Μια επιθυμία που ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία και μπορεί να φτάσει μέχρι τα τέλη της παιδικής ηλικίας ή και στην εφηβεία. Ένα πρώτο βασικό ερώτημα είναι περιμένουμε να επιλέξει το παιδί πότε θα φύγει από το κρεβάτι των γονέων ή θα πρέπει οι γονείς να μάθουν στο παιδί να κοιμάται στο δικό του δωμάτιο, στο δικό του κρεβάτι. Και το δεύτερο βασικό ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό είναι περισσότερο ανάγκη των παιδιών ή των γονέων.
Η συγκοίμηση αναφέρεται στο κοινό μοίρασμα του κρεβατιού ανάμεσα σε γονείς και παιδιά. Πρόκειται για μια συνήθεια, όπου σε τακτική βάση τα παιδιά μοιράζονται το ίδιο κρεβάτι με τους γονείς ή με τη μητέρα, για ύπνο, όλο το βράδυ ή για ένα μέρος του βραδιού. Η συγκοίμηση γονέων και παιδιών αποτελεί κοινή πρακτική φροντίδας σε κάποιους πολιτισμούς. Εμφανίζεται περισσότερο σε οικογένειες με χαμηλότερο εισόδημα, μικρότερη ηλικία της μητέρας, χαμηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο της μητέρας και μη λευκό χρώμα δέρματος.
Η κοινή χρήση του κρεβατιού από γονείς και παιδιά είναι ένα αμφιλεγόμενο θέμα, για το οποίο υπάρχουν θερμοί υποστηρικτές και αρκετοί που διαφωνούν. Όσοι εστιάζουν περισσότερο στο ζωικό βασίλειο ισχυρίζονται ότι τα θηλαστικά κοιμούνται μαζί με τα μικρά τους. Όσοι δίνουν έμφαση στη σύγχρονη βιομηχανοποίηση, θεωρούν ότι θα πρέπει να εστιάζουμε στον ατομικισμό, στη σχέση του ζευγαριού και στην ανεξαρτητοποίηση του παιδιού. Μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη απάντηση πάνω σε αυτό το θέμα.
Η κοινή χρήση του κρεβατιού μπορεί να είναι σκόπιμη ή αντιδραστική. Υπάρχουν γονείς που από την αρχή είχαν σκοπό να μοιράζονται το κρεβάτι με τα παιδιά και υπάρχουν και γονείς που αναγκάστηκαν να το κάνουν λόγω πολιτισμικών πεποιθήσεων, διευκόλυνση του θηλασμού, ιδεολογίας, εμπειριών ύπνου που είχαν οι ίδιοι, ευκολίας, άγχους για το παιδί, κάλυψης συναισθηματικών αναγκών των ίδιων ή του παιδιού, μη διαθεσιμότητας άλλων κρεβατιών, απόλαυσης, ή φυσικής εγγύτητας με το βρέφος και καλύτερης φροντίδας του. Σε κάποιες περιπτώσεις, η κοινή χρήση κρεβατιού μπορεί να γίνει αντιδραστικά, γιατί το παιδί ακολουθεί προβληματικά πρότυπα ύπνου, αντιδρά και δεν θέλει να πάει στο δικό του κρεβάτι για ύπνο.
Το βρέφος έχει ανάγκη από την ανθρώπινη επαφή και εγγύτητα για να μπορέσει να νιώσει ασφαλές και ήρεμο. Η πρώιμη εξάρτηση οδηγεί σε πρώιμη ανεξαρτησία και αυτάρκεια του παιδιού, καθώς και σε ενισχυμένη αυτοπεποίθηση. Το παιδί μετά την ηλικία των έξι ετών, αρχίζει να έχει λιγότερους κύκλους ύπνου, οπότε μειώνονται και οι πιθανότητες να ξυπνήσει μέσα στη νύχτα και να αναζητήσει τους γονείς του, πηγαίνοντας στο κρεβάτι των γονιών του. Αμφιλεγόμενα είναι τα ευρήματα για το πρώτο έτος του βρέφους, εστιάζοντας όμως περισσότερο στη μετέπειτα ανάπτυξη του παιδιού είναι πιο ξεκάθαρο ότι όσο μεγαλώνει το νήπιο θα πρέπει να μάθει να ηρεμεί τον εαυτό του, να διαχειρίζεται τη μοναξιά και τους φόβους του και να νιώθει ασφαλές στο κρεβάτι του, μακριά από τους γονείς του.
Υπάρχουν περιπτώσεις που μητέρες έχουν κατηγορηθεί για τον θάνατο του βρέφους εξαιτίας της συγκοίμησης και υπάρχουν και περιπτώσεις που θεωρείται ότι λειτουργεί προστατευτικά η συγκοίμηση για τον αιφνίδιο θάνατο βρεφών. Σε πολλές περιπτώσεις, η συγκοίμηση παγιώνεται ως μια συνήθεια, που μπορεί να εξυπηρετεί συγκεκριμένους σκοπούς και να καλύπτει τόσο την ανάγκη του παιδιού για ασφάλεια όσο και την ανάγκη των γονέων ή του γονιού να έχει διαρκώς κοντά του και υπό τον έλεγχό του το παιδί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γονιός προτιμάει να κοιμάται με το παιδί, παρά με τον άλλο γονιό, αποκαλύπτοντας προβλήματα μέσα στο ζευγάρι ή μια ήδη υπάρχουσα ρήξη του ζευγαριού. Επίσης, κάποιες μητέρες που έχουν συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιλέξουν τη συγκοίμηση, ενώ ο πατέρας πολλές φορές απομακρύνεται από την κρεβατοκάμαρα, είτε γιατί δεν βολεύονται και οι τρεις είτε γιατί φοβάται μήπως κάνει κακό στο παιδί. Μεγαλώνοντας το παιδί, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πατέρας αποσύρεται από τη δυαδική σχέση μητέρας- νηπίου και αυτό έχει αντίκτυπο στη σχέση του ζευγαριού.
Το μοίρασμα του κρεβατιού μπορεί να έχει επιπτώσεις στα παιδιά, όπως γνωστικά, συναισθηματικά και συμπεριφορικά προβλήματα, ψυχιατρικά συμπτώματα και θέματα στην ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη. Στην ηλικία των έξι ετών τα παιδιά που μοιράζονται το κρεβάτι με τους γονείς έχουν αυξημένες πιθανότητες για εκδήλωση συμπτωμάτων στην ψυχική τους υγεία.
Πηγές:
- Mileva- Seitz et al. 2017. Parent-child bed-sharing: The good, the bad, and the burden of evidence. Sleep Medicine Reviews, 32, 4-27.
- Santos, I.S., et al. 2017. Mother-child bed-sharing trajectories and psychiatric disorders at the age of 6 years. Journal of Affective Disorders, 208, 163-169.
Κουραβάνας Νικόλαος & Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc.
Posted by Κουραβάνας Νικόλαος- Παπαδοπούλου Ελένη, Ψυχολόγοι, MSc
