- ΣΙΜΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΔΗΣ
Η επικεφαλής του κόμματος ‘Πλεύση Ελευθερίας’ Ζωή Κωνσταντοπούλου, σε δηλώσεις της τόνισε πως σκοπεύει να αξιοποιήσει όλα τα προνόμια που της παρέχει ο Κανονισμός της Βουλής προκειμένου να ασκήσει μία όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση.
Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε πως επιδιώκει να διαμορφώσει την αντιπολιτευτική στρατηγική του κόμματος της, σε περίπτωση που αυτό καταφέρει να εισέλθει στη Βουλή μετά τις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου, στηριζόμενη στις διευκολύνσεις που παρέχει στην ίδια, ως πρώην Πρόεδρο της Βουλής, ο Κανονισμός της.
Χρήζει επισήμανσης πως την κοινοβουλευτική περίοδο 2019-2023, η Ζωή Κωνσταντοπούλου ως επικεφαλής εξω-κοινοβουλευτικού κόμματος δεν απέδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός πως υπήρξε Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, στο εγκάρσιο σημείο όπου προσπάθησε να κάνει αισθητή την παρουσία της προκειμένου να μην ‘χάσει’ την επαφή με τους ψηφοφόρους που εκφράστηκαν υπέρ του κόμματος στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου του 2019, μέσω της εναντίωσης της στην πρακτική του πλειστηριασμού. Γιατί όμως έπραξε κάτι τέτοιο;i
Γιατί μόνο μέσω της εστίασης σε ένα τέτοιο ζήτημα μπορούσε να συμπεριλάβει στην κριτική της και την Νέα Δημοκρατία που ‘συνέχισε τους πλειστηριασμούς’, και τον ΣΥΡΙΖΑ ‘που έθεσε τις βάσεις για την πραγματοποίηση τους,’ αναδεικνύοντας παράλληλα στην επιφάνεια αυτό που η ίδια εκτιμά πως είναι το πλέον δυνατό της στοιχείο: Η ρητορική ικανότητα που αποκτήθηκε λόγω της πολύχρονης επαγγελματικής δραστηριότητας ως δικηγόρου.ii
Ταυτόχρονα, μέσω της συγκεκριμένης αναφοράς, δηλαδή μέσω της αναφοράς στην αξιοποίηση των προνομίων που της παρέχει ο Κανονισμός της Βουλής, η Ζωή Κωνσταντοπούλουiii εκφράζει την πρόθεση της να αντιπαρατεθεί επί προσωπικού με τους αρχηγούς των υπολοίπων κοινοβουλευτικών κομμάτων, εκτιμώντας εκ των προτέρων πως μπορεί να επικρατήσει επ’ αυτών, μετερχόμενη λεκτικών μέσων όπως είναι η ειρωνεία, το λεπτό ή αλλιώς, το ορατό μειδίαμα, εντός του οποίου εμπεριέχονται και η «τραγωδία» (‘το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να παραδεχθείς την ήττα σου και να κλάψεις ελεύθερα’), και η «κωμωδία»iv (‘μου προκαλείς μόνο το γέλιο’/’Τίποτε άλλο’), σύμφωνα με την διατύπωση της Ιωάννας Ναούμ.
Εξάλλου, η ερώτηση ‘τι είπατε;’ με την οποία απευθύνθηκε κάποτε στη δημοσιογράφο του τηλεοπτικού σταθμού ‘Σκάι’ Σία Κοσιώνη, συνοδευόμενη από το ανάλογο μειδίαμα, διάστικτο από μία προσποιητή ηρεμία, ‘διέγραψε’ συμβολικά την δημοσιογράφο, την οποία απλά ‘προσπέρασε’ και ‘δεν έβλεπε’ η πολιτικός Ζωή Κωνσταντοπούλου. Η ίδια φρόντισε να αλλάξει την σειρά κατάταξης των υποψηφίων βουλευτών του κόμματος, επηρεάζοντας με αυτόν τον τρόπο, την «σειρά εκλογής»v τους, κατά την Μανίνα Κακεπάκη, στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου. Γιατί όμως έπραξε κάτι τέτοιο;
Πρώτον (εδώ δεν χωρούν ‘καρδούλες’ και λοιπά σχήματα), για να διαμορφώσει έναν πρώτο ηγετικό, κομματικό ‘πυρήνα’ που θα αποτελείται, σε περίπτωση εκλογής πάντα, από μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.
Δεύτερον, για να αποκτήσει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος, μέλη που κατά την ίδια θα μπορέσουν να ‘υπηρετήσουν’ το πολιτικό της ‘όραμα.’ Τους σκοπούς του κόμματος.
Τρίτον, για να ‘δείξει’ πως το κόμμα της εισάγει πρακτικές ανάκλησης υποψηφίων,viπροσφέροντας ευκαιρίες σε πρόσωπα τα οποία σε διαφορετική περίπτωση ίσως να μην τις είχαν.
Τέταρτον, για να ‘δείξει προς όλους’ πως μόνο εάν το κόμμα παραμείνει αρχηγοκεντρικό, ειδικά την πρώτη περίοδο της κοινοβουλευτικής του λειτουργίας, θα καταφέρει να επιβιώσει.
Οι αντιδράσεις που υπήρξαν, αντιδράσεις το ίδιο έντονες όσο αυτές που είχαν λάβει χώρα προ των εκλογών της 21ης Μαΐου στο κόμμα της Ελληνικής Λύσης του Κυριάκου Βελόπουλου, στράφηκαν όχι μόνο σε αυτή καθαυτή την επιλογή της Ζωής Κωνσταντοπούλου να αξιοποιήσει την λίστα για να προσδώσει στο κόμμα της χαρακτηριστικά που τώρα δεν έχει (ίσως όχι πολιτικοϊδεολογικά χαρακτηριστικά), αλλά, και στον προσωποπαγή χαρακτήρα του κόμματος, που παραμένει σε υψηλά επίπεδα και υπερβαίνει αυτόν άλλων κομμάτων. Κομμάτων όπως το ‘ΜΕΡΑ 25’ του Γιάνη Βαρουφάκη.
i Σύμφωνα με την αναλυτική των Brack & Weinblum, «παρά την απουσία τους από τη Βουλή, τα (εξωκοινοβουλευτικά κόμματα) παραμένουν σε θέση να χρησιμοποιήσουν τα εξω-κοινοβουλευτικά εργαλεία που έχουν στη διάθεση τους για να αντιπολιτευθούν τις ελίτ, την κυβέρνηση και τις πολιτικές της ή το ίδιο το καθεστώς». Ποια «εξω-κοινοβουλευτικά εργαλεία» χρησιμοποίησε όμως η Ζωή Κωνσταντοπούλου για να αντιπολιτευθεί την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας; Μήπως την ικανότητα οργάνωσης διαδηλώσεων διαμαρτυρίας κινηματικού τύπου; Όχι, διότι τόσο η ίδια όσο και τα υπόλοιπα μέλη του κόμματος δεν διακρίθηκαν για την ζέση με την οποία συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας, επιθυμώντας να αποφύγουν και ‘ανεπιθύμητες’ πολιτικά, συναντήσεις με μέλη Αριστερών κομμάτων και κυρίως με μέλη του Συνασπισμού Ριζοσπαστικού Αριστεράς-Προοδευτική Συμμαχία. Μήπως την αποστολή υπομνημάτων προς το προεδρείο της Βουλής και προσωπικά προς τον πρώην Πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα; Όχι, εφόσον η Ζωή Κωνσταντοπούλου εξακολουθούσε να αντιμετωπίζει με απλοϊκή δυσπιστία πολιτικούς που προέρχονται και προέρχονται από τα δύο παραδοσιακά κόμματα εξουσίας, ήτοι από την Νέα Δημοκρατία και από το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα-Κίνημα Αλλαγής. Μήπως την συγκρότηση συμμαχιών με οργανώσεις που ανήκουν στην ευρύτερη Κοινωνία των Πολιτών; Όχι, γιατί στο corpus ιδεών ενός τέτοιου πολιτικού φορέα η έμφαση δίνεται στην έννοια του ‘λαού’ και μάλιστα αδιαφοροποίητα, του ‘λαού’ που είναι ο ‘μόνος που μπορεί να αντιπαλέψει το καθεστώς.’ Η Ζωή Κωνσταντοπούλου επένδυσε συμβολικούς-πολιτικούς πόρους στο «εργαλείο» της φυσικής της παρουσίας: Αντιπολίτευση και δη εξω-κοινοβουλευτική αντιπολίτευση υπήρχε εκεί όπου η ίδια έδινε το ‘παρών,’ κάνοντας αυτό που της αρέσει να κάνει, ήτοι να καταγγέλλει με κάθε τρόπο, θεωρώντας πως εύκολα ή δύσκολα θα εισακουστεί, από την στιγμή όπου ‘γνωρίζει τα της υπόθεσης.’ Αναφέρεται στο: Smith, G., ‘Party and protest: The two faces of opposition in Western Europe,’ 2016. O λαϊκισμός της Ζωής Κωνσταντοπούλου δεν καθίσταται απαραίτητα τηλεγενής, αλά Σίλβιο Μπερλουσκόνι που πέθανε πρόσφατα, αν και θα μπορούσε, αλλά, ‘θυματοποιητικός’ (‘γιατί ο λαός να είναι μονίμως το ‘θύμα’ στα παιχνίδια των άλλων’; ) και επίσης, καθοδηγητικού τύπου, εκεί όπου η ίδια ‘τίθεται επικεφαλής ως νομικός και ως ακτιβίστρια ώστε ο ‘λαός’ να πάρει πίσω όλα όσα του έκλεψαν.’
ii Σε περίπτωση όπου χρειαστεί να παρευρεθεί η ίδια έξω από ένα κτίριο ή ένα σπίτι που κινδυνεύει με πλειστηριασμό, η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν διστάζει να θυμηθεί τον ‘ακτιβιστικό της εαυτό,’ όπως την περίοδο όπου σκαρφάλωνε στα κάγκελα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης για να διαμαρτυρηθεί για το κλείσιμο της, μαζί με το έτερο γυναικείο πρόσωπο που συνέβαλε, εξίσου αποφασιστικά με την ίδια, στην διαμόρφωση εν καιρώ βαθιάς κοινωνικοοικονομικής και πολιτικής κρίσης, αυτού που ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών ορίζει θεωρητικά ως «αντιστασιακό εθνικολαϊκισμό»: Με την Ραχήλ Μακρή, η οποία πλέον έχει φθάσει στο απώτατο όριο του εθνικολαϊκισμού, που είναι η διαρκής αναπαραγωγή διαφόρων ακραίων θεωριών συνωμοσίας. Η Ραχήλ Μακρή και η Ζωή Κωνσταντοπούλου δεν περιέβαλλαν τον «αντιστασιακό εθνικολαϊκισμό» από τον οποίο τροφοδοτούνταν με «ρεμπέτικο λυρισμό» (ακούει η Ζωή Κωνσταντοπούλου ρεμπέτικα τραγούδια; ), αλλά με μία οιονεί «εαμική αύρα», εκεί όπου η Ελλάδα ‘τελούσε’ (και τελεί; ) υπό ‘κατοχή.’ Όσο εύκολα όμως συμμετείχε σε αυτόν τον λαϊκιστικό παροξυσμό, άλλο τόσο εύκολα έσπευσε να διακηρύξει η Ζωή Κωνσταντοπούλου το συμβολικό ‘τέλος’ αυτού του «αντιστασιακού εθνικολαϊκισμού», το 2015, μετά την ψήφιση του τρίτου μνημονίου από την τότε συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξαρτήτων Ελλήνων, κάνοντας λόγο για την είσοδο σε μία μεταβατική περίοδο που μπορεί να εξελιχθεί σε απαρχή μίας διαδικασία ‘αναγέννησης-ανόρθωσης’ μόνο εάν υπερψηφιστεί μαζικά η ‘Πλεύση Ελευθερίας.’ Βλέπε σχετικά, Πανταζόπουλος, Ανδρέας., ‘Η λαϊκιστική μνησικακία,’ Κύκλος Ιδεών, 06/06/2017, Διαθέσιμο στο: Η λαϊκιστική μνησικακία (ekyklos.gr)
iii Στο τρόπο με τον οποίο διεκδικεί την καταβολή αποζημιώσεων από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας προς την Ελλάδα (τελείως απλουστευμένα και εσφαλμένα, θεωρεί την σημερινή Γερμανία ως τρόπον τινά ‘συνέχεια’ της Ναζιστικής Γερμανίας, αποδίδοντας ‘ευθύνες’ εκεί όπου δεν υπάρχουν), διαφαίνεται η βαθιά επιθυμία της να ‘συνδεθεί’ με τα νάματα της ‘εθνικής αντίστασης,’ να εγγραφεί στη χορεία ενός ‘αρχέγονου ηρωισμού που αψηφά δυσκολίες και προβλήματα,’ φθάνοντας έτσι στο ‘ύψος μίας Ηλέκτρας Αποστόλου,’ να μετατραπεί σε ‘σύμβολο’ που θα φέρει τον τίτλο ‘η εθνική μας δικηγόρος’. Όπως η Αλίκη Βουγιουκλάκη αποκλήθηκε η ‘εθνική μας σταρ.’
iv Βλέπε σχετικά, Ναούμ, Ιωάννα., ‘Μειδίαμα αλγεινόν (1860-1930): η ποιητική του καυσίγελου και ίχνη της ρομαντικής γενεαλογίας της,’ Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2007, σελ. 40, Διαθέσιμο στο: Διατριβή: Μειδίαμα αλγεινόν (1860-1930): η ποιητική του καυσίγελου και ίχνη της ρομαντικής γενεαλογίας της – Κωδικός: 18824 (ekt.gr)
v Βλέπε σχετικά, Κακεπάκη, Μανίνα., ‘Μεταξύ κόμματος και αγοράς: Η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας πριν και μετά τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019,’ στο: Βαρουξή, Χριστίνα., Γεωργαράκης, Νίκος., Κακεπάκη, Μανίνα., Σαρρής, Νίκος., Τραμουντάνης, Άγγελος., Τσακηρίδη, Όλγα., Τσέκερης, Χαράλαμπος., & Τσίγκανου, Ιωάννα., ‘Το Πολιτικό Πορτραίτο της Ελλάδας ΙΙ. Διακυβεύματα και προκλήσεις,’ Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2021. Τι μπορεί να σημαίνει η τοποθέτηση του συντρόφου της Ζωή Κωνσταντοπούλου, ηθοποιού Ζωής Καραναστάση; Σημαίνει μήπως, πως σε περίπτωση που εκλεγεί βουλευτής θα αποτελέσει το άτυπο ή μη ‘νούμερο 2’ του κόμματος πίσω μόνο από την αρχηγό; Δύσκολα μπορούμε να πούμε κάτι τέτοιο, διότι είναι πιθανό να προκύψουν στελέχη που λόγω ενεργού κοινοβουλευτικής παρουσίας θα διεκδικήσουν την θέση του ‘νούμερο 2’ του κόμματος, κάτι που εξάλλου δεν είναι καθόλου σπάνιο να συμβεί σε μικρά κοινοβουλευτικά κόμματα. Αρκεί να θυμηθούμε τον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό του Γιώργου Καρατζαφέρη, η άνοδος του οποίου συνδυάσθηκε με την παραγωγή μίας νεότερης γενιάς πολιτικών-κοινοβουλευτικών στελεχών όπως ήσαν οι Άδωνις Γεωργιάδης, Μάκης Βορίδης, Κυριάκος Βελόπουλος. Επίσης, δεν θεωρούμε πως η πρόεδρος της λαϊκιστικής ‘Πλεύσης Ελευθερίας’ απέδωσε βαρύτητα, ως προς την επιλογή των προσώπων που αντικατέστησαν όσους πρώτευσαν στις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαϊου, σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά όπως είναι το μορφωτικό-εκπαιδευτικό κεφάλαιο, το επάγγελμα και η επαγγελματική εμπειρία, η προηγούμενη κομματική επιλογή του υποψηφίου, πράγμα που αποδεικνύει και η περίπτωση του ηθοποιού Σπύρου Μπιμπίλα.
vi Η Κωνσταντοπούλου αποστρέφεται οτιδήποτε θα μπορούσε να της δημιουργήσει προβλήματα, τον οποιονδήποτε που θα μπορούσε να την επισκιάσει πολιτικά.
