Ο Μεγάλος Μουφτής της Ιερουσαλήμ, Αμίν Αλ Χουσεϊνί με τον Αδόλφο Χίτλερ, Βερολίνο 28 Νοεμβρίου 1941.
του Γιώργου Ρακκά
[Απόσπασμα από τη μελέτη του «Ισλάμ και φασισμός: Ιστορική συμπόρευση και ιδεολογική αλληλεπίδραση», που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό νέος Λόγιος Ερμής τεύχος 26 Σεπτέμβριος 2023]
Από «φυλετικά κατώτεροι», μέλη μιας «πολύ υψηλής φυλής»
Η ανάληψη της εξουσίας από τους Ναζί τους θέτει επί τάπητος το ζήτημα των σχέσεών τους με την Τουρκία, αλλά και τις σημαίνουσες χώρες του μουσουλμανικού κόσμου – όπως η Αίγυπτος, το Ιράκ και η Περσία.
Οι Τούρκοι μπορούν να θεωρηθούν Ευρωπαίοι, καθώς «ζούσαν στην Ευρώπη, θεωρούσαν τους εαυτούς τους Ευρωπαίους, και υποστήριξαν την Γερμανία κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Άρα, «οι Γερμανοί διπλωμάτες οφείλουν να απαντήσουν στα αιτήματα των Τούρκων ομολόγων τους ότι, στη Γερμανία, οι Τούρκοι θεωρούνται ως ευρωπαϊκός λαός και, κατά συνέπεια, ο κάθε Τούρκος πολίτης υπόκειται στην ίδια μεταχείριση που υπόκεινται και οι πολίτες άλλων ευρωπαϊκών κρατών»[1].
Στα χρόνια που ακολουθούν, διευθετούνται με αντίστοιχες ακροβασίες και τα σχετικά ζητήματα με τους Αιγυπτίους, τους Ιρακινούς και τους Ιρανούς. Οι πρώτοι, μάλιστα, απειλούν με μποϊκοτάζ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936. Εν τέλει, όμως, οι Ναζί ξεκαθαρίζουν πως οι «φυλετικοί νόμοι» δεν στοχοποιούν τους σημίτες γενικά, αλλά τους Εβραίους, επιφυλάσσοντας θετικότερη μεταχείριση στους Άραβες: από τούδε και στο εξής, θα θεωρούνται διαφορετικοί, αλλά όχι κατώτεροι.
Ο Βάλτερ Γκρος, επικεφαλής του Γραφείου Φυλετικών Υποθέσεων του Ράιχ, σε εκπομπή που μεταδίδεται στα αραβικά από το ραδιόφωνο που εκπέμπουν οι Ναζί στη Μέση Ανατολή. υπογραμμίζει:
[ ] Οι Γερμανοί δεν πολεμούν τους Εβραίους επειδή είναι Σημίτες αλλά για τον χαρακτήρα τους, τον εγωισμό τους, και την εχθρότητά τους απέναντι στην κοινωνία. Ενώ η Γερμανία απαγορεύει την είσοδο των Εβραίων στην επικράτειά της, καλωσορίζει όλους τους Σημίτες Άραβες και τους φροντίζει. Η στάση των Γερμανών έναντι των Αράβων είναι εκείνη του σεβασμού… η φυλετική θεωρία του εθνικοσοσιαλισμού θεωρεί ότι οι Άραβες ανήκουν σε μια πολύ υψηλή φυλή[2].
Όσο για τους Ιρανούς, διεκδικούν να αναγνωριστούν απευθείας ως Άριοι· εξάλλου, ο Σάχης του Ιράν, Ρέζα Σαχ Παχλαβί, θα επιδιώξει την αλλαγή του ονόματος της χώρας του από Περσία σε Ιράν (=γη των Αρίων), το 1935, για να τονίσει ακριβώς την άρια φυλετική προέλευση του ιρανικού έθνους.
Η κινητοποίηση αυτή θα οδηγήσει σταδιακά στην εγκατάλειψη του όρου αντισημιτισμός και των παραγώγων του, και στη χρήση του όρου αντιεβραϊσμός στη θέση του. Η δε –αρκετά ετερόδοξη, είναι η αλήθεια– φυλετική ιεραρχία, στην οποία εν τοις πράγμασι καταλήγει η ναζιστική πολιτική, είναι απότοκος ενός πολιτικού και γεωπολιτικού πραγματισμού: η Γερμανία οφείλει να προστατέψει το κύρος που απολαμβάνει στην Τουρκία, στον αραβικό και ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο, και επομένως, μπροστά σε αυτά που διακυβεύονται, η ναζιστική ιδεολογία αποδεικνύεται ευμετάβλητη.
Όσο πλησιάζουμε στην έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η πολιτική των Ναζί προσεγγίζει ολοένα και περισσότερο την ιδέα μιας στρατηγικής σύμπλευσης με τους Άραβες και τον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο.
Και αυτό συμβαίνει για πολλούς, ταυτόχρονα, λόγους: επιτυγχάνεται, προφανώς, ολοένα και στενότερη σύγκλιση λόγω του κοινού εχθρού – που δεν είναι άλλος από τους Εβραίους. Όπως θα δούμε και στη συνέχεια, όμως, η άνοδος των Ναζί στην εξουσία προκαλεί ένα κύμα συμπάθειας και βαθύτερων ιδεολογικών ταυτίσεων σε ολόκληρο τον αραβικό και ευρύτερα τον μουσουλμανικό κόσμο.
Ο ισλαμισμός του 1930 δανείζεται πολλά στοιχεία του εθνικοσοσιαλισμού, όπως κάνει εν μέρει και με τον ιδεολογικό του αντίπαλο, τον μαρξισμό. Η μαζική κινητοποίηση και η οργάνωση των πληβειακών μαζών της Ανατολής, σύμφωνα με το κομμουνιστικό πρότυπο, την οποία θα κηρύξουν οι μπολσεβίκοι στο Συνέδριο του Μπακού, το 1920, θα συνδυαστεί με τη χαρισματική, επενδεδυμένη με μεσσιανική αίγλη ηγεσία, την αποθέωση της πολεμικής αρετής, την απόρριψη του πλουραλισμού, της δημοκρατίας και του φιλελευθερισμού, χάριν της μονολιθικής ενότητας του έθνους.
Καθώς, όμως, οι κομμουνιστές έχουν καλές σχέσεις με τους Εβραίους και ο αντισιωνισμός, μετά την απαρχή του εβραϊκού αποικισμού στην Παλαιστίνη, θα μεταβληθεί σε δομικό στοιχείο του σύγχρονου ισλαμισμού, θα κυριαρχήσει η ροπή προς τον εθνικοσοσιαλισμό. Άλλωστε, η ιδέα της ανασύστασης μιας χαμένης «χρυσής εποχής», [ ] ταιριάζει περισσότερο με την ανάσταση του χιλιόχρονου Ράιχ της Αγίας Γερμανίας παρά με τη διεθνή προλεταριακή επανάσταση.
Στο πλαίσιο, δε, του κλιμακούμενου ανταγωνισμού με τους Βρεττανούς, μετά το 1938 η γεωπολιτική σημασία του αραβικού, και εν γένει του μουσουλμανικού κόσμου, ενισχύεται: όχι μόνον διότι οι πετρελαιοπηγές της Μοσούλης και του Ιράν εγγυώνται μια εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας στην πεινασμένη για υδρογονάνθρακες γερμανική πολεμική μηχανή, αλλά και γιατί οι περιοχές αυτές, μαζί με το Σουέζ, βρίσκονται ακριβώς επάνω στον δρόμο της βρετανικής Αυτοκρατορίας προς τις Ινδίες.
«Το άτυχο αποτέλεσμα του Πουατιέ»: Ο Χίτλερ ανακαλύπτει το ισλάμ
Υπό το φως αυτών των εξελίξεων, μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μετατόπιση του ίδιου του Χίτλερ σε ό,τι αφορά στο ζήτημα, αλλά και οι θέσεις που αναπτύσσει, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1930, ο μετέπειτα αρχιτέκτονας του εβραϊκού ολοκαυτώματος, Χάινριχ Χίμλερ.
Ο Άλμπερ Σπέερ ανακαλεί μεταπολεμικά μια ιδέα για τη δυνητική σχέση που θα μπορούσαν να είχαν αποκτήσει οι Γερμανοί με το ισλάμ, η οποία είχε προξενήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον Χίτλερ, και επανερχόταν σε αυτήν συχνά, όπως θυμάται και η αδελφή της Εύα Μπράουν, Ίλσε:
Όταν οι Μωαμεθανοί προσπάθησαν να διεισδύσουν πέρα από τη Γαλλία στην Κεντρική Ευρώπη, κατά τον όγδοο αιώνα, είχαν απωθηθεί στη μάχη της Τουρ. Αν οι Άραβες είχαν κερδίσει αυτή τη μάχη, ο κόσμος θα ήταν σήμερα μωαμεθανικός. Διότι η θρησκεία τους ήταν μια θρησκεία που πρέσβευε τη διάδοση της πίστης με το σπαθί και την υποταγή όλων των εθνών σε αυτή την πίστη. Οι γερμανικοί λαοί θα είχαν γίνει κληρονόμοι αυτής της θρησκείας. Μια τέτοια πίστη ταίριαζε απόλυτα στη γερμανική ιδιοσυγκρασία. Ο Χίτλερ έλεγε ότι οι κατακτητές Άραβες, λόγω της φυλετικής τους κατωτερότητας, μακροπρόθεσμα δεν θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν το σκληρότερο κλίμα και τις συνθήκες της χώρας. Δεν θα μπορούσαν να συγκρατήσουν τους πιο δυναμικούς ντόπιους, έτσι ώστε τελικά όχι Άραβες αλλά εξισλαμισμένοι Γερμανοί θα μπορούσαν να σταθούν επικεφαλής αυτής της μωαμεθανικής αυτοκρατορίας[3].
O Νίκολαους Φον Μπέλοβ, υπασπιστής του Χίτλερ, αναφέρει στα απομνημονεύματά του που συνέγραψε μεταπολεμικά, ότι η προοπτική αυτή τον είχε απασχολήσει ιδιαίτερα κατά τη συνάντησή του με τον 48ο ιμάμη της ισλαμικής αίρεσης των Ισμαηλιτών, Αγά Χαν ΙΙΙ, ο οποίος είχε αναδειχθεί το 1937 πρόεδρος της Κοινωνίας των Εθνών. Σύμφωνα με άλλες μαρτυρίες, ο Χίτλερ συχνά εξέφραζε τον γενικότερο θαυμασμό του για το ισλάμ – «μια αρρενωπή θρησκεία», καταπώς έλεγε, που ενέπνεε ένα πανίσχυρο φρόνημα στους πολεμιστές της.
Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Μεγάλου Μουφτή της Ιερουσαλήμ, Αμίν Αλ Χουσεϊνί:
Μεταξύ των ξεχωριστών δηλώσεων του Χίμλερ, που ακούσαμε σε μια από τις συναντήσεις μας, ήταν η παρατήρησή του σχετικά με τη μελέτη της γερμανικής ιστορίας. Δήλωσε ότι οι θρησκευτικοί πόλεμοι μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών, που αντιμετώπισε ο γερμανικός λαός τον Μεσαίωνα, όπως ο Εκατονταετής Πόλεμος και άλλοι πόλεμοι, είχαν μειώσει τον πληθυσμό της Γερμανίας από 35 σε 5 εκατομμύρια. Ο γενναίος και πολεμοχαρής λαός της Γερμανίας ήταν ο λαός που είχε χάσει τα περισσότερα από αυτούς τους πολέμους. Στη συνέχεια είπε: «Υπήρχαν δύο ευκαιρίες για εμάς τότε και για ολόκληρη την Ευρώπη να σωθούμε από αυτό το λουτρό αίματος, αλλά χάσαμε αυτές τις ευκαιρίες. Η πρώτη εμφανίστηκε όταν οι Άραβες εισέβαλαν από τη Δύση (από την Ανδαλουσία) και η δεύτερη ήταν όταν οι Οθωμανοί εισέβαλαν από την Ανατολή. Δυστυχώς, ο γερμανικός λαός έπαιξε μεγάλο ρόλο στην αποτροπή αυτών των δύο εισβολών και στη στέρηση της Ευρώπης από το ακμάζον πνευματικό φως και τον πολιτισμό του ισλάμ»[4].
Ο δε Γιόχαν Φον Ληρς υπήρξε ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς του Τρίτου Ράιχ. Μετά τον πόλεμο, θητεύει για ένα διάστημα στην Αίγυπτο, ως σύμβουλος των Ναγκίμπ και Νάσερ μετά την επανάσταση του 1952. Σε ένα άρθρο του 1942, που επιγράφεται Ο Ιουδαϊσμός και ο Ισλαμισμός ως αντίθετα, πλέκει το εγκώμιο του ισλάμ καθώς ισχυρίζεται ότι εκείνο πρώτο εισήγαγε την ιδέα της ριζικής αντιμετώπισης του εβραϊσμού «σώζοντας έτσι την ανθρωπότητα». Ο ευρωπαϊκός αντισημιτισμός, ισχυρίζεται, δανείζεται την ιδέα της καταδίωξης των Εβραίων από τους μουσουλμάνους, καθώς το αρχέτυπό της είναι ο διωγμός των Εβραίων της Μεδίνας από τον Μωάμεθ[5]. Διόλου τυχαία, ο Γιόχαν Φον Ληρς θα ασπαστεί αργότερα ο ίδιος το ισλάμ.
Οι Ναζί αποφασίζουν να περάσουν από τα λόγια σε μια πιο άμεση πολιτική υποστήριξης του ισλάμ, και των Αράβων ειδικότερα, γύρω στα μέσα του 1938. Σε μια μυστική σύσκεψη με τη στρατιωτική ηγεσία –παρουσία των Γκέρινγκ, Κάιτελ, Γκέμπελς, και Χίμλερ–, ο Χίτλερ εξηγεί ότι θα ήθελε να βρεθεί μια ευκαιρία να επιτεθεί στην Πράγα, όσο η Μεγάλη Βρετανία θα είναι εντελώς απορροφημένη από την αστάθεια της Παλαιστίνης. Έκτοτε, η Άμπβερ (στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών των Ναζί) ξεκινάει και τις άμεσες παραδόσεις όπλων στην Παλαιστίνη[6].
[ ] Ως κύριο όχημα της ναζιστικής προπαγάνδας επιλέγεται το ραδιόφωνο, μιας και οι Ιταλοί πραγματοποιούν ραδιοφωνικές μεταδόσεις ήδη από το 1934. Το φασιστικό Ράδιο Μπάρι, που κινείται σε ένα αντίστοιχο ύφος, και εκπέμπει αντιαποικιακά και αντιεβραϊκά μηνύματα, καταφέρνει να αποσπάσει τις προτιμήσεις του 60% των κατόχων ραδιοφώνου στην Παλαιστίνη.
Οι μεταδόσεις από το Βερολίνο ξεκινούν την άνοιξη του 1939, και συνεχίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, μέχρι την άνοιξη του 1945. Η προπαγάνδα που επιχειρείται μέσω αυτών, καθώς και μέσα από τα αλλεπάλληλα φυλλάδια που τυπώνονται και διακινούνται από τις γερμανικές μυστικές υπηρεσίες στην Αίγυπτο, την Παλαιστίνη, τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν, καλλιεργεί τα κοινά ιδεολογικά σημεία του ναζισμού με το ισλάμ.
Σε αυτήν κυριαρχούν θεματικές όπως η καταγγελία της «παρακμής της Δύσης», η οποία πιστώνεται στη δημοκρατία, την ατομικότητα, στην ελεύθερη έκφραση και τον πολιτικό πλουραλισμό. Εκθειάζεται η θρησκευτική πίστη, η πολεμική αρετή, η επιμονή στην ενότητα της κοινότητας των πιστών έναντι οποιασδήποτε έκφρασης πολιτικού πλουραλισμού, η ιδέα της führerprinzip. Στην απομαγνητοφώνηση από τη μετάδοση της 12ης Δεκεμβρίου 1940 διαβάζουμε:
[Το ισλάμ] είναι θρησκεία της κοινότητας, όχι θρησκεία του ατόμου. Είναι άρα μια θρησκεία της κοινής ευημερίας (Gemeinnutzes) και όχι του ατομικού συμφέροντος (Eigennutzes). Επομένως, το ισλάμ συνιστά δίκαιο και αληθινό εθνικισμό, διότι καλεί τον μουσουλμάνο να θέσει το γενικό συμφέρον πάνω από τα ιδιωτικά συμφέροντα, να ζήσει όχι για τον εαυτό του αλλά για τη θρησκεία του και την πατρίδα του. […] Όσο οι μουσουλμάνοι ήταν γενναιόδωροι με τα αγαθά τους και τις ψυχές τους, ο Θεός τους βοήθησε και τους έδωσε τη δύναμη να χτίσουν μια μεγάλη αυτοκρατορία, την οποία κυβέρνησαν μόνοι τους. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς ένα έθνος που υποτάσσει το άτομο αξίζει να απολαύσει μεγάλη δόξα.[ ]. Ωστόσο, όταν απομακρύνθηκαν από το ισλάμ και τις εντολές του προφήτη, και όταν ο καθένας κοίταξε το ατομικό του συμφέρον και θυσίασε το κοινό καλό, η κινητήρια δύναμη των μουσουλμάνων εξασθένησε και ο θυμός του Θεού και του προφήτη έπεσε πάνω τους»[7].
Όσο όμως τα στρατεύματα του Ρόμελ προελαύνουν στη Μέση Ανατολή και έρχεται η στιγμή της τελικής αναμέτρησης με τα συμμαχικά στρατεύματα, η προπαγάνδα τείνει να αποκτήσει πιο άμεσο τόνο. Κυρίαρχα στοιχεία της πλέον είναι η εξέγερση εναντίον των Βρετανών (και των Αμερικανών), και βέβαια, η εκκαθάριση των Εβραίων. Διαβάζουμε σε ένα προπαγανδιστικό φυλλάδιο (Το νέο εβραϊκό βασίλειο) που κυκλοφόρησε σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα, κυρίως στη Συρία:
Άραβες, συνειδητοποιείτε τη διγλωσσία των Άγγλων και των Αμερικανών στη διαφορά μεταξύ των υποσχέσεών τους και των πράξεών τους; Αλλά αυτή τη φορά, η εξαπάτηση των Αράβων του 1918 δεν θα επαναληφθεί, διότι όλα τα σχέδια των Άγγλων, των Αμερικανών και των Εβραίων μπορούν να υλοποιηθούν μόνο αν η Αγγλία κερδίσει τον πόλεμο. Και αυτή τη φορά, η Αγγλία, με τη βοήθεια του Θεού, δεν θα κερδίσει! Γιατί ήδη ο στρατηγός Ρόμελ, επικεφαλής των γενναίων στρατευμάτων του Άξονα, κλονίζει και τις τελευταίες πόρτες της αγγλικής δύναμης! Άραβες! Βοηθήστε τους φίλους σας να πετύχουν τους στόχους τους: την καταστροφή της αγγλοεβραϊκής-αμερικανικής κυριαρχίας. Άραβες! Έξω οι Άγγλοι, οι Εβραίοι και οι Αμερικάνοι από τις χώρες σας![8]
[ ] Στην προπαγάνδα των Ναζί προς τον μουσουλμανικό κόσμο, κεντρικό ρόλο καταλαμβάνουν φιγούρες σημαίνουσες τόσο του ισλάμ όσο και του αραβικού εθνικισμού, όπως ο Μουφτής της Ιερουσαλήμ Μοχάμεντ Αμίν Αλ Χουσεΐνι, ή ο πρώην πρωθυπουργός του Ιράκ, Ρασίντ Αλί αλ-Κιλάνι. Αμφότεροι θα καταλήξουν στο Βερολίνο εξόριστοι, έχοντας πάρει ενεργά το μέρος των δυνάμεων του Άξονα.
«Στον ουρανό ο Αλλάχ, στη Γη ο Χίτλερ»
Η προπαγάνδα αυτή συνάντησε ευήκοα ώτα. Ήδη πριν τον πόλεμο, ο ναζισμός και ο Χίτλερ προσωπικά απόλαυαν ιδιαίτερης συμπάθειας στον μουσουλμανικό κόσμο. Ο Τιμόθεος Βούρστ, γενικός πρόξενος της Γερμανίας στη Γιάφα, γράφει το 1936:
Ο εθνικοσοσιαλισμός, με τις αντιεβραϊκές αντιλήψεις του, έχει χτυπήσει μια χορδή μεταξύ των Αράβων της Παλαιστίνης, οι οποίοι βρίσκονται σε μια απελπισμένη και σχεδόν απελπιστική αμυντική μάχη εναντίον του σιωνισμού. Μεταξύ των Αράβων, ο φασισμός και ο εθνικοσοσιαλισμός έχουν σε πολλές περιπτώσεις μεταβληθεί στα πρότυπα με τα οποία μετρούνται όλα τα άλλα πολιτικά συστήματα και διδασκαλίες, και, στα μάτια πολλών Αράβων, ο Αδόλφος Χίτλερ είναι χωρίς αμφιβολία απλά ο σημαντικότερος άνθρωπος του 20ού αιώνα. Η δημοτικότητα του Φύρερ μας είναι τόσο μεγάλη που δύσκολα μπορεί να υπάρξει έστω και ένας Άραβας, ακόμα και ο πιο ταπεινός χωρικός, που να μην έχει μάθει το όνομα του Χίτλερ[9].
Μέσα σε αυτό το κλίμα, δεν είναι τυχαίο πως η αραβική εξέγερση στην Παλαιστίνη, της οποίας ηγείται ο Μουφτής της Ιερουσαλήμ, Αμίν Αλ Χουσεϊνί:
Έλαβε χώρα με φόντο τη σβάστικα: Η οργάνωση νεολαίας του πολιτικού κόμματος [του αλ Χουσεϊνί] παρήλαυνε ως «πρόσκοποι ναζί» και τα παιδιά χαιρετούσαν το ένα το άλλο με τον ναζιστικό χαιρετισμό. Όσοι έπρεπε να περάσουν μέσα από τις επαναστατημένες συνοικίες της Παλαιστίνης ανύψωναν στα οχήματά τους μια σημαία με τη σβάστικα, ώστε να εξασφαλίσουν προστασία από επιθέσεις των εθελοντών του Μουφτή[10].
Όταν οι Γερμανοί καταλαμβάνουν τη Γαλλία, το 1940, μαζικές διαδηλώσεις ξεσπούν στη Δαμασκό, τη Χόμς και το Χαλέπι, που βρισκόταν τότε υπό γαλλική εντολή. Ένα από τα συνθήματα που οι διαδηλωτές φωνάζουν μαζικά, λέει: «όχι πια μίστερ / ούτε πια μεσιέ / στον ουρανό ο Αλλάχ, / στη γη ο Χίτλερ»[11].
Αντίστοιχο ρεύμα καταγράφεται και στο Ιράν. Λίγα χρόνια μετά, το 1941, ο πρέσβης της Γερμανίας στην Τεχεράνη, Έρβιν Έτελ, γράφει:
… η πρεσβεία λαμβάνει ειδοποιήσεις από διάφορες πηγές που επισημαίνουν ότι, σε όλη τη χώρα, κληρικοί έρχονται και μιλούν στους πιστούς για παλιές μυστικές προφητείες και όνειρα που δείχνουν ότι ο Θεός έστειλε τον δωδέκατο ιμάμη στον κόσμο με τη μορφή του Αδόλφου Χίτλερ[12].
Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει ο Μέγας Μουφτής της Ιερουσαλήμ, Αμίν Αλ Χουσεϊνί, με όλη τη συμβολική –ως θεματοφύλακας του Τεμένους του Αλ Άκσα– αλλά και την πραγματική εξουσία που απολαμβάνει στην Παλαιστίνη. Οι Χουσεϊνί είναι οικογένεια επιφανών προκρίτων της Παλαιστίνης που προβάλλουν την απευθείας καταγωγή τους από τον Μωάμεθ. Ο Αμίν Αλ Χουσεϊνί επιλέγεται ως Μουφτής της Ιερουσαλήμ από τους Βρετανούς, το 1921, παρ’ όλο που, ένα χρόνο πριν, είχε πρωτοστατήσει στις πρώτες συγκρούσεις μεταξύ Εβραίων και Αράβων.
Από την πρώτη στιγμή της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία, επισκέπτεται τον Γενικό Πρόξενο της Γερμανίας στην Ιερουσαλήμ και του δηλώνει ότι «χαιρετίζει το νέο γερμανικό καθεστώς και προσδοκά στην εξάπλωση τη φασιστικής, αντιδημοκρατικής ηγεσίας και σε άλλες χώρες»[13]. Όπως γράφει ο Τζέφρι Χέρφ:
Ο Χουσεϊνί είναι μια κομβική φυσιογνωμία για τη σφυρηλάτηση μιας ιδεολογικής συνάφειας μεταξύ του εθνικοσοσιαλισμού, αφενός, και του αραβικού εθνικισμού και του μαχητικού ισλάμ, από την άλλη[14].
Το 1941, τον βρίσκουμε στο Ιράκ, να στηρίζει το φιλοναζιστικό πραξικόπημα του Ρασίντ Αλ Κιλάνι· μετά την αποτυχία του αναγκάζεται να διαφύγει, και καταλήγει μέσω Ρώμης στο Βερολίνο, όπου προσπαθεί να συγκροτήσει σώματα Αράβων εξόριστων για λογαριασμό της Βέρμαχτ. Ο Μουφτής της Ιερουσαλήμ θα συμβάλει ιδιαίτερα στη στρατολόγηση μουσουλμάνων από τη Βοσνία και την Αλβανία οι οποίοι θα συγκροτήσουν τις διαβόητες μουσουλμανικές ταξιαρχίες των Βάφεν Ες Ες.
Μετά τον πόλεμο, αν και συλλαμβάνεται, διαφεύγει από κάθε δίκη· καταλήγει στη Γαλλία, απ’ όπου εντέλει απελευθερώνεται έπειτα από διπλωματικές –αλλά και κατασκοπευτικές– περιπλοκές και, κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1940, επιστρέφει στη Μέση Ανατολή.
Θεωρείται ο de facto ηγέτης των Παλαιστινίων, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960, οπότε τον διαδέχεται η νέα γενιά, που είναι σαφέστατα πιο επηρεασμένη από την κοσμική επαναστατική αριστερά και τον τριτοκοσμικό σοσιαλισμό. Παραδίδει τη σκυτάλη, μετά τα μέσα της δεκαετίας, στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, του Γιασέρ Αραφάτ, ο οποίος μάλιστα είναι μακρινός συγγενής του.
[1] Jeffrey Herf, Nazi Propaganda for the Arab World, Yale UP, Νιού Χέηβεν – Λονδίνο 2009, σσ. 18-19.
[2] Ό.π., σσ. 151-152.
[3] David Motadel, Islam and Nazi Germany’s War…, ό.π., σσ. 64-65.
[4] David Motadel, Islam and Nazi Germany’s War…, ό.π., σ. 62.
[5] David Patterson, A Genealogy of Evil: Anti-Semitism from Nazism to Islamic Jihad, Cambridge U P, Νέα Υόρκη 2011, σ. 32.
[6] Ό.π., 51.
[7] Jeffrey Herf, Nazi Propaganda for the Arab World…, ό.π., σ. 46.
[8] Ό.π., σσ. 132-133.
[9] Klaus-Michael Mallmann & Martin Cüppers, Nazi Palestine: The Plans for the Extermination of the Jews in Palestine, Enigma Books, Νέα Υόρκη 2005, σ. 38.
[10] David Patterson, A Genealogy of Evil…, ό.π., σ. 22.
[11] Ό.π., σ. 31.
[12] Ό.π., σ. 39.
[13] Klaus-Michael Mallmann & Martin Cüppers, Nazi Palestine: The Plans for the Extermination of the Jews in Palestine…, ό.π., σ. 37.
[14] Jeffrey Herf, Nazi Propaganda for the Arab World…, ό.π., σ. 8.
ΠΗΓΗ: https://ardin-rixi.gr/archives/253430#_ftn11
