Τα άτομα που έχουν υιοθετηθεί συνήθως έχουν αναπτύξει το Επιβιωτικό Πρότυπο Σύνδεσης ως τρόπο να προσαρμοστούν στο πρώιμο τραύμα και στην απώλεια. Η υιοθεσία εκθέτει το βρέφος σε ιδιαίτερες προκλήσεις, καθώς δεν είναι μόνο το τραύμα του χωρισμού μετά τη γέννα που το επηρεάζει. «Το τραύμα της υιοθεσίας μπορεί να αρχίσει πριν από τη γέννα, καθώς η μητέρα δεν δένεται συναισθηματικά με το αναπτυσσόμενο έμβρυό της. Η ανάγκη των υιοθετημένων ενηλίκων να αναζητήσουν τους βιολογικούς τους γονείς μπορεί να εξηγηθεί, τουλάχιστον εν μέρει, σαν μια προσπάθεια επεξεργασίας και συμφιλίωσης με το πρώιμο τραύμα πρόσδεσης και των σχετιζόμενων συναισθημάτων αποσύνδεσης.
Η τοποθέτηση σε ανάδοχη οικογένεια για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα πριν από την υιοθεσία τους ή η διαδοχική τοποθέτηση σε διαφορετικές ανάδοχες οικογένειες, μπορεί να αποτελέσει την αιτία σοβαρού τραύματος πρόσδεσης. Η απόρριψη που νιώθει η θετή μητέρα από την ανικανότητα πρόσδεσης του τραυματισμένου βρέφους μπορεί να την ωθήσει να αποσυρθεί από το βρέφος, με κρυφούς ή φανερούς τρόπους. Η πρώιμη τοποθέτηση σε μια στοργική οικογένεια μπορεί να αμβλύνει το προηγούμενο τραύμα πρόσδεσης. Παρ’ όλα αυτά, οι κλινικοί θεραπευτές που εργάζονται με ενήλικες, οι οποίοι έχουν υιοθετηθεί ως βρέφη, θα αναγνωρίσουν τα δυσλειτουργικά σχεσιακά πρότυπα που μερικές φορές διατηρούν την ισχύ τους στα υιοθετημένα άτομα ακόμα και όταν οι θετές οικογένειές τους ήταν πολύ στοργικές και ικανές για υγιή πρόσδεση» (Heller & LaPierre, σελ. 150-151).
Το τραύμα της υιοθεσίας περιλαμβάνει μια τεράστια συναισθηματική δυσφορία, που σχετίζεται με τις δυσμενείς εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, όπως η απομάκρυνση του παιδιού μετά τον χωρισμό από την οικογένειά του. Τα παιδιά που γεννήθηκαν σε μια οικογένεια από την οποία απομακρύνθηκαν μετά τη γέννησή τους βιώνουν τραύμα, ανεξάρτητα από το σπίτι στο οποίο θα υιοθετηθούν. Το τραύμα αποχωρισμού μπορεί να καταγραφεί στο νευρολογικό σύστημα του ατόμου και να προκαλέσει έντονα συναισθήματα. Άτομα που έχουν βιώσει την εμπειρία της υιοθεσίας έχουν υψηλότερα ποσοστά εμφάνισης κατάθλιψης. Αν τα συμπτώματα δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, τότε το άτομο μπορεί να κουβαλάει το τραύμα και κατά την ενήλικη ζωή του. Επίσης, παίζει σημαντικό ρόλο κατά πόσο το άτομο έχει βιώσει παραμέληση ή κακοποίηση κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη βιολογική του οικογένεια ή ενώ βρίσκονταν σε ανάδοχη φροντίδα.
Το τραύμα της υιοθεσίας μπορεί να έχει αντίκτυπο σε πολλούς τομείς. Η οικογένεια που υιοθετεί ένα παιδί θα πρέπει να καταβάλλει προσπάθειες ώστε να μάθει τις επιδράσεις που έχει η υιοθεσία στην ικανότητα σύναψης δεσμού του παιδιού, στη λήψη αποφάσεων, στους μελλοντικούς στόχους, στη γνωστική ανάπτυξη, στη συμπεριφορά και την προσωπικότητα, στον ύπνο, στις διατροφικές επιλογές, στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, στην εκπαίδευση και στις σχέσεις με τους βιολογικούς γονείς. Εξαιτίας του τραύματος της υιοθεσίας, το παιδί μπορεί να έχει αναπτύξει έναν αγχώδη ή ανασφαλή δεσμό.
Πηγή:
- Heller, L. & LaPierre, A. (2017). Θεραπεύοντας το αναπτυξιακό τραύμα. Εκδόσεις Π. Ασημάκης.
- https://www.betterhelp.com/advice/parenting/understanding-adoption-trauma/.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
