- Γράφει ο Παναγιώτης Κομνηνός *
Όταν άρχισα να γράφω το παρόν σημείωμα, με σκοπό τον έπαινο των αγροτών της χώρας μας και έστω κατ’ αυτόν τον τρόπο και ως απλός πολίτης να δηλώσω την συμπαράστασή μου στα προβλήματά τους και στον αγώνα τους για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής τους, με απασχόλησε και ο τίτλος του σημειώματός μου.
Έκανα κάποιες σκέψεις και τελικά κατέληξα να χρησιμοποιήσω ως τίτλο κάτι που να ταιριάζει σε κάπως το ξεχωριστό, που δεν είχε προηγούμενο για πάρα πολλούς λόγους και τούτο γιατί θέλω να πιστεύω, πως έτσι εκτιμήθηκε ο αγώνας τους και απ’ όσους τον έζησαν από κοντά ή τον παρακολούθησαν έστω και από τα ΜΜΕ σ’ ολόκληρη τη χώρα.
Έτσι λοιπόν προέκυψε και ο τίτλος Cavalleria rusticana (Kαβαλλερία ρουστικάνα) από δάνειο από τη γνωστή μονόπρακτη όπερα του ρομαντικού Ιταλού Πιέτρο Μασκάνι, που από τα τέλη του πιο προηγούμενου αιώνα παίζεται διαρκώς μέχρι και σήμερα σ’ ολόκληρο τον κόσμο και στα ελληνικά αποδίδεται ως «Αγροτικός Ιπποτισμός», γιατί η ιστορία εκτυλίσσεται σε αγροτική περιοχή, με αγρότες που διακρίνονται για την ευγένεια, τις αρχές και την αξιοπρέπειά τους, προσόντα και ιδιότητες που χαρακτήριζαν τους πάλαι ποτέ ιππότες ,εξ ου το «Καβαλλερία».
Αν κρίνουμε αφ’ ενός από την οργανωτική επιτυχία των τοπικών κινητοποιήσεων των αγροτών, που διήρκεσαν σχεδόν ένα μήνα και κορυφώθηκαν με το μεγαλειώδες συλλαλητήριο της πιο περασμένης Τετάρτης στο κέντρο των Αθηνών και αν αφ’ ετέρου έχουμε κατανοήσει τους σκοπούς των κινητοποιήσεων, που σχετίζονται με τα προβλήματα διαβίωσης και επιβίωσης, που αντιμετωπίζει το σύνολο σχεδόν του αγροτικού κόσμου της χώρας μας, τότε δεν θα πρέπει να καταλείπεται καμιά αμφιβολία, πως το αγροτικό πρόβλημα είναι ένα τεράστιο κοινωνικό, πολιτικό και ακόμη πιο πέρα προεχόντως εθνικό πρόβλημα και ασφαλώς κανείς πλέον δεν μπορεί να αμφισβητήσει το δίκαιο των αιτημάτων τους, που δεν είναι υπό τη στενή έννοια μόνο προσωπικά, αλλά εκτείνονται πολύ πέραν τούτων και αφορούν το ισορροπημένο υπαρξιακό γίγνεσθαι του τόπου μας, σε μια χρονική περίοδο που κανείς δεν μπορεί σίγουρα να γνωρίζει ,τι μας ξημερώνει αύριο.
Από παλιά λέγεται πως οι αγρότες είναι η ραχοκοκαλιά-σπονδυλική στήλη- της χώρας μας. Παλαιότερα μάλιστα οι αγρότες υπερτερούσαν αριθμητικά των μελών των υπολοίπων κοινωνικών τάξεων-ομάδων και ο κύριος σκοπός τους, εκτός από την στοιχειώδη επιβίωση των ιδίων, ήταν να παράγουν και να διατρέφουν τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Και ενώ έτσι δίχως ανάγκη «αστερίσκων και υποσημειώσεων» συνέβαινε, το μόνο εύσημο που τους αποδιδόταν από τις άλλες τάξεις, που πολλά από τα μέλη τους είχαν ίσως ξεχάσει τη δική τους αγροτική προέλευση, ήταν ο χαρακτηρισμός τους ως η «ραχοκοκαλιά της Ελλάδος», που μπορεί μεν να ήταν απόλυτα σωστός, πλην όμως ως εκεί και όχι πολλά πάρε-δώσε μαζί τους. Χωρίς ανάλογο ενδιαφέρον για τη μοίρα τους, που ίσως να τους ήταν και αδιάφορη .Αυτοί ήταν διαφορετικοί άνθρωποι. Ήταν άξεστοι αγροίκοι.
Και όμως αυτή η ταπεινή ραχοκοκαλιά της χώρας μας ,υπήρξε εκείνη η κοινωνική ομάδα που κράτησε ζωντανή την ελληνική γλώσσα των έξι εκατομμυρίων λέξεων. Που παρά τις στερήσεις, τις πρωτόγονες συνθήκες ζωής ,τις ιστορικές κακουχίες και του καιρού τα γυρίσματα, σήκωσε ψηλά στις πλάτες της την ιστορία της πατρίδας μας και κράτησε ζωντανό τον ελληνισμό, ο οποίος χάρη σ’ αυτούς κυρίως μπόρεσε να σταθεί στα πόδια του ,να αναγεννηθεί και να μεγαλουργήσει.
Αγρότες ,κτηνοτρόφοι και ναυτικοί ήταν κυρίως οι φύλακες των ελληνικών παρακαταθηκών κατά την βυζαντινή περίοδο .Οι ίδιοι ήταν ο κορμός της Επανάστασης του ΄21. Των Βαλκανικών Αγώνων. Του Έπους της Αλβανίας και εκείνου της Αντίστασης. Οι ίδιοι και κατά τις ύστερες ειρηνικές περιόδους ήταν η καρδιά της πατρίδας, στα όρη, στους κάμπους και στις θάλασσες, που με το ρυθμό της έδινε όχι μόνο ζωή αλλά και αντοχές στο αγροτικό όνειρο ,για αξιοπρεπή επιβίωση και διαβίωσή τους.
Ο καιρός όμως περνούσε. Οι μέρες άλλαξαν. Τα πράγματα άλλαξαν κι αυτά. Και οι αγρότες ξέμειναν πίσω από το όνειρο. Προσπάθησαν να το ακολουθήσουν από κοντά, αλλ΄ αυτό όλο και ξέφευγε. Ακόμη και μέχρι σήμερα κάποιοι ρομαντικοί, πιστοί κληρονόμοι μιας ασίγαστης μνήμης, εξακολουθούν να τρέχουν ξωπίσω του.
Κάποιοι άλλοι όμως, ίσως και οι περισσότεροι, κουράστηκαν .Δίψασαν και απόκαμαν στο δρόμο και αντί για το όνειρο τράβηξαν γι’ αλλού. Εγκατέλειψαν τα υπάρχοντά τους. Κλείδωσαν τα σπίτια τους. Πούλησαν ό,τι μπορούσε να πουληθεί και τράβηξαν για ΄κει που λάμπουν τα πολύχρωμα φώτα. Για ΄κει που οι άνθρωποι αλλάζουν και γίνονται διαφορετικοί στον κόσμο των εικόνων και των ανταποδοτικών υπηρεσιών. Για ΄κεί που ακόμη και η νύχτα είναι μέρα κι ας μην υπάρχει ήλιος.
Δεν γνωρίζω αν ποτέ άλλοτε σε ειρηνικούς καιρούς, έχει συμβεί τέτοια φυγή ανθρώπων γι’ αλλού. Να ερημώσουν οι κάμποι και τα βουνά. Να εγκαταλειφτούν περιουσίες .Να κλείσουν σπίτια και σχολεία. Να αδειάσουν ολόκληρα χωριά και ανάμεσά τους πολλά μεγάλα να κινδυνεύουν να «κλείσουν» κι αυτά.
Αυτοί προχθές που με υψηλό προσωπικό και πατριωτικό φρόνημα δικαιοσύνης διαδήλωναν και διαμαρτύρονταν , ήταν εκείνοι που δεν έφυγαν και που ριζωμένοι γερά στις καταβολές τους δεν αφήνουν το όνειρο να ξαποστάσει. Κάποια στιγμή θα το φτάσουν, γιατί πρέπει να το φτάσουν. Είναι πεισματάρηδες και οι αντοχές τους είναι αδιαπραγμάτευτες. Άφησαν στην άκρη τα κόμματα και το στείρο συνδικαλισμό και βγήκαν στους δρόμους ενωμένοι στις αρχές και αξίες τους. Πειθαρχημένοι για τον κοινό σκοπό, δίνοντας μαθήματα αξιοπρέπειας και σοβαρότητας προς κάθε κατεύθυνση.
Δίχως μπαϊράκια, ρόπαλα και μολότοφ. Συνεργάστηκαν με τις Αρχές. Συνομίλησαν με τον πρωθυπουργό. Δεν εμπόδισαν τους υπόλοιπους πολίτες Δεν έβαλαν φωτιές στο πέρασμά τους, ούτε κατέστρεψαν περιουσίας των άλλων πολιτών. Έφτασαν σε υψηλά επίπεδα αγωνιστικού ήθους και πολιτισμού, δίχως ανάλογο προηγούμενο στη ιστορία παρόμοιων διεκδικήσεων. Και καταχειροκροτήθηκαν στα περάσματά τους από τους υπόλοιπους πολίτες, έτσι που τούτο να μοιάζει σαν συμβολισμός ιστορικής δικαίωσής τους. Έτσι που να μοιάζει, πως όλοι είμαστε αγρότες.
Όλα αυτά τα πρωτόγνωρα που συνέβησαν στις μέρες των αγροτικών κινητοποιήσεων, δεν θα πρέπει να πάνε χαμένα. Η αγροτική ιστορία έχει μεν μεγαλειώδες παρελθόν, αλλά μαζί πρέπει να έχει και ανάλογες μελλοντικές μνήμες δικαίωσης. Και ασφαλώς δεν αρκεί ο οποιοσδήποτε «αγροτικός ιπποτισμός» στην όποια σύγχρονη εκδοχή του. Το αγροτικό όνειρο δεν είναι προσωπικό ούτε και ταξικό όνειρο, αλλά πολυδιάστατο εθνικό.
Μεγαλειώδης ο Αγώνας τους και Άξιο το χειροκρότημά τους.
* Παναγιώτης Ηλ. Κομνηνός
τ. πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Σπάρτης
Πηγή: www.apela.gr
