Όταν πριν αρκετά χρόνια ο B. Charlot έγραφε ότι «το σχολείο θα εισέλθει στη ζώνη θυέλλης», πολλοί δεν φαντάζονταν το σημερινό σκηνικό διάβρωσης της αξιοπρέπειας στον πιο ευαίσθητο κοινωνικό θεσμό.
Ο εκφοβισμός, η απαξίωση, η αδιαφορία και η παραβίαση στοιχειωδών απαγορεύσεων όπως η χρήση του κινητού τηλεφώνου και το κάπνισμα, είναι μερικά από τα προβλήματα που δοκιμάζουν το σχολείο και ιδιαίτερα το λύκειο.
Σήμερα βλέπουμε τη σκιά της βίας στο σχολείο, η οποία είναι και ενδογενής αλλά κυρίως εξωγενής, να γίνεται όλο και πιο μεγάλη, όλο και πιο σκοτεινή.
Όταν μια κοινωνία δοκιμάζεται από πολλαπλή κρίση και από εντεινόμενες ανισότητες, όταν προβάλλεται η βία που παράγεται στην κοινωνία, στην οικογένεια, στις διαπροσωπικές σχέσεις, αυτή η βαριά σκιά της απαξίωσης του «προσώπου» του ανθρώπου, εισέρχεται και στο σχολείο.
Όταν η παρανομία δεν αντιμετωπίζεται επί δεκαετίες στο πανεπιστήμιο, εδραιώνεται ένα σκηνικό βιαιότητας, που αποκαθηλώνει κάθε έννοια ακαδημαϊκότητας και ελευθερίας.
Όταν ο δημοκρατικός διάλογος δεν έχει ουσιαστικό περιεχόμενο στο πολιτικό μας σύστημα και η κομματική αντιπαράθεση μετασχηματίζεται σε εχθροπραξία, οι νέοι μας διαπαιδαγωγούνται λάθος.
Η βία στην εκπαίδευση μπορεί να αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό. Και κυρίως όχι με επιμέρους μέτρα αλλά μεταρρυθμίζοντας το ίδιο το σχολείο, προκειμένου να γίνει πιο αποτελεσματικό στην κοινωνική του αποστολή.
• Να ενισχυθεί ο παιδαγωγικός ρόλος του σχολείου. Να μην είναι μόνο εστία μάθησης, αλλά πεδίο μόρφωσης και αγωγής, κοινωνικοποίησης και εξανθρωπισμού.
• Να αναπτυχθεί πιο συστηματικά ο πολιτισμός στο σχολείο. Η τέχνη, η αισθητική αγωγή και η γενικότερη πνευματική καλλιέργεια μπορούν να διαμορφώνουν προσωπικότητες με ουμανιστικό αξιακό φορτίο, που θα σέβονται κάθε πρόσωπο, κάθε διαφορετικότητα, κάθε ιδέα.
• Να καλλιεργηθούν πιο μεθοδικά οι σχέσεις εκπαιδευτικών και μαθητών / μαθητριών. Εδώ βρίσκεται ο πυρήνας του παιδαγωγικού λόγου.
• Οι Σύλλογοι Διδασκόντων να διαμορφώνουν πεδίο ουσιαστικής συνεργασίας με τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων και με τους γονείς με καθορισμένες συναντήσεις.
• Να διοριστούν στα σχολεία παιδοψυχολόγοι, κοινωνιολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κλπ, με προσδιορισμένο ρόλο.
Πολιτική και εκπαιδευτική προτεραιότητά μας είναι η ολόπλευρη στήριξη των εκπαιδευτικών και των πανεπιστημιακών καθηγητών, για να διαμορφωθεί μια καλύτερη βάση αντιμετώπισης του φαινομένου της βίας στα σχολεία και στα πανεπιστήμια.
