- Γράφει ο Νίκος Τσούλιας
C. McCarthy (2022), Ο επιβάτης, Μετάφραση: Γ. Κυριαζής, Εκδόσεις Gutenberg, σελ. 608
C. McCarthy (2022), Stella Maris, Μετάφραση Γ. Κυριαζής, Εκδόσεις Gutenberg, σελ. 264
Δύο βιβλία, δύο αφηγήσεις, δύο ζωές (ξεχωριστές αλλά και ενωμένες), δύο βασικοί ήρωες, δύο επιστημονικά πεδία (η Φυσική και τα Μαθηματικά), πολύς στοχασμός και μια σκληρή πραγματικότητα συνθέτουν αυτό το «διπλό βιβλίο».
Μυθοπλασία χωρίς έρωτα και συναίσθημα μπορεί να υπάρχει; Όχι, αλλά εδώ ο συγγραφέας περιδιαβαίνει οριακές τους καταστάσειςˑ σπάζει συνθήκες ισχυρές, χωρίς να φεύγει όμως από την κρατούσα ηθική.
Πρόκειται για την κοινή αλλά και ξεχωριστή ζωή δύο αδελφών, του Μπόμπι και της Αλίσια Γουέστερν, ζωή και ζωές γεμάτες δυσκολίες και ανυπέρβλητα εμπόδια. Έχουν πολλά χρήματα κληρονομήσει αλλά δεν λύνουν κανένα από τα προβλήματά τους με αυτά. Ο Μπόμπι σημαντικός επιστήμονας στη Φυσική και η Αλίσια ταλέντο μοναδικό στα Μαθηματικά θα κάνουν μοναχικές πορείες με τα κρίσιμα ερωτήματα να τους βασανίζουν.
Ατέλειωτοι και υπαρξιακού περιεχομένου οι στοχασμοί τους. «Να αναλογιστείς τις βαθιές ρίζες ενός κόσμου θεμελιωμένου στη θλίψη των πλασμάτων του…Υπάρχει άραγε κοινός παρονομαστής στην ύπαρξη; Τέτοια θεμελιώδη ερωτήματα μπορεί να σε κάνουν να φανείς ηλίθιος… Πού ακριβώς βρισκόμαστε στην πραγματικότητα»; Περιδιαβαίνοντας τα μεγάλα υπαρξιακά ζητήματα θα βρεθούν σε δύσκολα, σε απάτητα μονοπάτια. Πώς μπορούν να συναντηθούν η συνείδηση με το ασυνείδητο, με το ασυνείδητο που έλκει την καταγωγή του στα σκοτάδια του ζωικού βασιλείου; «Το ασυνείδητο σύστημα καθοδήγησης έχει ηλικία εκατομμυρίων χρόνων, ενώ η ομιλία δεν είναι ούτε εκατό χιλιάδων χρόνων. Ο εγκέφαλος δεν είχε ιδέα ότι επρόκειτο να συμβούν όλα αυτά».
Οι γονείς τους είναι και αυτοί επιστήμονες. Ο πατέρας τους ήταν «μορφή» στο πρόγραμμα Μανχάταν, στην κατασκευή της ατομικής βόμβας και έτσι οι επιπτώσεις της δράσης του φτάνουν στο Ναγκασάκι και στη Χιροσίμα. Ο Μπόμπι νιώθει ενοχές γι’ αυτό. «Το Άουσβιτς και η Χιροσίμα σφράγισαν για πάντα την ιστορία της Δύσης». Ωστόσο, και τα δύο αδέλφια λατρεύουν την επιστήμη. Γιατί δεν ευθύνεται αυτή για την χρήση των όποιων πορισμάτων της. Δεν ταλαντεύονται για την ουσία του ορθολογισμού τους. «Πες μου ένα πράγμα για τον κόσμο που τον κάνει καλύτερο από τον κόσμο του 1900 και δεν οφείλεται στην επιστήμη».
Ο γάμος των γονέων δεν έχει καλή κατάληξη. Η γιαγιά τους έχει μεγαλύτερη παρουσία στις ζωές τους. Τον Μπόμπι τον στοιχειώνει η απώλεια του πατέρα του – μα και η δική του απομάκρυνση απ’ αυτόν. Βιώνει μια κατάσταση παρακολούθησης από τις Αρχές. Είναι διωκόμενος. Η Αλίσα δεν νιώθει «μόνη γιατί είναι σχιζοφρενής». Οι διάλογοί της με τον ψυχίατρο αγγίζουν ζητήματα, που δύσκολα μπαίνουν στους καθημερινούς συλλογισμούς μας. Οι στοχασμοί της όμως συνδιαλέγονται με τους κορυφαίους μαθηματικούς όλων των εποχών.
Δύο βιβλία για στοχαστικό διάβασμα, για προβληματισμούς και αναζητήσεις, δύο βιβλία που καλλιεργούν το πνεύμα αλλά και προάγουν τη μάθηση με τις γνώσεις που περιέχουν.
