- ΣΙΜΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΔΗΣ
Πριν από λίγες ημέρες, η ηγεσία του Πανελληνίου Σοσιαλιστικού Κινήματος-Κινήματος Αλλαγής, αποφάσισε να προχωρήσει στην αντικατάσταση του υποψήφιου βουλευτή του κόμματος στην εκλογική περιφέρεια της Α’ Πειραιά, Γιάννη Γλύκα, λόγω του ότι διετέλεσε συνήγορος υπεράσπισης των φερόμενων ως δολοφόνων του πρώην βουλευτή και υπουργού επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, Σήφη Βαλυράκη.
Για την ακρίβεια, ήσαν η αντίδραση της συζύγου του Σήφη Βαλυράκη αυτή που προκάλεσε την αντίδραση της ηγετικής ομάδας του εν Ελλάδι Κεντροαριστερού πολιτικού φορέα, σε ένα εγκάρσιο σημείο όπου αυτή η εξέλιξη θέτει εκ νέου στο προσκήνιο την δυνατότητα τόσο του πολιτικού αρχηγού όσο και της ηγετικής ομάδας που τον περιβάλλει να προβαίνουν σε αλλαγές στα ψηφοδέλτια τους κόμματος τους, με την αντικατάσταση του σταυρού προτίμησης από την λίστα να διευκολύνει σχεδιασμούς τέτοιου τύπου.
Σε αυτό το πλαίσιο, δύναται να αναφέρουμε πως δεν διακρίνουμε το όνομα του δικηγόρου Γιάννη Γλύκα στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής για τις βουλευτικές εκλογές της 21ης Μαϊου του 2023, κάτι που σημαίνει πως αποφασίστηκε να συμπεριληφθεί στο ψηφοδέλτιο1 στο μεσοδιάστημα μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, ίσως λόγω της χαμηλής έως κακής εκλογικής επίδοσης του ΠΑΣΟΚ στη συγκεκριμένη εκλογική περιφέρεια. Το ΠΑΣΟΚ, έμεινε τέταρτο, αρκετά πιο πίσω και από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας λαμβάνοντας μόλις το 5,93%, πολύ πιο κάτω από το ποσοστό που συγκέντρωσε.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Νίκος Ανδρουλάκης και η ηγετική ομάδα του κόμματος, αναζήτησαν ισχυρές και όχι απαραίτητα ‘λαμπερές’ υποψηφιότητες για να στελεχώσουν το ψηφοδέλτιο που κρίθηκε πως χρήζει ποιοτικών προσθηκών, με τον δικηγόρο Γιάννη Γλύκα2 να διαθέτει το κατάλληλο πολιτικό προφίλ.3
Δραστήριος κοινωνικά στον Πειραιά, επαγγελματικά ενεργός και επιτυχημένος, με πολύχρονη ενασχόληση με τα του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και με δυνατότητα πρόσβασης σε άλλους πολιτικούς χώρους. Άλλως πως, ο Γιάννης Γλύκας υπήρξε ένας κλασικός ‘insider,’4 σύμφωνα με την διατύπωση των Γιώργου Μπιθυμήτρη και Παναγιώτη Κουστένη, του οποίου η επιλογή για την ενίσχυση του ψηφοδελτίου υπήρξε η αναμενόμενη.
Παρ’ όλα αυτά όμως, αν και διέθετε σχέσεις με τις τοπικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ στην περιοχή, δεν κατάφερε να καταστεί «οργανωτικά ισχυρός»5 κατά τον Panebianco, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε να «ελέγχει ζώνες αβεβαιότητας»6 και να αποκτά ισχυρή επιρροή στις οργανώσεις του κόμματος και στα μέλη του.
Εάν ίσχυε κάτι τέτοιο, ο Γιάννης Γλύκας θα μπορούσε να αντιδράσει πιο δυναμικά στην απόφαση της ηγετικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, αντί να την αποδεχθεί σχεδόν παθητικά, ενδιαφερόμενος περισσότερο για το ενδεχόμενο πλήγμα που μπορεί να επιφέρει στην επαγγελματική του δραστηριότητα και φήμη, παρά για την εν τοις πράγμασι υποβάθμιση της θέσης του εντός του κόμματος.
Η συναισθηματικά φορτισμένη ανακοίνωση της συζύγου του Σήφη Βαλυράκη (η οποία έσπευσε να προκαλέσει εκ νέου την συγκίνηση για τον αδόκητο θάνατο του Σήφη Βαλυράκη) απέκτησε πολύ μεγαλύτερο βάρος, με τον Νίκο Ανδρουλάκη και την ηγετική ομάδα του κόμματος (ας μην φοβηθούμε να κάνουμε λόγο και για μέλη των τοπικών οργανώσεων στην Α’ Πειραιά), να συγχέουν απλοϊκά, μονολιθικά και άκριτα την επαγγελματική δραστηριότητα με την επίδειξη κομματικής ‘πίστης’ και ‘ορθοφροσύνης’, με τον Γιάννη Γλύκα να ‘ζυγίζεται’ πολιτικά και να θεωρείται πως είναι ‘ελλιπής’, δηλαδή ‘λιγότερο ΠΑΣΟΚ’7 από όλους τους άλλους και όχι μόνο από τον Σήφη Βαλυράκη, μόνο και μόνο διότι ‘διέπραξε το λάθος’ να σκεφθεί επαγγελματικά και να υπερασπιστεί τους φερόμενους ως δολοφόνους του Σήφη Βαλυράκη.
Δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με μία παρωχημένη κομματική νοοτροπία, αλλά για την προσπάθεια εκ των προτέρων ηθικού και πολιτικού στιγματισμού ενός δικηγόρου και κομματικού στελέχους, διαμέσου της πρόκλησης συνθηκών ‘ηθικού πανικού’: ‘Αυτός είναι, χτυπάτε τον αλύπητα.’
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 Ένας ισχυρός παράγοντας που ώθησε τον αρχηγό του κόμματος Νίκο Ανδρουλάκη στην απόφαση να μην συμπεριλάβει τον Γιάννη Γλύκα στο ψηφοδέλτιο του κόμματος στην εκλογική περιφέρεια της Α’ Πειραιά, ήσαν και η έλλειψη αντιδράσεων από την πλευρά των συνυποψηφίων του στην ίδια εκλογική περιφέρεια. Εάν αυτοί αντιδρούσαν, ή τουλάχιστον εάν αντιδρούσαν για ‘αντικανονικές μεθοδεύσεις’ τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και την ηγετική του ομάδα κάποιοι εξ αυτών, θα ήσαν δύσκολο να προχωρήσει η αντικατάσταση του, ειδικά στο χρονικό σημείο όπου βρισκόμαστε τώρα: Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Όμως, επιθυμούμε να εμβαθύνουμε περισσότερο στην ανάλυση μας, εντοπίζοντας δύο ακόμη λόγους για τους οποίους ελήφθη μία τέτοια απόφαση που πιστοποιεί την συμβολική-πολιτική ισχύ που απολαμβάνει εντός κόμματος ο επικεφαλής του. Ως προς αυτό, ο πρώτος λόγος έχει να κάνει με το γεγονός πως ο Νίκος Ανδρουλάκης έδρασε προληπτικά προκειμένου να προλάβει την εκδήλωση τυχόν αρνητικών αντιδράσεων από οργανωμένα μέλη του κόμματος στον Πειραιά και όχι μόνο, λόγω της πολύχρονης παρουσίας του Σήφη Ανδρουλάκη στο ΠΑΣΟΚ, και της ενθύμησης του άλλοτε κυριαρχικού Ανδρεοπαπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ που μπορεί να προκαλέσει η επίκληση του ονόματος του. Ένας δεύτερος λόγος που εντοπίζουμε άπτεται του φόβου της αντίδρασης αυτή την φορά παραδοσιακών ψηφοφόρων του κόμματος, ψηφοφόρων που διακρίνονται για τον υψηλό βαθμό συναισθηματικής- και πολιτικοϊδεολογικής εγγύτητας που διατηρούν με το κόμμα το οποίο μπορεί να ψηφίζουν πολλά χρόνια, λόγω του ό,τι ο Σήφης Βαλυράκης είναι ένα από τα τελευταία πρόσωπα που έστω και μετά θάνατον, τους συνδέει με το πολιτικό τους παρελθόν, με μία εποχή που παρήλθε, σε ένα λεπτό σημείο όπου αυτή η κατηγορία ψηφοφόρων επ’ ουδενί δεν επιθυμεί να δει να ‘βεβηλώνεται η μνήμη’ του Βαλυράκη χάριν ‘ακατανόητων’ επιλογών της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής που δεν ‘ξέρει να τιμά μνήμες και σύμβολα.’ Και πάλι όμως, ακόμη και αν τελικά συμπεριλαμβάνονταν στο ψηφοδέλτιο ο δικηγόρος, θα ήσαν εκ των προτέρων δύσκολο για τα άτομα που συναπαρτίζουν αυτή την κατηγορία των ψηφοφόρων να μετακινηθούν κάπου αλλού, από την στιγμή όπου δεν το έκαναν σε πολύ πιο δύσκολες πολιτικές-εκλογικές στιγμές για το κόμμα. Το βάρος που διατηρεί η «ιστορική κουλτούρα» εντός του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, για να παραπέμψουμε στην ανάλυση της Λαμπρινής Ρόρη, μπορεί να συγκριθεί μόνο με το αντίστοιχο βάρος που διατηρεί σε Αριστερά-Κομμουνιστικά κόμματα. Στην Πασοκική πολιτική-«ιστορική κουλτούρα» το στέλεχος που έχει προσφέρει πολλά, ο ‘αγωνιστής’, πρέπει να ‘τιμάται’ και πριν και μετά τον θάνατο του. Βλέπε σχετικά, Ρόρη, Λαμπρινή., ‘Η ζωή εν τάφω: διαχείριση της ήττας στη στρατηγική της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ (2004-2007),’ Επιστήμη και Κοινωνία, Επιθεώρηση Ηθικής και Πολιτικής Θεωρίας, Τόμος 19, 2008, σελ. 200, Διαθέσιμο στο: 665-709-867-1-10-20150327 (4).pdf
2 Για ένα έχουμε ένα σχετικά ικανοποιητικό ή ακριβές μέτρο σύγκρισης της κατάστασης αρκεί να αναφέρουμε πως ο πρώτος σε ψήφους υποψήφιος βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, ήτοι ο Βασίλης Κατσαφάδος, έλαβε λιγότερους ψήφους από την Παναγιώτα Σοφίου, πρώτη σε ψήφους υποψήφια της Πλεύσης Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Πιο συγκεκριμένα, η Σοφίου έλαβε 1.818 ψήφους ενώ ο Κατσαφάδος 1.682, πράγμα που σημαίνει πως και ο συγκεκριμένος υποψήφιος αλλά και οι υπόλοιποι δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν ως ‘υποδοχείς ψήφων’ αξιοποιώντας την σημαντική μείωση της εκλογικής επιρροής του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στην Α’ Πειραιά. Η επίδοση του ΠΑΣΟΚ στην εκλογική περιφέρεια της Α’ Πειραιά, θυμίζει εκλογική επίδοση κόμματος που πασχίζει να υπερβεί το εκλογικό όριο του 3% και όχι κόμματος που διεκδικεί ένα διψήφιο ποσοστό τέτοιο που θα το φέρει σε απόσταση βολής από τον ΣΥΡΙΖΑ. Και σε αυτή την περίπτωση, η εκλογική παράδοση που θέλει το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής να μην έχει καλές εκλογικές επιδόσεις στην Α’ Πειραιά εδώ και μία δεκαετία, από την περίοδο της σημαντικής του πτώσης, δεν ανατράπηκε.
3 Και ο ίδιος ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν πρέπει να έμεινε ικανοποιημένος από την εκλογική επίδοση του ΠΑΣΟΚ στην Α’ Πειραιά, εκεί όπου δεν διαθέτουμε στοιχεία που να δείχνουν πως υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής της κατάστασης. Αυτό που ίσως καταφέρει το ΠΑΣΟΚ είναι να αυξήσει κατά τι το ποσοστό του, δίχως όμως να έχει πολλές ελπίδες να αποκτήσει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, κάτι που χρειάζεται οπωσδήποτε ώστε να μπορέσει να επανασυνδεθεί διαφορετικά με την περιοχή, τους κατοίκους και τα θέματα που ανακύπτουν εκεί, με το κόμμα, τουλάχιστον μέχρι τώρα, να έχει στην Α’ Πειραιά προφίλ εξω-κοινοβουλευτικού κόμματος.
4 Βλέπε σχετικά, Μπιθυμήτρης, Γιώργος., & Κουστένης, Παναγιώτης., ‘Το κόκκινο και το μαύρο: Εργατική τάξη και εθνικισμός στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη,’ στο: Βαρουξή Χριστίνα., Γεωργαράκης, Νίκος., Κακεπάκη, Μανίνα., Σαρρής, Νίκος., Τραμουντάνης, Άγγελος., Τσακηρίδη, Όλγα., Τσέκερης, Χαράλαμπος., Τσίγκανου, Ιωάννα., (επιμ.), ‘Το Πολιτικό Πορτραίτο της Ελλάδας ΙΙ. Διακυβεύματα και Προκλήσεις,’ Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα, 2021. Βέβαια, χρήζει επισήμανσης πως το γεγονός πως ο Γιάννη Γλύκας υπήρξε συνήγορος υπεράσπισης μελών της Χρυσής Αυγής στη δίκη που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγα χρόνια, δεν φάνηκε να διαδραματίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην απόφαση της κομματικής ηγεσίας. Ακόμη και αν μέτρησε, μέτρησε πολύ λιγότερο από την απόφαση του να υπερασπιστεί τους φερόμενους ως υπαίτιους για τον θάνατο του Σήφη Βαλυράκη στη θαλάσσια περιοχή της Ερέτριας.
5 Βλέπε σχετικά, Panebianco, A., ‘Political parties: organization and power,’ Cambridge, Cambridge University Press, 1988. Και, Ρόρη, Λαμπρινή., ‘Η ζωή εν τάφω: διαχείριση της ήττας στη στρατηγική της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ (2004-2007)…ό.π., σελ. 200. Όσο και αν φαντάζει εν πολλοίς παράξενο, «οργανωτικά ισχυρός» δεν υπήρξε ούτε ο Θεόδωρος Πάγκαλος (η πολυετής κρίση ταυτότητας και στρατηγικής του κόμματος έχει επηρεάσει την συμπεριφορά στελεχών του, που δυσκολεύονται και σήμερα να αμφισβητήσουν αποφάσεις της ηγεσίας) ακόμη και την δεκαετία του 1980.
6 Ρόρη, Λαμπρινή., ‘Η ζωή εν τάφω: διαχείριση της ήττας στη στρατηγική της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ (2004-2007)…ό.π., σελ. 200. «Οργανωτικά ισχυρός» παίκτης σημαίνει πως αυτός μπορεί να επηρεάσει και την εκλογή συγκεκριμένων μελών του κόμματος σε μία τοπική-νομαρχιακή επιτροπή.
7 Ή ακόμη και ‘μη ΠΑΣΟΚ.’ Εάν ο συνήγορος υπεράσπισης ήσαν γυναίκα δικηγόρος που κατέλαβε μία θέση στο ψηφοδέλτιο του κόμματος, θα τύγχανε της ίδιας αντιμετώπισης από τα αρμόδια κομματικά όργανα; Να μία ενδιαφέρουσα, λόγω συνθηκών και περιρρέουσας ατμόσφαιρας, ερώτηση. Καλύτερη είναι η εκλογική επίδοση του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στην εκλογική περιφέρεια της Β’ Πειραιάς που διαθέτει ένα ευδιάκριτο εργατικό προφίλ. Στην περιοχή διατηρούνται και σήμερα ‘ίχνη’ της άλλοτε κυριαρχικής πολιτικής-εκλογικής παρουσίας του κόμματος.
