Το Τμήμα ΓΑΚ Ευρυτανίας όπου προϊσταται η κ. Μαρία Παναγιωτοπούλου υπέβαλε στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας, τον Δήμο Καρπενησίου και τον Δήμο Αγράφων, πρόταση για την διοργάνωση τριημέρου επιστημονικού Συνεδρίου σχετικού με την καταστροφή του Καρπενησιού από τις ναζιστικές δυνάμεις, Ογδόντα χρόνια από τον Αύγουστο του 1944. Παρακαλείσθε για την ενεργό συμμετοχή της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, της Περιφερειακής Ενότητας Ευρυτανίας, του Δήμου Καρπενησίου και του Δήμου Αγράφων στην διοργάνωσή του. Ακολουθεί αναλυτικό σημείωμα για την σημασία του γεγονότος, τους στόχους και τη διοργάνωση του Συνεδρίου.
Το σκεπτικό του Συνεδρίου :Το Καρπενήσι,1944- 2024: 80 χρόνια από την καθημαγμένη καταστροφή της πόλης.
Το 2024 συμπληρώνονται ογδόντα έτη από το μαρτυρικό, για πολλές περιοχές της Ευρώπης, 1944. Ανάμεσά τους και το μικρό Καρπενήσι το φαινομενικά ασήμαντο από πλευράς στρατηγικής σε σχέση με το συνολικότερο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Η πόλη, τον Αύγουστο του 1944, μοιραία υπέστη τα τελευταία δηλητηριώδη δήγματα του γερμανικού Ναζισμού που κατέρρεε εκκωφαντικά. Και ίσως για αυτό τα δήγματα αυτά ήταν από τα πιο φαρμακερά. Τούτο άλλωστε φανερώνει η ίδια η κωδική ονομασία της ναζιστικής εκκαθαριστικής επιχείρησης “Kreuzotter”/ «Οχιά» αντικειμενικός στόχος της οποίας ήταν η εξάλειψη (ellimination) κάθε ίχνους πιθανής εστίας παρτιζάνικων επιθέσεων δια εκκαθαρίσεων καθ’ όλο το μήκος των οδών εκατέρωθεν της Πίνδου, ώστε οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής να υποχωρήσουν προς την Γιουγκοσλαβία με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Αυτό από μόνο του αρκεί για να κατανοηθεί ιστορικά το μοιραίον της καταστροφής του Καρπενησιού αλλά και της ενδοχώρας του, των Αγράφων μη εξαιρουμένων. Και αν αρκούμασταν σε μια ξερή περιγραφή των συνθηκών, θα γινόταν λόγος για μια ακόμη συνηθισμένη στρατιωτική επιχείρηση. Αλλά η σαδιστικά σκληρή συμπεριφορά που επέδειξαν οι στρατιώτες της Βέρμαχτ στον άμαχο πληθυσμό αρκεί για να συγκαταλεχτεί η περίπτωση στην φρικαλέα κατάσταση των εγκλημάτων πολέμου που διεπράχθησαν κατά την διάρκεια του Β’ Π.Π.
Όμως η διάσταση του μοιραίου έχει και μια άλλα παράμετρο: το Καρπενήσι και η ενδοχώρα του υπήρξαν σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής λίκνο της Εθνικής Αντίστασης με πολλά κορυφαία γεγονότα να συντελούνται εδώ και σημαντικά πρόσωπα να δρουν, όπως είναι γνωστό από την ίδια την Ιστορία της Εθνικής Αντίστασης. Έτσι η καταστροφή του 1944, που ολοκλήρωσε εκείνη του Οκτωβρίου 1943, φαίνεται να εμπεριέχει και το στοιχείο της εκδικητικής μανίας των ηττημένων κατακτητών απέναντι σε μια περιοχή σύμβολο της Αντίστασης κατά του Ναζισμού.
Ωστόσο το κυριότερο ίσως για την ιστορία της ίδιας της πόλης και της ευρύτερης περιοχής είναι τούτο. Παρόλο που η πόλη του Καρπενησίου είχε ήδη στο παρελθόν υποστεί καταστροφές (τόσο κατά την διάρκεια των Βενετοτουρκικών πολέμων, όσο και από επιδρομές ατάκτων και ληστρικών ομάδων μισθοφόρων Τουρκαλβανών αλλά και κατά την Επανάσταση 1821), η τελευταία αυτή ολοκληρωτική καταστροφή του 1944 υπήρξε καθοριστική για την ιστορία και την εξέλιξη της πόλης, από κάθε πλευρά: οικονομική, πολεοδομική, δημογραφική, κοινωνική, πολιτισμική. Καθόρισε επίσης και την μετέπειτα πορεία της πόλης με συνέπειες ανιχνεύσιμες μέχρι σήμερα. Και μόνο η απώλεια μεγάλου μέρους του ενεργού ανδρικού πληθυσμού, η πρόκληση πολιτικών παθών, ο οικονομικός μαρασμός και η δραματική μείωση της αγοραστικής ικανότητας, οδήγησαν στον αφανισμό των οικονομικά παραγωγικών επιχειρήσεων και σταδιακά στην εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση με τελικό απόηχο τον σημερινό μαρασμό της πολύπαθης Ευρυτανίας.
Θεωρώντας λοιπόν το 1944 ως κομβικό χρονικό ορόσημο για την Ευρυτανία γενικότερα, προτείνεται από την υπηρεσία μας η διοργάνωση τριημέρου επιστημονικού συνεδρίου, επικεντρωμένου στο ιστορικό αυτό γεγονός, την καταστροφή του Αυγούστου 1944, ενταγμένου ωστόσο στο ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο του Β’ Π.Π. Σκοπός είναι αφενός να εξετασθούν εναργέστερα οι συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες που το προκάλεσαν και αφετέρου να διερευνηθούν οι άμεσες (βραχυπρόθεσμες) και έμμεσες (μακροπρόθεσμες) συνέπειές του, στην τοπική κοινωνία αλλά και στη συνολική ελληνική. Σκοπός ειδικότερος είναι και η συνεργασία με την εκπαιδευτική κοινότητα καθώς θα είχε ενδιαφέρον η συμμετοχή των μαθητών που θα μπορούσαν να δράσουν και ως φορείς-ερευνητές προσωπικών εμπειριών συγγενικών τους εν ζωή προσώπων, που έζησαν τις δραματικές συνθήκες.
Στοιχεία διοργάνωσης .
Ως χρόνος διεξαγωγής προτείνεται το τριήμερο 29-30 Νοεμβρίου ή 6-7-8 Δεκεμβρίου. Ως χώρος προκρίνεται το Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Καρπενησίου. Καλό είναι όμως να αξιοποιηθεί για τις ανάγκες, όπως πιθανή έκθεση αρχειακού υλικού, χώρος του Γυμνασίου Καρπενησίου, του εμβληματικού κτηρίου που πυρπολήθηκε από τους Ναζί κατακτητές .
Παρακαλείσθε για την αποδοχή της πρότασής μας αλλά και για την ενεργό συμμετοχή σας στην διοργάνωση του συνεδρίου :στη σύσταση των αναγκαίων Επιτροπών Οργανωτική και Επιστημονική και στην κάλυψη των απαιτουμένων δαπανών. Εκτιμάται ότι με το κύρος της συμμετοχής σας θα είναι προσφορότερη η ανταπόκριση των πολιτειακών και επιστημονικών φορέων στους οποίους θεωρούμε ότι πρέπει να αποσταλεί αίτημα/ πρόσκληση ώστε να τεθεί το Συνέδριο υπό την αιγίδα τους αφενός και να συμμετέχουν στην επιστημονική διοργάνωση αφετέρου.
Προτεινόμενοι φορείς
Α. Οι φορείς στους οποίους θεωρούμε σκόπιμο να αποσταλεί αίτημα ώστε το συνέδριο να τεθεί υπό την αιγίδα τους είναι οι ακόλουθοι. Τους προτείνουμε με βάση την άμεση ή έμμεση σχέση που ιστορικά έχουν με την Ευρυτανία.
1.Προεδρία της Δημοκρατίας. Προς τιμήν του ευρυτανικής καταγωγής ΠτΔ Κωνσταντίνου Τσάτσου και του Ευρυτάνα Βουλευτή Παύλου Μπακογιάννη- Μουσείο Δημοκρατίας Βελωτά.
2. Βουλή των Ελλήνων λόγω και της σχέσης – συμβολής της στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Κορυσχάδων.
3. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο λόγω της πρόσφατης μελέτης για το τοπόσημο της Βίνιανης .
4. Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού και Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων: προς τιμήν των Ευρυτάνων Στρατηγών της Νίκης του Έπους 1940 , Χαραλάμπους Κατσιμήτρου και Δημητρίου Θεοδωράκη.
5. Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων.
Β. Φορείς στους οποίους προτείνεται να αποσταλεί αίτημα για συμμετοχή στην Οργανωτική – Επιστημονική Επιτροπή
-
Τμήματα Ιστορίας των Πανεπιστημίων Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Θεσσαλίας, Θράκης, Κρήτης, Πελοποννήσου και Ιονίου Πανεπιστημίου.
-
Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) .
-
Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ.
-
Γεν. Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού καθώς πολλά θύματα των επιχειρήσεων εν συνεχεία μετανάστευσαν στο εξωτερικό.
-
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης ΜΙΕΤ- ΕΛΙΑ
-
πρεσβείες της Γαλλίας και Σερβίας καθώς στις χώρες αυτές αναπτύχθηκε την ίδια περίοδο παρτιζάνικο αντιναζιστικό κίνημα αλλά και συνέβησαν αντίστοιχες/ παρόμοιες καταστροφές και πρεσβεία της Γερμανίας
-
Αρχιεπισκοπή Αθηνών
-
Ελληνο-Ιταλικός Σύνδεσμος
Σημείωση: Προτεινόμενα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής (εφόσον αποδεχτούν) : ο καθηγητής κ. Γιάννης Σακκάς ως πρόεδρος, ο καθηγητής κ. Κλεομένης Κουτσούκης αντιπρόεδρος, η καθηγήτρια και πρώην βουλευτής κ. Καλλιόπη (Κέλλυ) Μπουρδάρα
Γ. Επιπλέον για την σύσταση της Οργανωτικής Επιτροπής σε τοπικό επίπεδο προτείνεται να αποσταλεί αίτημα:
-
Μητρόπολη Καρπενησίου
-
Σύλλογος Καρπενησιωτών Αθήνας, « Το Βελούχι»
-
Πανευρυτανική Ένωση
-
Ένωση Ευρυτάνων Αμερικής «το Βελούχι»
-
Ιδρυμα Γαζή- Τριανταφυλλοπούλου
-
Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ευρυτανίας
Εκτιμώμενος χρόνος εξέλιξης
-
Φεβρουάριος: αποστολή αιτημάτων προς φορείς κατηγοριών Α, Β,Γ .
-
Απρίλιος: αναλόγως των απαντήσεων που θα ληφθούν από τους φορείς γίνεται η σύσταση των δύο επιτροπών
-
Μάιος: Δημόσια Διακήρυξη – πρόσκληση υποβολής θεμάτων-εισηγήσεων για κρίση από Επιστημονική Επιτροπή. Καταληκτική ημερομηνία υποβολής : 30 Ιουλίου
-
Αύγουστος- Σεπτέμβριος- Οκτώβριος ( μέσα): αξιολόγηση προτάσεων – ενημέρωση
-
Νοέμβριος: κατάρτιση και γνωστοποίηση του τελικού προγράμματος
Για την προσωρινή οργανωτική επιτροπή
Μαρία Παναγιωτοπούλου, προϊσταμένη ΓΑΚ Ευρυτανίας
+ Δημήτριος Ευαγγελοδήμος, εκδότης περιοδικού «Καρπενησιώτικα»
Γιάννης Δημητρίου ,Αντιπρόεδρος Φίλων ΓΑΚ Ευρυτανίας
________
Πηγή: Ευρυτάνας Ιχνηλάτης, www. eyrytixn.blogspot.com
