Ο κορυφαίος Αμερικανός αξιωματούχος μίλησε στη Νικολέτα Κρητικού για τα παζάρια Ερντογάν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ χαρακτηρίζοντας τον Ερντογάν αναξιόπιστο και κακό σύμμαχο.
Ήταν έκπληξη για εσάς το γεγονός ότι ο Ερντογάν ήρε το βέτο τόσο νωρίς. Αυτό σημαίνει ότι υπέκυψε στις πιέσεις ή πήρε αυτό που ζήτησε πολύ γρήγορα;
Νομίζω ότι πήρε αυτό που ήθελε. Λειτούργησε εκβιαστικά. Εξακολουθώ να πιστεύω ότι η Τουρκία συμπεριφέρθηκε ως κακός σύμμαχος σε αυτή την περίσταση. Χαίρομαι που επιλύσαμε το ζήτημα για τη Σουηδία, αλλά εξακολουθώ να πιστεύω ότι η συμμαχία έχει προβλήματα, όσο ο Ερντογάν παραμένει πρόεδρος. Μοιάζει με μια κατάσταση ”επωφελούς ανταλλαγής” και φαίνεται ότι το κλειδί για την άρση του βέτο μετά από 14 μήνες στάσιμων διαπραγματεύσεων ήταν η πώληση των μαχητικών αεροσκαφών F-16.
Ποια είναι στην πραγματικότητα η συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης Μπάιντεν και της Άγκυρας;
Δεν γνωρίζουμε ακριβώς ποιες είναι οι δεσμεύσεις σύμφωνα με τους κανόνες που ακολουθεί η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Απαιτείται ακόμη η έγκριση του Κογκρέσου, το οποίο ασκεί δριμεία κριτική σε ορισμένες κινήσεις που έχει κάνει ο Ερντογάν τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στην αγορά των ρωσικών συστημάτων αεράμυνας S-400. Ελπίζω λοιπόν ότι αυτό που θα συμβεί είναι ότι θα ακολουθήσει η επίσημη υπογραφή ένταξης από την Τουρκία και την Ουγγαρία, φυσικά, για να γίνει αποδεκτή η Σουηδία, και μετά θα δούμε τι θα γίνει με τα F-16.
Το χρονοδιάγραμμα τόσο της μεταφοράς των F-16 όσο και της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ παραμένει ασαφές. Το κοινοβούλιο της Τουρκίας θα συγκληθεί μετά το καλοκαίρι. Υπάρχουν μόνο τεχνικά ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν ή ”ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες” και η συμφωνία θα μπορούσε να τιναχτεί στον αέρα τις επόμενες εβδομάδες;
Ναι, νομίζω ότι θα μπορούσε να τιναχτεί στον αέρα. Νομίζω ότι το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η κυβέρνηση Μπάιντεν δεσμεύτηκε να λάβει την έγκριση του Κογκρέσου για την πώληση των F-16 προτού το τουρκικό κοινοβούλιο χρειαστεί να την επικυρώσει. Προφανώς, αυτό θα ζήτησε ο Ερντογάν. Νομίζω ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει επιδείξει αδυναμία στις διαπραγματεύσεις της διεθνώς σε πολλούς, πολλούς τομείς, και θα μπορούσε κάλλιστα να συμβεί και εδώ το ίδιο. Ο Μενέντεζ είναι ένας πολύ ισχυρός γερουσιαστής, έχει ισχυρές απόψεις για την Τουρκία. Θα πρέπει απλώς να περιμένουμε λίγο ακόμα, φοβάμαι.
Ο Μητσοτάκης και ο Ερντογάν κατέληξαν σε μια πολιτική συμφωνία που ελπίζουμε ότι θα οδηγήσει σε μια παρατεταμένη περίοδο ηρεμίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι αυτό εφικτό; Και πόσο πιθανό πιστεύετε ότι είναι η Άγκυρα και η Αθήνα να επιλύσουν τις διαφορές τους στη Χάγη;
Νομίζω ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει κάνει σίγουρα πολλή δουλειά για να προσπαθήσει να αποφύγει προβλήματα που έχουν προκύψει από την τουρκική πλευρά. Και δείχνει δέσμευση επ’ αυτού. Μακάρι να υπήρχε ανταπόδοση και από την Άγκυρα. Νομίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ήθελαν να βρουν έναν τρόπο για να βοηθήσουν και οι δύο πλευρές να γυρίσουν σελίδα. Δεν το βλέπω όμως να συνεργάζεται ο Ερντογάν. Και το κατέστησε σαφές, παρόλο που συμφώνησε να μπει η Σουηδία στο ΝΑΤΟ, επέκρινε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι δεν προχώρησε στην αίτηση της Τουρκίας. Ο Ερντογάν έχει πολλά περιθώρια να δημιουργήσει προβλήματα. Και ανησυχώ ότι θα διαλέξει ένα τομέα που είναι υψηλής προτεραιότητας για τους άλλους στη Συμμαχία και να το εκμεταλλευτεί με ίδιον όφελος.
