- Του Νίκου Τσούλια
Η αγωνιστική ζωή ενός ένας Αυστριακού αγρότη, ενός αντιρρησία συνείδησης, που απορρίπτει την επιστράτευσή του στην βάρβαρη υπηρεσία του ναζισμού στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Μία κινηματογραφική ταινία – ύμνος στην αξιοπρέπειά του ανθρώπου, μια θυσία στην ελευθερία σκέψης και συνείδησης, μία ωδή στην ηθική και αισθητική αντίληψη της ζωής.
Ο πόλεμος του ναζισμού και του φασισμού, η πιο μεγάλη και πιο φρικιαστική μηχανή μαζικού θανάτου στην ιστορία της ανθρωπότητας, κατέστρεψε τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Δημιούργησε σκοτάδια στην ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Αμαύρωσε την κουλτούρα της νεωτερικότητας για πάντα.
Όλοι θυμόμαστε τα θύματα του Ολοκαυτώματος, τους θανάτους στρατιωτών και αμάχων, τους ανελέητους βομβαρδισμούς, την ισοπέδωση πόλεων και χωριών. Λίγο όμως στεκόμαστε στην αντίσταση που έκαναν αρκετοί Γερμανοί αλλά και Αυστριακοί κάτοικοι (Αυστριακοί με την έννοια ότι και σε αυτούς το κράτος τους συμμάχησε στην ουσία με τον ναζισμό).
Παρακολουθούμε το φωτεινό παράδειγμα αντίστασης, του Φραντς Γιέγκερστετερ, του αυστριακού αγρότη που δημιουργεί και γεύεται μια ονειρεμένη ζωή, μια βουκολική ζωή στις Άλπεις, μέσα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο με τη λατρεμένη του γυναίκα και τα τρία μικρά κορίτσια του. Είναι ο μόνος κάτοικος του χωριού του, που δεν χαιρετά με το ναζιστικό τρόπο, που δεν φωνάζει Hi Hitler, που απορρίπτει τη ναζιστική ιδεολογία.
Οι αρχές το προσδιορίζουν ως εχθρό, και από κει και πέρα αρχίζει ένα ατελείωτο μαρτύριο. Κάθε τόσο προσπαθούν να του αποσπάσουν μια ομολογία, ότι δεν απορρίπτει το ναζισμό. «Μια υπογραφή και μετά θα είσαι ελεύθερος, πίστευε ό,τι θες», του λένε ξανά και ξανά, «απλώς υπόγραψε το χαρτί. Ο Θεός ξέρει το τι πιστεύεις». Βαθιά θρησκευόμενος ο ίδιος, αντλεί δύναμη από την πίστη. Οι εκπρόσωποι όμως της εκκλησίας απλά δείχνουν ένα επιφανειακό ενδιαφέρον, ενώ στην ουσία δεν υπερασπίζονται την έννοια του καλού. «Γιατί να πολεμήσω τους άλλους λαούς»; Αναρωτιέται. «Εμείς είμαστε η δύναμη του κακού». Πονάει πιο πολύ, γιατί νιώθει ότι με τη συμπεριφορά του προκαλεί πόνο στη γυναίκα του, στη μάνα του, στα παιδιά του, στον πεθερό του, σε δύο τρεις φίλους.
Φυλακισμένος ζει με τις εικόνες των καταπράσινων βουνοπλαγιών, των παιχνιδιών με τα παιδιά του, των ατελείωτων εκφράσεων του έρωτά του με την γυναίκα του. Προκαλεί ρήγματα στη συνείδηση σε κάποιους αξιωματικούς, που παραδέχονται την ηθική στάση της ζωής του, αλλά σιωπούν.
Είναι ένας ήρωας της ζωής, που θυσιάζεται για το καλό, για την αγάπη. «Μα δεν θα αλλάξεις εσύ μόνος σου την πορεία των πραγμάτων, την πορεία του πολέμου», του λένε οι ανακριτές. Το ξέρει αυτό, αλλά νιώθει ότι η ηθική του στάση, όπως και η συμπεριφορά κάθε ατόμου, είναι θέμα βαθιά προσωπικό. Δεν εξαρτάται από τους άλλους. Δεν κρύβεται πίσω από τους άλλους ή από τις επιταγές της πολιτείας.
Οι κάτοικοι του χωριού προπηλακίζουν αυτόν και τη γυναίκα του. Δεν αφήνουν τα παιδιά τους να πλησιάζουν τα παιδιά του. Κι όμως, πίσω από αυτή την στάση τους κρύβεται η δική τους ενοχή. Δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος της αντίστασης στο κακό. Ξέρει ποιο είναι το καλό και ποιο είναι το κακό και κυρίως ξέρει ποια είναι η ευθύνη που έχει κάθε άνθρωπος απέναντι σε αυτά.
Αργότερα, όταν κατέρρευσε ο ναζισμός μέσα στα συντρίμμια που προκάλεσε σε όλο τον κόσμο, η Καθολική Εκκλησία τον ανακήρυξε ως μάρτυρα. Η ηγεσία της όμως υπηρέτησε το κακό, χωρίς καμιά ενοχή, χωρίς καμιά μεταμέλεια και απολογία.
Μια πραγματική ιστορία, ένα ύψιστο παιδαγωγικό παράδειγμα θυσίας και προσφοράς. Ο Αυστριακός ο αγρότης Φραντς Γιέγκερστετερ ήταν ένας ήρωας της ζωής.
