαίθρου η οποία μικραίνει επίσης τη προσφορά εργασίας για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Προφανώς η εκβιομηχάνιση της γεωργικής παραγωγής που συντελέσθηκε τον τελευταίο αιώνα είχε προοδευτικό χαρακτήρα. Πολλαπλασίασε την παραγωγή και αντιμετωπίστηκε η πείνα. Είχε όμως και παρενέργειες την αστικοποίηση του πληθυσμού που από ένα σημείο και μετά γίνεται προβληματική. Περιορίζει τις ευκαιρίες που υπήρχαν αρχικά ακριβαίνει το κόστος ζωής, της κατοικίας και περιορίζει τις ευκαιρίες για απασχόληση.
Τα μεγάλα αστικά κέντρα έχουν επίσης υψηλό κόστος υποδομών για το κράτος και υψηλό κόστος της κτηματικής περιουσίας. Αυτό το κόστος είναι που μετακυλίεται και μέσω της φορολογίας στους καταναλωτές.
Με άλλα λόγια η αστικοποίηση κοστίζει ακριβά και την πληρώνει και ο αγροτικός χώρος που υστερεί πλέον δημογραφικά σε σχέση με τα συμφέροντα των elite που εδράζονται στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Έχουμε βέβαια μια πολιτική αντιμετώπιση και απάντηση στο ζήτημα αυτός. Τη λεγόμενη “πράσινη ανάπτυξη” Αλλά και αυτό το μοντέλο περιορίζεται για την ώρα στις μεγάλες επενδύσεις που γίνονται για την πράσινη ενέργεια, ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, Και περιορισμό των ρύπων.
Η πράσινη ανάπτυξη στη βιομηχανική παραγωγή δεν λύνει το πρόβλημα της προσφοράς εργασίας και ειδικότερα της πράσινης γεωργίας των αγροτικό χώρο. Από την άλλη πλευρά η τεχνολογικές εξελίξεις της ψηφιακής τεχνολογίας δεν ευνοούν το συγκεντρωτικό μοντέλο της βιομηχανικής εποχής. Αντίθετα μπορούν να εξυπηρετήσουν το αποκεντρωμένο μοντέλο της εργασίας στο σπίτι στο αγρόκτημα που συνδέεται άμεσα με τον καταναλωτή.
Ας δώσουμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, Αφορά το αγροτικό προϊόν ελιές και λάδι, που είναι υψηλής διατροφικής αξίας και τελευταία η τιμή του εκτινάχθηκε για τον καταναλωτή. Ένα μεγάλο μέρος της σοδειάς δεν γίνεται συγκομιδή γιατί είναι υψηλό το κόστος είτε γιατί είναι πολύ κατακερματισμένος ο κλήρος, (τετρακόσιες χιλιάδες είναι οι μικροϊδιοκτήτες στη χώρα) , Πολλοί από αυτούς κάτοικοι, αστικών κέντρων που αδυνατούν να διαχειριστούν και να εκμεταλλευτούν την σοδειά τους.
Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με συνεταιρισμούς σε εργαζομένων στη γη, χρησιμοποιώντας για την συγκομιδή ακόμα και μετανάστες που χρειάζονται δουλειά,οργανώνοντας την προσφορά εργασίας στον τομέα αυτό με την μέριμνα της τοπικής αυτοδιοίκησης και των συλλόγων της περιοχής.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ορεινός τουρισμός για τον οποίο υπάρχουν θαυμαστά αποτελέσματα εκεί που υπάρχουν συλλογικές τοπικές πρωτοβουλίες ανάδειξης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής. δραστηριότητα αυτή μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες πολλές ορεινές περιοχές αναδεικνύοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και την τοπική διατροφική παραγωγή της περιοχής μέσα από σύμφωνα τοπικής συνεργασίας τοπικής αυτοδιοίκησης, τοπικών κοινοτήτων και συλλόγων.
Ένα τέτοιο μοντέλο θα μπορούσε πρακτικά να υλοποιηθεί από τον αναπτυξιακό σχεδιασμό των περιφερειών κατευθύνοντας χρηματικούς πόρους στην οργανωτική υποδομή και επιμόρφωση το συντελεστών αναζωογόνησης ανάπτυξης της υπαίθρου .
