Χαιρετίζοντας με βιντεοσκοπημένο μήνυμά του την έναρξη των εργασιών της διάσκεψης «Migration challenges and opportunities – IOM and Orthodox Partners», ο κ. Σχοινάς τόνισε «τον κρίσιμο ηθικό ρόλο» που καλούνται να παίξουν ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης και οι θρησκευτικές οργανώσεις που παρίστανται στη διάσκεψη, καθώς η ευρωπαϊκή απάντηση στη μεγάλη πρόκληση του μεταναστευτικού απαιτεί τη στήριξη όλων των εμπλεκομένων».
Εστιάζοντας στην Ελλάδα και στη συμβολή της ΕΕ στη διαχείριση του μεταναστευτικού, ανέφερε ότι στη διάρκεια της θητείας αυτής της Επιτροπής, «καταφέραμε να χτίσουμε και να χρηματοδοτήσουμε αποκλειστικά 100% από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης για τους μετανάστες στα σημεία εισόδου των μεγάλων ελληνικών νησιών. Βάλαμε τέλος στη ντροπή της Μόριας και χτίσαμε ένα νέο σύστημα στα εξωτερικά μας σύνορα που αρμόζει γι’ αυτόν τον σκοπό».
Μάλιστα, μίλησε για τις «συστηματικές επιθέσεις που υποκινήθηκαν από κράτη, με σκοπό την εξασθένιση αν όχι την καταστροφή της Ευρώπης, μέσω της εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου».
Τα παραδείγματα είναι πολλά και πολύ ανησυχητικά, σύμφωνα με τον ίδιο. «Από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στον Έβρο ως τη Φέουντα και τη Λευκορωσία στα σύνορα Πολωνίας και Λετονίας. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις εργαλειοποίησης η ΕΕ απάντησε με αποφασιστικότητα. Αλλά τα πρόσφατα δραματικά γεγονότα στη Μεσόγειο μας υπενθυμίζουν ότι η διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης παραμένει τεράστια», επεσήμανε.
Ο κ. Σχοινάς υπενθύμισε ότι «για πολύ καιρό τα κράτη-μέλη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ επωμίστηκαν ένα δυσανάλογο βάρος», υπογραμμίζοντας ότι αυτή η κατάσταση δεν θα συμβεί ξανά, σύμφωνα με τις προτάσεις Συμφωνίας για το Άσυλο και τη Μετανάστευση που έχει καταθέσει η Επιτροπή από τον Σεπτέμβριο του 2020.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν θέλησε να διευκρινίσει ένα σημείο, που -όπως είπε- αποτελεί πηγή παρερμηνείας. «Το δικαίωμα αίτησης ασύλου και η αρχή τής μη επαναπροώθησης είναι πλήρως ενσωματωμένες στο ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο. Ο σεβασμός αυτών των αρχών είναι αδιαπραγμάτευτος για όλα τα κράτη-μέλη όταν ασκούν το δικαίωμά τους να ελέγχουν τα εξωτερικά σύνορα», ανέφερε. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη «τα ευρωπαϊκά σύνορα, τα σύνορά μας, στην ξηρά και στη θάλασσα, να είναι προστατευμένα και είναι προνόμιο κάθε κράτους-μέλους να αποφασίσει ποια είναι τα πιο αποτελεσματικά μέσα για να το κάνει στο πλαίσιο του νομικού του πλαισίου».
Ο κ. Σχοινάς ανέδειξε ως «τη μεγαλύτερη πρόκληση για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης στην ΕΕ τη σωστή ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και υπευθυνότητας», που αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος για να προσθέσει πως «μία συνολική συμφωνία είναι δυνατή μόνον αν οι δύο αυτές όψεις, της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας, γίνουν πλήρως σεβαστές».
Διευκρίνισε, πάντως, ότι «κάθε κράτος-μέλος αντιμετωπίζει διαφορετικά προβλήματα», αλλά «και κάθε κράτος πρέπει να αναλάβει μέρος της ευθύνης».
Για τη ριζική αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος ανέπτυξε την ανάγκη δράσεων σε τρεις τομείς: 1. Την εξωτερική διάσταση και τη συνεργασία μας με τις χώρες τράνζιτ. 2. Την ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων μας με πιο συλλογική διαχείριση και ενιαίες συνοριακές διαδικασίες. 3. Τη διασφάλιση αποτελεσματικής αλληλεγγύης και διαμοιρασμού των βαρών.
Εν αναμονή της σύναψης ευρωπαϊκής συμφωνίας για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, η οποία «είναι απολύτως κρίσιμης σημασίας», ο κ. Σχοινάς υπογράμμισε ότι «η παρούσα συγκυρία υπό τη σουηδική προεδρία και την επερχόμενη ισπανική είναι ιδανική και είναι μία ευκαιρία που η Ευρώπη δεν μπορεί να αφήσει να περάσει».
Τέλος, έδωσε ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στην αναμενόμενη συμφωνία, λέγοντας πως «είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα κανονιστικό πλαίσιο. Χτίζουμε βήμα-βήμα μία κοινή ευρωπαϊκή κουλτούρα για τη διαχείριση του μεταναστευτικού». Προειδοποίησε, δε, ότι αν αποτύχουμε να συμφωνήσουμε έως τις ευρωεκλογές, θα δώσουμε τροφή στον λαϊκισμό και στις φωνές που δυσφημούν την ΕΕ. Μία ολιστική και συνεκτική συμφωνία είναι η μόνη αξιόπιστη λύση για την ΕΕ, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
