Το 1992, η 17η Οκτωβρίου καθιερώθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως Παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της φτώχειας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Πολυδιάστατο Δείκτη Φτώχειας 2023 του Αναπτυξιακού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) 1,1 δισεκατομμύριο από τα 6,1 δισεκατομμύρια ανθρώπους, που ζουν σε 110 χώρες, παλεύουν με την ακραία φτώχεια, με 5 στους 6 φτωχούς στον κόσμο να ζουν στην Υποσαχάρια Αφρική και τη Νότια Ασία. Εξαιτίας του σωρευτικού αντίκτυπου των οικονομικών σοκ, 75 επιπλέον εκατομμύρια άνθρωποι διολίσθησαν στην ακραία φτώχεια (εισόδημα κάτω από 2,15 δολάρια την ημέρα) μεταξύ του 2020 και του 2023, ενώ άλλοι επιπλέον 90 εκατ. άνθρωποι πλέον, βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή έχουν εισόδημα που δεν ξεπερνά τα 3,65 δολάρια την ημέρα. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ 3,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, σχεδόν η μισή ανθρωπότητα, ζουν σε χώρες που δαπανούν περισσότερα για την κάλυψη τόκων του χρέους τους παρά για την παιδεία ή την υγεία .
Ο ΟΗΕ απευθύνει έκκληση να αποφασιστεί «παύση» στην αποπληρωμή των κρατικών χρεών των αναπτυσσόμενων χωρών για να αντιστραφεί η τάση. Σύμφωνα με το UNDP, η μείωση της αύξησης του ποσοστού φτώχειας στον κόσμο είναι δυνατή με κάτι περισσότερο από 14 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι αναπτυξιακοί στόχοι που έθεσε ο ΟΗΕ για την προστασία του κόσμου και τη διασφάλιση της ευημερίας του περιλαμβάνουν τον τερματισμό της φτώχειας έως το 2030.
Ωστόσο η έκρηξη της πανδημίας του κορονοϊού, η εισβολή στην Ουκρανία, οι πολεμικές συρράξεις, οι νέες μεταναστευτικές ροές και η νέα γεωπολιτική αστάθεια επιτείνουν τις κοινωνικές ανισότητες, εντείνουν το φάσμα της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού και τις ανθρωπιστικές κρίσεις, με πιο πρόσφατη και ζέουσα αυτή της Γάζας.
Στην χώρα μας η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε τις 8 Μαΐου 2023 την έρευνα εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών(Έτος 2022 με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το έτος 2021) σύμφωνα με την οποία ο πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό, με τον αναθεωρημένο ορισμό, ανέρχεται στο 26,3% του πληθυσμού (2.722.000 άτομα). Είναι ο πληθυσμός με υλικές και κοινωνικές στερήσεις (δηλαδή στερείται τουλάχιστον 7 από έναν κατάλογο 13 αγαθών και υπηρεσιών) ή διαβιεί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι υψηλότερος στην περίπτωση των παιδιών ηλικίας 17 ετών και κάτω (28,1%).
Το ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών που διαβιεί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας υπολογίζεται σε 10,9% επί του συνόλου του πληθυσμού αυτής της ομάδας ηλικιών. Το ποσοστό για τους άνδρες ανέρχεται σε 9,9% και για τις γυναίκες σε 12,0%. Ο κίνδυνος φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, για παιδιά ηλικίας 0-17 ετών (παιδική φτώχεια) ανέρχεται σε 22,4%, ενώ για τις ομάδες ηλικιών 18-64 ετών και 65 ετών και άνω ανέρχεται σε 18,9%.
Μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις το κατώφλι της φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 5.712 ευρώ ετησίως για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και σε 11.995 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών και ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, το οποίο εκτιμήθηκε σε 9.520 ευρώ, ενώ το μέσο ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών της Χώρας εκτιμήθηκε σε 18.563 ευρώ.
Είναι φανερό ότι η έκρηξη της ακρίβειας, που μαστίζει τα ελληνικά νοικοκυριά την τελευταία διετία, σε συνδυασμό με τις επισφαλείς, αμειβόμενες θέσεις εργασίας, την απορρύθμιση στων σχέσεων εργασίας, το εκρηκτικό πρόβλημα της στέγασης, ειδικά στις νεότερες γενιές, έχει δυσμενή αποτελέσματα κυρίως στις δύο μεγάλες ομάδες πληθυσμού. Όσους βιώνουν την ακραία φτώχεια, εγκλωβισμένοι στην παγίδα αναιμικών επιδοματικών φιλοδωρημάτων και σε αυτούς που βιώνουν στο όριο της διακινδύνευσης, με πολλαπλές επισφάλειες, έλλειψη ποιοτικών υπηρεσιών και αγαθών κοινής ωφέλειας, δημιουργώντας το νέο φαινόμενο της καθοδικής κοινωνικής κινητικότητας.
Οι κυβερνητικές επιλογές των κάθε λογής pass, δεν αντιμετωπίζουν τη ρίζα των ανισοτήτων, ενώ ταυτόχρονα η κυβέρνηση αρνείται την υιοθέτηση σειράς μέτρων και προτάσεων του Κινήματός μας σχετικά με τη φορολογική πολιτική (μείωση ΦΠΑ, κλπ), κοινωνική στέγαση, εξυγίανση εμπορικής- διατροφικής αλυσίδας, δημόσιο ΕΣΥ, δημόσια παιδεία, επένδυση στον Κοινωνικό Τομέα, στην Οικονομία της Φροντίδας .
Το ΠΑΣΟΚ –Κίνημα Αλλαγής σταθερά και διαχρονικά δεν αντιμετωπίζει το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού ως «φυσική» κατάσταση και επιμένουμε ότι η εξάλειψη της φτώχειας και των κοινωνικών ανισοτήτων αποτελεί κατ εξοχήν πολιτική επιλογή.
Οι προτάσεις μας δεν εξαντλούνται στην επιδοματική διάσταση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος αλλά προτείνουμε:
1. Το ΕΕΕ να ορίζεται σταθερά σε ποσοστό του κατώτατου μισθού, όπως αυτό αναπροσαρμόζεται
2. Να συνδέεται με την ένταξη και επανένταξη στην αγορά εργασίας
3. Να εξασφαλίζεται η πρόσβαση σε οργανωμένες εξωστρεφείς στελεχωμένες κοινωνικές υπηρεσίες, που σε συνεργασία με τους πολίτες ή τις οικογένειες σε κρίση για να τους εντάσσουν σε κάθε διαθέσιμο πρόγραμμα-υπηρεσίες εκπαίδευσης, υγείας, κοινωνικής φροντίδας.
Το εγγυημένο επίπεδο ζωής για όλους είναι προτεραιότητα για το Κίνημά μας.
