- Του Άγγελου Τζίτζιρα
Η θρησκεία είναι ένα θέμα που απασχολεί κατά πολύ, όχι μόνο την Ελληνική κοινωνία αλλά γενικά όλο τον κόσμο, και είναι ενδιαφέρον να βλέπουμε όχι μόνο το πως εφαρμόζεται αλλά και το τι πραγματικά ισχύει.
Τους τελευταίους 5 μήνες βρίσκομαι στην Άγκυρα, με πρόγραμμα Erasmus, στην Θεολογική σχολή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας και μπορώ να πω με σιγουριά πως δεν μιλάμε για μια χώρα που βρίσκεται οριακά στο να αναστήσει το Ισλαμικό χαλιφάτο και την Οθωμανική αυτοκρατορία. Προσωπικά θα έλεγα πως βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση και υπάρχουν διάφοροι τρόποι, έτσι ώστε να το διαπιστώσουμε.
Ο πρώτος και κύριος θα ήταν να παρατηρήσουμε την στάση του απλού κόσμου απέναντι σε θρησκευτικές γιορτές και τελετές με πιο κοντινό σε αυτό να είναι το Ραμαζάνι. Για όσους δεν γνωρίζουν, το Ραμαζάνι αποτελεί τον πιο ιερό μήνα στο Ισλάμ, στον οποίο οι πιστοί δεν καταναλώνουν φαγητό ή νερό από την δύση ως την ανατολή του ηλίου. Βάση αυτού κανείς θα περίμενε πως σε μια χώρα των 85 εκατομμυρίων κατοίκων, όπου πάνω από το 95% αυτών είναι Μουσουλμάνοι, θα ήταν όλα τα μαγαζιά κλειστά αλλά κανείς θα έβλεπε το ακριβώς αντίθετο.
Η αλήθεια είναι ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να μην συναντήσει κανείς μια εικόνα σαν αυτή στην Τουρκία καθώς ο ιδρυτής της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας, ο Κεμάλ Ατατούρκ, ήταν αυτός που έφερε μια βίαιη εκκοσμίκευση και εθνικοποίηση της ίδιας της θρησκείας, με αποτέλεσμα η οποιαδήποτε ιδέα ανασύστασης παλαιών αυτοκρατοριών και εφαρμογής του Ισλαμικού Νόμου να πηγαίνει κόντρα στις ιδέες και αντιλήψεις που χτίστηκε η σύγχρονη Τουρκία.
Το ενδιαφέρον, όμως, δεν είναι να συζητήσουμε για την ιστορία της Τουρκίας και πως διαμορφώθηκε πληθυσμιακά μετά το 1922, αλλά να παρατηρήσουμε τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ του Τουρκικού πληθυσμού και της Μουσουλμανικής μειονότητας στην Θράκη με πιο βασικές διαφορές να αποτελούν:
Την απαγόρευση της μαντήλας στην Τουρκία, ενώ οι γυναίκες της Θράκης είχαν το δικαίωμα να την φοράνε όποτε και όπου θέλουν.
Την κατάργηση του Ισλαμικού νόμου στην Τουρκία από τον Ατατούρκ, ενώ στην Θράκη εφαρμόζεται για ζητήματα οικογενειακού δικαίου.
Την αλλαγή της γλώσσας στο Αζάν (κάλεσμα προσευχής) από τα Αραβικά στα Τούρκικα από τον Ατατούρκ στην Τουρκία, ενώ στην Θράκη συνεχιζόταν να ακούγεται κανονικά στα Αραβικά.
Είναι επίσης ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε ότι στην Θράκη δεν λειτουργούν μόνο τα Μειονοτικά σχολεία αλλά επίσης και τα Ιεροδιδασκαλεία, τα οποία προσφέρουν σημαντική θεολογική εκπαίδευση σχετικά με τα ζητήματα του Ισλάμ. Κάτι για το οποίο μπορούμε να είμαστε περήφανοι ως χώρα καθώς σε αντίθεση με άλλες περιοχές του κόσμου, υπάρχει τεράστια κρατική στήριξη στα θέματα της θεολογικής/ισλαμικής σκέψης η οποία δεν περιορίζεται απλά στις διεθνείς υποχρεώσεις της με την συνθήκη της Λωζάνης αλλά το πάει ένα βήμα παραπάνω.
Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι μόνο η διατήρηση του παρόντος θρησκευτικού και εκπαιδευτικού καθεστώς, που υπάρχει στην Θράκη αλλά και η βελτίωση των μικροπροβλημάτων που υπάρχουν, έτσι ώστε να είναι πιο αποτελεσματική.
Τα βασικά προβλήματα που συναντάει κανείς είναι κυρίως γλωσσικά, καθώς οι Πομάκοι δεν έχουν την δυνατότητα να διδαχθούν την γλώσσα τους αλλά πρέπει να μάθουν Τουρκικά στο σχολείο, ενώ επίσης ας μην ξεχνάμε πως υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου τα παιδιά που τελειώνουν τα Ιεροσπουδαστήρια ή τα Μειονοτικά Λύκεια έχουν μεγάλο πρόβλημα καθώς δεν κατέχουν καλά Ελληνικά.
Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι παρά την κατάσταση στην Τουρκία, στην Ελλάδα η Μουσουλμανική μειονότητα έχει το δικαίωμα να ασκεί την θρησκεία της αλλά και να λαμβάνει την κατάλληλη εκπαίδευση που χρειάζεται. Μια εκπαίδευση όπου με κάποιες μικρές αλλαγές μπορεί να γίνει πολύ καλύτερη και μόνο μια προοδευτική και κεντροαριστερή κυβέρνηση μπορεί να το πετύχει αυτό.
*Ο Άγγελος Τζίτζιρας είναι Φοιτητής στην Εισαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικών Σπουδών του ΑΠΘ και μέλος του Τομέα Παιδείας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
